Όταν μια εποχή τελειώνει, συνήθως φεύγουν μαζί και τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν... Και, σε μεγάλο βαθμό, την καθόρισαν και τη συνδημιούργησαν. Άλλοι τελειώνουν μαζί με την εποχή και άλλοι, συνήθως οι πιο διορατικοί, αλλάζουν θέσεις και προσαρμόζονται. Στη δεύτερη κατηγορία, των διορατικών και πραγματιστών, σαφώς περιλαμβάνεται ο Σωκράτης Κόκκαλης.
Με την πώληση της Intrasoft, μιας από τις «ναυαρχίδες» του Ομίλου που δημιούργησε, πέφτουν «τίτλοι τέλους». Και, ταυτόχρονα, η σελίδα και το βιβλίο αλλάζουν. «Τίτλοι τέλους» για μια εποχή και συγχρόνως το ξεκίνημα μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας, με μοντέλο πιο κατάλληλο και πιο προσαρμοσμένο στη νέα εποχή.
Ο Σωκράτης Κόκκαλης πρωταγωνίστησε στην Ελλάδα που διαμορφώθηκε μετά τη δεκαετία του '80, σε παράλληλη πορεία με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Δημιούργησε μια επιχειρηματική «δυναστεία» από το μηδέν, αξιοποίησε την «έκρηξη» των τηλεπικοινωνιών, τη μετάβαση στο software και την πληροφορική, ακόμη και την αναδυόμενη βιομηχανία των «τυχερών παιχνιδιών».
Στήριξε την αυτοκρατορία του στα δεδομένα της εποχής. Σε μια οικονομία του κρατισμού, όπως ήταν η ελληνική, οι καλές σχέσεις με την κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα αποτελούσαν απαραίτητη προϋπόθεση για την επιχειρηματική επιτυχία. Ήταν η εποχή που η άνοδος του Ανδρέα Παπανδρέου συνέβαλε σε τεκτονικές αλλαγές στην οικονομία αλλά και στα επιχειρηματικά «τζάκια» της χώρας. Από τη μια ο Ανδρέας ήταν εξαιρετικά δύσπιστος απέναντι στα «παλιά τζάκια», από την άλλη ο Σ. Κόκκαλης διέθετε όλες τις προδιαγραφές για να πρωταγωνιστήσει στα «νέα τζάκια» της Αλλαγής.
Η σύμφυση λοιπόν της πολιτικής δύναμης και της οικονομικής ισχύος, αυτό που πρώτος ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης χαρακτήρισε «διαπλοκή», αποτέλεσε το κατάλληλο καύσιμο για την επιχειρηματική απογείωση του Σ. Κόκκαλη. Μαζί βέβαια με ένα αναμφίβολα πλούσιο επιχειρηματικό ένστικτο και την άνεση για τολμηρές και στρατηγικές κινήσεις. Όλα τα υπόλοιπα ήρθαν φυσιολογικά και αναπόφευκτα. Από την εμπλοκή με τον άλλο πυλώνα του συστήματος, τα ΜΜΕ, μέχρι τη διείσδυση στην «επίσημη αγαπημένη» του, την ομάδα του Ολυμπιακού.
Για τρεις δεκαετίες, ο Σ. Κόκκαλης αποτέλεσε την επιτομή του Έλληνα «tycoon». Ενας μεγιστάνας με πολυσχιδείς δραστηριότητες, με καθοριστικό ρόλο στο προσκήνιο και το παρασκήνιο της πολιτικής και οικονομικής ζωής, με δύναμη και ισχύ που πιθανόν να ξεπερνούσαν κάθε προηγούμενο. Πολλοί Έλληνες επιχειρηματίες τον θαύμασαν, άλλοι τον μίσησαν, πουθενά όμως δεν αντιμετώπισε την αδιαφορία.
