Νέα δεδομένα αλλά και νέοι πονοκέφαλοι στο ΠΑΣΟΚ, στην πορεία για εκλογή ηγεσίας στις 6 και 13 Οκτωβρίου.
Τα νέα δεδομένα συνίστανται στη σχεδόν βέβαιη κάθοδο της Άννας Διαμαντοπούλου, μια υποψηφιότητα που μπαίνει «σφήνα» σε εκείνες των Νίκου Ανδρουλάκη, Χάρη Δούκα, Παύλου Γερουλάνου, την τριάδα δηλαδή που προηγείται σύμφωνα με τις μετρήσεις. Υποψήφιοι είναι ακόμη ο Μιχάλης Κατρίνης, η Μιλένα Αποστολάκη, η Νάντια Γιαννακοπούλου και ο δημοσιογράφος Γιάννης Κανελλάκης.
Όπως έγραφε το iefimerida.gr έγκαιρα, η κα Διαμαντοπούλου το σκέφτεται πολύ σοβαρά και είναι θέμα 24ώρων να κάνει τη σχετική ανακοίνωση. Την Πέμπτη αναμένεται να δημοσιευθεί και νέα δημοσκόπηση έγκυρης εταιρείας, η οποία έχει συμπεριλάβει το όνομά της, μετά τη σχετική φημολογία.
Η Άννα Διαμαντοπούλου, η οποία μόλις χθες δήλωσε στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ ότι «δεν θα είναι απούσα» από τις διεργασίες, πιθανότατα θα ανακοινώσει την υποψηφιότητά της μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα. Σήμερα και αύριο θα βρίσκεται εκτός Αθηνών (Κοζάνη και Θεσσαλονίκη), ενώ το Σαββατοκύριακο είναι «νεκρό» ειδησεογραφικά.
Η πολύπειρη πρώην επίτροπος, πρώην υπουργός και βουλευτής, έχει συνομιλήσει με εκατοντάδες στελέχη ανά την Ελλάδα, τα οποία βολιδοσκόπησε ενόψει πιθανής υποψηφιότητάς της. Παράλληλα, έχει στη διάθεσή της μέτρηση, όπου, σύμφωνα με συνεργάτες της, «αποτυπώνονται εξαιρετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά» της υποψηφιότητάς της. Παρότι δεν διαθέτει κομματικό μηχανισμό, έχει διατηρήσει πυρήνες σε όλη τη χώρα χάρη στο «Δίκτυο» που έχει δημιουργήσει αλλά και τη στήριξη από μια σειρά στελεχών που διαθέτει (πρώην βουλευτών, αυτοδιοικητικών κ.λπ.).
Παράλληλα, προτάσσει την πορεία της, τις επαφές της εντός κι εκτός Ελλάδος, την αναγνωρισιμότητά της και, κυρίως, την εικόνα του «πρωθυπουργήσιμου» ηγέτη του ΠΑΣΟΚ. Επιπλέον, η σφραγίδα του εκσυγχρονισμού στο προφίλ της εκτιμούν ότι θα αποτελέσει πόλο έλξης για τον επαναπατρισμό ψηφοφόρων από το χώρο του Κέντρου, οι οποίοι στράφηκαν προς τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στη Χαριλάου Τρικούπη τηρούν σιγή ιχθύος. «Καλοδεχούμενη, αν το αποφασίσει» λένε συνομιλητές του Χάρη Δούκα, «κανένα πρόβλημα» λένε από την πλευρά Γερουλάνου. «Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ανησυχούμε, η δημοκρατική διαδικασία ποτέ δεν αποδυνάμωσε ένα κόμμα. Πάντα ένα κόμμα, από μία εσωκομματική διαδικασία βγαίνει πιο δυνατό» σχολίασε ο ίδιος ο κ. Γερουλάνος.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι εφόσον η Άννα Διαμαντοπούλου «διαβεί τον Ρουβίκωνα» θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για τον πόλεμο που θα δεχθεί από τα επιτελεία των μονομάχων. Οι επαφές που είχε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος την είχε προτείνει το 2020 για τη θέση της προέδρου του ΟΟΣΑ, παλαιότερες δηλώσεις της υπέρ του νυν πρωθυπουργού αλλά και η αποχή της από το ΠΑΣΟΚ επί πολλά χρόνια θα «αξιοποιηθούν» καταλλήλως. Όπως φυσικά και η δήλωσή της ότι δεν θα επιστρέψει στην πολιτική, και μάλιστα με τον στίχο «θέλω να μείνω ελεύθερη», μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο.
