Σοκ και δέος, αμηχανία, φόβος, οργή: Αυτά είναι μερικά από τα συναισθήματα που επικρατούν στο ΠΑΣΟΚ, το οποίο παρακολουθεί άναυδο την υπόθεση της Εύας Καϊλή.
Οι περισσότεροι φοβούνται ότι στις επόμενες δημοσκοπήσεις το ΠΑΣΟΚ θα εμφανιστεί πληγωμένο. Το στοίχημα είναι η υπόθεση Καϊλή να μην επηρεάσει εκλογικά το κόμμα. Ξέρουν ότι δεν είναι απλό να διαχειριστούν ένα ακόμη σκάνδαλο που αφορά στέλεχος του κόμματος (με τους όποιους συνειρμούς του παρελθόντος), το οποίο μάλιστα ήρθε σε μια συγκυρία που το ΠΑΣΟΚ σήκωνε κεφάλι δημοσκοπικά. Όσο και εάν τα σκάνδαλα δεν έχουν κομματικό υπόβαθρο ή χρώμα, το πλήγμα είναι προφανές.
Το θέμα πλέον για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ είναι το crisis management, η διαχείριση της τρέχουσας κρίσης.
Η πρώτη ενέργεια έγινε το απόγευμα της Παρασκευής, όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης αποφάσισε ακαριαία τη διαγραφή της Εύας Καϊλή από το ΠΑΣΟΚ. Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του κόμματος Δ. Μάντζος ζήτησε από την κ. Καϊλή να επιστρέψει την έδρα στην Ευρωβουλή. Η απόφαση ήρθε πολύ γρήγορα, απόρροια των ερευνών στις Βρυξέλλες, ύστερα από μια σύσκεψη με μικρό αριθμό συνεργατών του. Ήταν «το κερασάκι στην τούρτα» ή «η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι», όπως εξήγησε ο ίδιος λίγες ώρες αργότερα στον ΑΝΤ1. Είχε ενημερώσει άλλωστε και την ίδια την Εύα Καϊλή και την πρόεδρο της ευρωομάδας των σοσιαλιστών ότι δεν την υπολογίζει. Ωστόσο, δεν τη διέγραψε νωρίτερα, κάτι που προκαλεί εύλογα ερωτήματα. «Αν το έκανε έγκαιρα, τώρα θα ήταν καβάλα στο άλογο», λένε στελέχη του κόμματος.
Ο ίδιος ο κ. Ανδρουλάκης απάντησε: «Αλλοι θα πουν ότι καθυστερήσαμε, άλλοι θα πουν βιαστήκαμε», επικαλούμενος και τις χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούνται. «Δεν προεδρεύω ως σατράπης. Τα ψηφοδέλτια είναι αυτά που απεικονίζουν την εικόνα. Εγώ πήρα μια πολιτική απόφαση, ακόμη και αν δεν υπήρχε το θέμα με το Κατάρ, η κ. Καϊλή δεν θα ήταν υποψήφια ξανά».
Στην Κεντρική Επιτροπή την Κυριακή, ο κ. Ανδρουλάκης πρόσθεσε ένα ακόμη επιχείρημα: Δεν θα άφηνα να αιωρούνται υπόνοιες στο εσωτερικό και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι προσπαθώ να παρέμβω στην έκθεση της εξεταστικής επιτροπής Pega -της οποίας η κυρία Καϊλή έτυχε να είναι σκιώδης εισηγήτρια-, διαγράφοντάς την για θέματα που αφορούσαν τη στάση της στο κορυφαίο ζήτημα των υποκλοπών.
Η δεύτερη επιλογή ήταν αυτή της αντεπίθεσης, όπως έδειξε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από την πρώτη στιγμή. Η γραμμή «η Καϊλή ήταν ο Δούρειος Ίππος της ΝΔ» και «η μεταγραφή αεροδρομίου» που προετοίμαζε το κυβερνών κόμμα, ορθώθηκε από την πρώτη στιγμή. Επιχειρήματα που τα επανέλαβε και στην Κεντρική Εποτροπή. Εδώ υπάρχει προβληματισμός, όπως αποτυπώθηκε και στα πηγαδάκια των στελεχών της ΚΕ την Κυριακή...