Τρεις δεκαετίες μετά, στα «πέτρινα» χρόνια 2009-10, η παλιά Ελλάδα του Σωκράτη χρεοκόπησε και κατέρρευσε. Για πολλούς λόγους, με έναν από τους σημαντικότερους ότι το κόστος της «διαπλοκής» δεν το άντεχε πλέον ούτε η ελληνική οικονομία ούτε οι εταίροι (και πλέον δανειστές της χώρας) από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ίσως ένας από τους πρώτους που αντιλήφθηκε το επερχόμενο «τέλος εποχής» ήταν ο ίδιος ο Σ. Κόκκαλης. Το «ένστικτο ζωής», που αναμφίβολα διαθέτει σε πλεόνασμα, τον οδήγησε σε άμεσες και κυρίως επικερδείς αποφάσεις. Με απόλυτο πραγματισμό και χωρίς συναισθηματισμούς. Από την πώληση της Intracom Telecom το 2006 στον ρωσικό κολοσσό SISTEMA ήταν ορατό ότι προετοίμαζε την προσωπική του έξοδο από μια Ελλάδα που έφτανε με μαθηματική ακρίβεια στο δικό της «τέλος εποχής».
Ήταν το πρώτο βήμα σε μια διορατικά σχεδιασμένη «exit strategy», η οποία συνεχίζεται μέχρι τώρα με την έξοδο από την Intrasoft. Είχαν μεσολαβήσει πολλά επεισόδια: η απαγκίστρωση από τα ΜΜΕ, ακόμη και η παράδοση σκυτάλης στον Β. Μαρινάκη για την «επίσημη αγαπημένη».
Αναγκαίος όρος και προϋπόθεση για μια επιτυχημένη «στρατηγική εξόδου» είναι, εκτός από το να ξεδιπλώνεται έγκαιρα, να προκύπτουν οι κατάλληλες επιχειρηματικές συμφωνίες. Αυτό που οι Αμερικανοί έχουν ονομάσει προσγείωση με «χρυσά αλεξίπτωτα». Όλες οι συμφωνίες του Σ. Κόκκαλη, λοιπόν, εξασφάλισαν στο τέλος «χρυσά αλεξίπτωτα». Έγιναν σε τιμήματα που ξάφνιασαν τους παράγοντες της αγοράς. Κυρίως όσους προέβλεπαν χαιρέκακα κάθε τρεις και δύο την επικείμενη καταστροφή του. Αναμφισβήτητο παράδειγμα η πώληση της Intrasoft στους Δανούς της NetCompany με τίμημα 235 εκατομμύρια ευρώ.
Είχε προηγηθεί, τον περασμένο Αύγουστο, η διάσωση της Intralot μέσα από μια ιδιαίτερα επωφελή για τα συμφέροντα του Σ. Κόκκαλη συμφωνία -κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή- με τους ομολογιούχους, η οποία περιλαμβάνει γενναίο «κούρεμα» και αναδιάρθρωση χρέους.
«Τέλος εποχής» λοιπόν, αλλά με «χρυσά αλεξίπτωτα». Στη νέα εποχή, ο Όμιλος Κόκκαλη εισέρχεται με σημαντική «προίκα». Μετά την πώληση της Intasoft, η μητρική του Ομίλου Intracom Technologies διαθέτει επενδυτική ισχύ πάνω από 300 εκατ. ευρώ μέσα από έναν συνδυασμό ρευστότητας και μόχλευσης.
Στο χαρτοφυλάκιο παραμένουν η Intralot, για την οποία πολλοί προβλέπουν ότι θα ακολουθήσει στο μέλλον την τροχιά της Intrasoft, η Defence Technologies και η κατασκευαστική Intrakat. Στο τιμόνι του Ομίλου σταδιακά εμφανίζεται ο Κωνσταντίνος Κόκκαλης, γιος του Σωκράτη, ενώ στο βάθος προβάλλουν νέες επενδυτικές δυνατότητες, από τον χώρο των κατασκευών και του real estate μέχρι τη ναυτιλία.
To be continued, λοιπόν, που λένε και στις επιτυχημένες ταινίες. Όμως με διαφορετικό μοντέλο, άλλες προδιαγραφές και σίγουρα με μικρότερο ειδικό βάρος σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο, την «εποχή του Σωκράτη». Κυρίως γιατί η «Ελλάδα του Σωκράτη» δεν υπάρχει πια. Ό,τι και να σημαίνει αυτό, με τα καλά του και τα κακά του. To be continued...