Πριν από 33 χρόνια ο Ανδρέας Παπανδρέου, πανίσχυρος πρωθυπουργός, είχε καθιερώσει μια νέα λέξη στο πολιτικό λεξιλόγιο: τα «ρετιρέ». Όχι, δεν εννοούσε τα τελευταία διαμερίσματα των πολυκατοικιών, αλίμονο! Εννοούσε τους υψηλόμισθους υπαλλήλους των περίφημων ΔΕΚΟ και των Τραπεζών, που είχαν ταράξει στις απεργίες την κυβέρνησή του.
Οι απεργίες ενοχλούν τις κυβερνήσεις, δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Η σημερινή κυβέρνηση θα επιχειρήσει να δυσκολέψει, με νομοθετικές ρυθμίσεις, την κήρυξή τους. Γι’ αυτό και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με αφορμή την τελευταία απεργία,αισθάνθηκε την ανάγκη να κατακεραυνώσει τους «επαγγελματίες συνδικαλιστές» και να τους κατατάξει τους «λίγους» που «ταλαιπωρούν τους πολλούς».
Ας δούμε τα δεδομένα και τα ερωτήματα που προκαλούνται:
Πρώτον, η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι πολύ φρέσκια και ουσιαστικά δεν αντιμετωπίζει (ακόμα…) καμία πίεση. Ούτε η πρόσφατη απεργία τής προκάλεσε κάποιο πρόβλημα. Αλλωστε, το ίδιο συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια, αφού οι απεργίες και σπάνιες είναι και καθόλου πετυχημένες. Προς τι, λοιπόν, αυτή η πρεμούρα της σημερινής κυβέρνησης;
Δεύτερον, η πρόθεσή της να καθιερώσει το 50% συν ένα της γενικής συνέλευσης προκειμένου να κηρυχθεί μια απεργία δεν είναι καθόλου «δημοκρατική», όπως παρουσιάζεται. Αν ήταν έτσι, τότε όλες οι κυβερνήσεις, που κυβερνούν με ποσοστό κάτω του 50%, θα έπρεπε να είναι «αντιδημοκρατικές». Υπενθυμίζουμε ότι στη Βουλή πολλά κρίσιμα νομοσχέδια ψηφίζονται από μειοψηφίες βουλευτών. Δεν απαιτείται κα ν το 50% συν ένα, αρκεί η πλειοψηφία των παρόντων. Πώς, λοιπόν, θα επιβληθεί κάτι τέτοιο για την κήρυξη μιας απεργίας;
Τρίτον, αν ο κ. Μητσοτάκης και οι συν αυτώ πιστεύουν ότι έτσι θα απαγορεύσουν ουσιαστικά τις απεργίες, είναι μακριά νυχτωμένοι. Αν οι εργαζόμενοι θεωρούν ότι μια απεργία δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους, απλώς δεν συμμετέχουν. Και αυτό το βλέπουμε και στον δημόσιο τομέα(πλην, ίσως, των μέσων μεταφοράς) αλλά και στον ιδιωτικό, όπου η συμμετοχή είναι χαμηλή. Αν, όμως, μια κυβέρνηση θίξει καίρια τα συμφέροντα ενός κλάδου, τότε δεν πρέπει να έχει την ψευδαίσθηση ότι οποιοδήποτε νομοθετικό εμπόδιο θα αποτρέψει την κήρυξη απεργίας. Η απεργία θα γίνει(είτε με το 50% συν ένα είτε όχι) και να δούμε αν τότε θα στείλει την Αστυνομία να συλλάβει τους «παρανομούντες».
Τέταρτον, επειδή το θέμα προκαλείται από τις λεγόμενες «αντικοινωνικές» απεργίες, ας το ξεκαθαρίσουμε. Μια απεργία στα μέσα μεταφοράς (διότι αυτή είναι σήμερα η επίμαχη συζήτηση) ταλαιπωρεί αναμφίβολα το επιβατικό κοινό. Όμως, είναι «αντικοινωνική»; Και θα πάψει να είναι, αν η απόφαση έχει ληφθεί με τη απόλυτη πλειοψηφία; Αστειότητες. Αν μια απεργία καταντήσει άκρως αντικοινωνική (για παράδειγμα, δεν γίνεται τα σκουπίδια να μείνουν ντάλα καλοκαίρι στους δρόμους της Αθήνας επί ένα μήνα), η Πολιτεία είναι υποχρεωμένη να βρει τρόπους αντίδρασης. Αλλά αν θεωρήσουμε ότι οι απεργίες στο Μετρό είναι «αντικοινωνικές», επειδή ταλαιπωρούν εκατοντάδες χιλιάδες επιβάτες, τότε οι εργαζόμενοι σ’ αυτά δεν πρέπει να απεργούν ποτέ, ό,τι και να συμβαίνει. Αυτό δεν είναι καθόλου δημοκρατικό.
Πέμπτον, προφανώς εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με αυτό. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είτε διακατέχεται από ακραίες ιδεοληψίες είτε φοβάται ότι σύντομα θα ακολουθήσει «τσουνάμι» αντιδράσεων σε μέτρα που σκοπεύει να πάρει. Αλλιώς δεν εξηγείται η σημερινή πρεμούρα της. Απεργίες ενοχλητικές για τις κυβερνήσεις δεν γίνονται εδώ και πολλά χρόνια. Μια κυβέρνηση που διακηρύσσει urbi et orbi ότι μόνο φιλολαϊκά μέτρα παίρνει και θα πάρει δεν έχει λόγο να φοβάται τις απεργίες που (δεν) θα γίνουν. Εκτός αν η εικόνα αυτή, που θέλει να περάσει, είναι παραπλανητική και σε λίγο θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει.
Εκτον, μια που ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στους «επαγγελματίες συνδικαλιστές», ασφαλώς γνωρίζει ότι τέτοιοι ανήκουν και στο κόμμα του. Αν θέλει να περιορίσει τον «επαγγελματισμό» τους, ας τους κόψει τα όποια προνόμια έχουν. Είναι άλλο αυτό και άλλο να επιχειρήσει να φαλκιδεύσει το αναφαίρετο δικαίωμα των συνδικαλιστών να κηρύσσουν απεργίες.
Εν κατακλείδι, ο κ. Μητσοτάκης και οι συν αυτώ πάνε να πετύχουν μια ακόμα «νίκη», περιορίζοντας νομοθετικά τη δυνατότητα των συνδικάτων να απεργούν. Αν το κάνουν έτσι, θα είναι λάθος. Διότι όλοι θα καταλάβουν ότι πάνε να προλάβουν αντιδράσεις σε όσα σκοπεύουν να εφαρμόσουν. Και, επιπλέον, έτσι δεν θα καταφέρουν να κάμψουν αυτές τις αντιδράσεις. Αντίθετα, μπορεί να τις φουντώσουν.
Αν δεν το πιστεύουν, ας τους πει κάποιος για την αρχή της ετερογονίας των σκοπών: άλλα σχεδιάζει κι άλλα στο τέλος έρχονται. Γιατί με τους σχεδιασμούς μπορεί να συμβεί αυτό που έχει πει ο παλιός Αμερικανός πρωτοπυγμάχος Μάικ Τάισον: «Ολοι έχουν κάποιο σχέδιο μέχρι να φάνε μια μπουνιά στη μούρη».