«Ο Ανδρουλάκης λέει αλήθεια. Η Καϊλή είχε συμφωνήσει με τη Νέα Δημοκρατία. Αλλά η στρατηγική περί Δούρειου Ίππου δίνει την ευκαιρία να εμφανιστεί η ΝΔ ως κήνσορας ηθικής, να προσπεράσει το θέμα των υποκλοπών και να πετάξει την μπάλα στην εξέδρα, συνδέοντας άσχετα γεγονότα μεταξύ τους» έλεγαν, μουδιασμένοι, αρκετά στελέχη. Ωστόσο, ο Ανδρουλάκης επιμένει και η γραμμή στους συνεργάτες του είναι σαφής: «Περνάμε στην αντεπίθεση».
Η υιοθέτηση αυτής της επιχειρηματολογίας προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου είπε ότι συνιστά «πολιτικό θράσος», ότι είναι «για γέλια και για κλάματα» οι ισχυρισμοί Ανδρουλάκη πως ευθύνεται η ΝΔ για την υπόθεση Καϊλή.
Η ευρωβουλευτής της ΝΔ Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου δήλωσε λίγο πριν από τη συνεδρίαση της Ολομέλειας, στην οποία θα συμμετάσχει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής: «Με ενοχλεί πολύ ότι ο κ. Ανδρουλάκης είπε αυτό το πράγμα για τον δούρειο ίππο, τον προκαλώ να πει το ίδιο πράγμα διεθνώς».
Αλλά και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, έσπευσε να αφήσει αιχμές για τη γραμμή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ: «Όλα όσα λέει ο κ. Ανδρουλάκης για την κυρία Καϊλή, ότι δηλαδή ήταν ο Δούρειος Ίππος της ΝΔ, είναι σωστά. Το θέμα όμως είναι ότι τον Δούρειο Ίππο πρέπει να τον ανακαλύπτεις πριν αλωθεί η Τροία».
Ωστόσο, το ΠΑΣΟΚ περνά στην αντεπίθεση, υιοθετώντας τη σκληρή γραμμή.
Ο γραμματέας της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ Α. Σπυρόπουλος (Mega) επανέλαβε ότι η Εύα Καϊλή «είχε πάρει αποστάσεις από την ιδεολογική και πολιτική σύνδεσή της με το ΠΑΣΟΚ και ταυτιζόταν με τη Νέα Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα» και ότι επιχειρούσε να υποβαθμίσει την υπόθεση των υποκλοπών, λειτουργώντας «ως βραχίονας του Μεγάρου Μαξίμου στη συγκεκριμένη υπόθεση».
Ο αντιπρόεδρος της Βουλής Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, απάντησε στο εάν η υπόθεση Καϊλή επαναφέρει μνήμες ενός παλιού ΠΑΣΟΚ. «Υπάρχουν συγκεκριμένοι άνθρωποι που ενεπλάκησαν σε υπόθεση διαφθοράς. Υπάρχει όμως το ΠΑΣΟΚ της διαύγειας, του ΑΣΕΠ, των νόμων, του ΕΣΥ, και λοιπά. Η κα Καϊλή, όταν έκανε την τοποθέτησή της για τις παρακολουθήσεις, ακολουθούσε τη γραμμή του συστήματος Μαξίμου», είπε.
Ο Μανώλης Όθωνας σε ανάρτησή του παραδέχθηκε: «Αν είναι τώρα η ώρα να συζητήσουμε αν ήταν λάθος που και η προηγούμενη ηγεσία και η σημερινή, για λόγους εσωκομματικών ισορροπιών και μιας επίπλαστης τελικά εικόνας ενότητας, την ανέχτηκαν, θα είμαι από εκείνους που θα αναγνωρίσουν ότι ναι, ήταν λάθος». Ωστόσο, πρόσθεσε: «Δεν χωρά όμως καμιά συζήτηση, για όσους γνωρίζουμε, το αν εδώ και καιρό είχε πολιτικά ''ντιλάρει'' (σ.σ. η Εύα Καϊλή) με την ηγετική ομάδα της ΝΔ. Απλά, μας την είχαν αφήσει -να το πω με ποδοσφαιρικούς όρους- προσωρινά με ''υποσχετική''. Πέραν από την παντελή της απουσία από οποιαδήποτε συλλογική μας δράση ήταν αρκετές και κραυγαλέες οι πολιτικές της διαφοροποιήσεις. ''Συμπωματικά'', όλες στη γραμμή της ΝΔ εντός, και του Λαϊκού Ευρωπαϊκού κόμματος εκτός των τειχών. Η δε ενεργοποίηση της οψιόν για τη μεταγραφή ήταν απλά θέμα χρόνου. Ίσως μάλιστα χωρίς τις εξελίξεις του περασμένου Αυγούστου να είχε ήδη γίνει».
Τέλος, ο κ. Όθωνας σημειώνει με προφανείς εσωκομματικούς αποδέκτες: «Τα φαινόμενα διαφθοράς δεν έχουν ούτε πατρίδα, ούτε ιδεολογία, ούτε κόμμα. Ακόμα περισσότερο δεν έχουν ποτέ και σε κανένα κόμμα ''εσωκομματική'' διάσταση. Η απόπειρα συσχέτισης της πολιτικής της στάσης -με το τι η συγκεκριμένη στήριζε ή έλεγε το 2007, το 2009-2012, το 2017 ή το 2019- με μια ποινική υπόθεση είναι λάθος. Γιατί μπορεί έτσι να θεωρούν κάποιοι ότι δικαιώνονται έναντι κάποιων άλλων, αλλά η παράταξη δεν θα δικαιωθεί ποτέ».
Η τρίτη επιλογή της Χ. Τρικούπη ήταν να μπετοναριστεί το εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Δεδομένου ότι στην παρούσα ευαίσθητη φάση, τυχόν εσωκομματικές έριδες θα αποτελείωναν τη δυναμική του κόμματος, ο Νίκος Ανδρουλάκης έσπευσε να προειδοποιήσει τυχόν επίδοξους… διαφωνούντες: «Δεν θα ανεχθώ καμία προσωπική στρατηγική που βάζει το "εγώ" πάνω από το συμφέρον της παράταξης. Συμπεριφορές που φρενάρουν τη δυναμική του κινήματός μας δεν θα είναι ανεκτές σε καμία περίπτωση» είπε στην Κεντρική Επιτροπή και πρόσθεσε: «Όποιος δεν έχει διάθεση για κοινούς αγώνες να είστε σίγουροι ότι δεν θα είναι στην πρώτη γραμμή του κινήματος». Η αναφορά δεν ήταν διόλου τυχαία, λέγεται δε ότι είχε κατά νου συγκεκριμένα στελέχη…
Τέταρτη τακτική κίνηση του ΠΑΣΟΚ είναι ο διαχωρισμός πολιτικής διαφωνίας και ποινικής υπόθεσης.
«Η μεγάλη ειδοποιός διαφορά είναι πως για την κα Καϊλή μιλάμε για κοινό ποινικό έγκλημα. Ελεγχόταν για μαύρο χρήμα και πιθανό χρηματισμό από τρίτες χώρες ως μέλος του Ευρωκοινοβουλίου, δηλαδή για ένα έγκλημα για το οποίο και στη νομοθεσία της χώρας μας επιτρέπεται σε Δικαιοσύνη και Αστυνομία να άρουν το απόρρητο των επικοινωνιών χωρίς να ρωτήσουν τη Βουλή. Έγινε με τη Χρυσή Αυγή, τα μέλη της οποίας είχαν διαπράξει ποινικό έγκλημα και έτσι συνελήφθησαν. Τι σχέση έχουν αυτά με την παρακολούθηση Ανδρουλάκη, Κουκάκη και τώρα του υπουργού Χατζηδάκη;» είπε επ’ αυτού (Mega) ο γραμματέας του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Σπυρόπουλος.
Πέμπτο μέλημα της Χ. Τρικούπη είναι να αποσυνδεθεί πλήρως η υπόθεση Καϊλή από την υπόθεση των υποκλοπών.
«Επιχειρεί το σύστημα Μητσοτάκη να συνδέσει δύο άσχετες μεταξύ τους υποθέσεις. Από τη μια τα ''μπράβο'' στην κ. Καϊλή από τον κ. Γεωργιάδη, τον κ. Δημητριάδη όσο προσπαθούσε να υποβαθμιστεί το θέμα της παρακολούθησής μου, και τώρα εργαλειοποιείται η υπόθεσή της για να νομιμοποιήσουν την παρακολούθησή μου» δήλωσε ο ίδιος ο Ν. Ανδρουλάκης (ΑΝΤ1), προσθέτοντας: «Δεν καταλαβαίνω, τι σχέση έχει το ένα με το άλλο; Εκτός αν ο κ. Μητσοτάκης έχει να πει κάτι... Ας το πει δημοσίως».
Τέλος, η γραμμή αμύνης του ΠΑΣΟΚ συμπυκνώνεται στο δόγμα: «Δεν είναι σκάνδαλο ΠΑΣΟΚ, είναι σκάνδαλο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου». Αυτό υποστηρίζουν ήδη σε τηλεοπτικά πάνελ στελέχη του κόμματος, ενώ προσθέτουν και δύο ακόμη παραμέτρους: Την ηθική και την ανάγκη να προτάξουν το ΠΑΣΟΚ και ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος γνωρίζει άριστα τους μηχανισμούς στο Ευρωκοινοβούλιο, προτάσεις για τη βελτίωση των κανόνων λειτουργίας του, ώστε να μη βρίσκουν ευεπίφορο έδαφος παρανομίες των λόμπι.
«Αυτή η υπόθεση (Καϊλή) δεν πλήττει το ΠΑΣΟΚ, αλλά την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος γενικότερα. Μπαίνει ένα θέμα εξουσίας και χρήματος», σχολίασε ο Οδυσέας Κωνσταντινόπουλος (ΣΚΑΪ). Ενώ ο Ανδρέας Σπυρόπουλος (Mega) πρόσθεσε: «Είναι ένα σκάνδαλο που συνταράσσει την καρδιά της Ευρώπης και εμείς ακαριαία αποφασίσαμε να διαγράψουμε την κα Καϊλή. Θέλαμε να καταδείξουμε ότι δεν έχουμε καμία ανοχή σε τέτοιες πράξεις, που είναι ασεβείς προς τον πολιτικό μας χώρο και τους πολίτες. Θέλουμε να υπάρχει ένα νέο ήθος στην πολιτική, ιδιαίτερα μετά τη νέα αρχή που κάναμε».
Λοβέρδος: Ε, όχι! Δεν θα μετατρέψουμε ένα ποινικό θέμα σε εσωκομματικό
Προσεκτικός εμφανίστηκε ο Ανδρέας Λοβέρδος (ΕΡΤ) στον σχολιασμό της υπόθεσης και των χειρισμών Ανδρουλάκη. Όπως είπε, τον κάλυψε απόλυτα πολιτικά η διαγραφή της από την Ευρωομάδα των σοσιαλιστών και από το ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, όταν ρωτήθηκε για το εάν η κα Καϊλή ήταν Δούρειος Ιππος της ΝΔ, όπως είπε ο κ. Ανδρουλάκης (ΑΝΤ1), ο κ. Λοβέρδος σημείωσε: «Α, όχι τέτοια! Δεν θα μετατρέψουμε ένα ποινικό θέμα σε εσωκομματικό. Ο κ. Ανδρουλάκης τα είπε, επανέλαβε τα επιχειρήματά του αυτά και στην ΚΕ, δεν θα μετατρέψουμε ένα ποινικό θέμα σε εσωκομματικό του ΠΑΣΟΚ. Δεν θα το κάνω». Για να προσθέσει: «Όταν υπάρχουν τέτοια θέματα, δεν έχει νόημα να βάζεις κομματικό πλαίσιο σε κάποια ποινική υπόθεση. Δεν βάζουμε κομματικά πλαίσια σε ποινικά θέματα».
Παράλληλα, ο κ. Λοβέρδος εκτίμησε ότι η υπόθεση αυτή δεν θα έχει αντίκτυπο στις εκλογές. «Θα παλέψουμε να μην έχει αντίκτυπο. Ακόμη κι εγώ, που μέχρι αυτή τη στιγμή μετά τις εσωκομματικές μας εκλογές, έχω κρατήσει τον εαυτό μου λίγο απέξω, έχω αρθρώσει δεκάδες φορές λόγο, τον περιορίζω το λόγο μου στις ομιλίες μου στη Βουλή και στα μέσα ενημέρωσης μόνο για τα εξωτερικά, σας λέω ότι από τις 15 Ιανουαρίου και μετά θα με δείτε όπως με θυμόσαστε από το παρελθόν. Θα δώσω τη μάχη μου γιατί αυτό το κόμμα δεν πρέπει να χάσει αυτή την ευκαιρία αυτών των εκλογών».