Ήδη, η πρώτη τροχιοδεικτική ήρθε από τον Μιχάλη Κατρίνη, ο οποίος, μιλώντας στο Mega, είπε, «φωτογραφίζοντας» την κα Διαμαντοπούλου:
«Για μένα είναι αδιανόητο πρόσωπα που τιμήθηκαν από το ΠΑΣΟΚ να θεωρούν φυσιολογικό να φλερτάρουν με τις επιλογές του κ. Μητσοτάκη ή να τις υπηρετούν. Εγώ είμαι απέναντι σε αυτές τις λογικές και αντιλήψεις. Πρέπει να καταστήσουμε ξεκάθαρο με ποιους είμαστε και κυρίως με ποιους δεν είμαστε».
«Το πολιτικό της rebranding η Άννα το έχει ήδη κάνει» λένε συνομιλητές της, απαντώντας προκαταβολικά στην επίθεση που θα δεχθεί, προεξοφλώντας ότι θα είναι «πιο αριστερή, στην ουσία, από όλους τους άλλους στα λόγια».
Όπως σχηματικά περιγράφει έμπειρο κομματικό στέλεχος: «Η Διαμαντοπούλου στην ουσία προτάσσει το παλαιότερο δίλημμα των Εργατικών στη Βρετανία: Θέλετε Μπλερ ή Κόρμπιν; Εκεί θα παίξει και με το δίπολο δεξιά ή αριστερά».
Τι θα γίνει; «Το αποτέλεσμα θα είναι στις κάλπες να σπεύσουν να την ψηφίσουν οι Kyriakistas και το πιο κεντρώο εναπομείναν κομμάτι του ΠΑΣΟΚ. Από την άλλη, οι ΣΥΡΙΖΑίοι αλλά και όσοι ΠΑΣΟΚοι απορρίπτουν σύγκλιση με ΝΔ, αλλά θέλουν συγκόλληση με ΣΥΡΙΖΑ, θα πάνε με Δούκα ή Γερουλάνο. Και τους υπόλοιπους θα μαζεύει ο Ανδρουλάκης. Το αποτέλεσμα θα είναι να έρθουν στις κάλπες 350.000 και πλέον ψηφοφόροι».
«Μα καλά, κανείς δεν διαβάζει το Καταστατικό;»
Ο… πονοκέφαλος που αναδείχθηκε τις τελευταίες ώρες ακούει στο όνομα «Καταστατικό του ΠΑΣΟΚ», καθώς κάποιες πρόνοιές του εγείρουν μείζον ζήτημα.
«Μα καλά, πάμε σε εκλογές και κανείς δεν διαβάζει το Καταστατικό;» διερωτήθηκε πρόσφατα ένας πολύπειρος περί τα κομματικά και δη του ΠΑΣΟΚ.
Ως γνωστόν, ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, εξήγγειλε την υποψηφιότητά του ενώπιον των μελών της Κεντρικής Επιτροπής και του Νίκου Ανδρουλάκη. Όχι μόνο δεν αντέδρασε κανείς, αλλά ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είπε ότι όλες οι φιλοδοξίες είναι θεμιτές. Ωστόσο, τις υποψηφιότητες τύποις εγκρίνει η ΕΔΕΚΑΠ.
Το πρόβλημα έγκειται στο άρθρο 36 του Καταστατικού του ΠΑΣΟΚ, το οποίο περιγράφει τις ασυμβίβαστες ιδιότητες.
«Όσα μέλη του φορέα κατέχουν, κατόπιν διορισμού ή εκλογής, έμμισθη θέση πολιτικού χαρακτήρα στο κράτος ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και την αυτοδιοίκηση, δεν μπορούν να είναι υποψήφια σε μονοπρόσωπα όργανα» αναφέρει επί λέξει.
Η θέση δημάρχου ασφαλώς είναι έμμισθη θέση πολιτικού χαρακτήρα. Ο θεσμός του προέδρου του ΠΑΣΟΚ είναι ο… ορισμός του μονοπρόσωπου οργάνου.
Με άλλα λόγια, η καταστατική πρόβλεψη περιγράφει σαφώς ότι ο εκλεγμένος δήμαρχος δεν μπορεί να είναι υποψήφιος πρόεδρος. Ακόμη και αν παραιτηθεί από τη μισθοδοσία, δεν είναι βέβαιο ότι γλιτώνει το ασυμβίβαστο.
Βέβαια, αυτή η ρήτρα είναι πολλαπλώς προβληματική. Ένα μόνο παράδειγμα: Σε μια υποθετική εκδοχή της, απαγορεύει και σε υπουργό (εάν το ΠΑΣΟΚ γινόταν κυβέρνηση) να είναι υποψήφιος για την ηγεσία.
Πρόκειται για μια φωτογραφική διάταξη, η οποία συμπεριελήφθη το μακρινό 2013, επί προεδρίας Ευάγγελου Βενιζέλου, στο πλαίσιο των καταστατικών αλλαγών. Ποιον φωτογράφιζε; Σύμφωνα με παλαιά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, τον Στέλιο Αγγελούδη, σημερινό δήμαρχο Θεσσαλονίκης, ο οποίος ήταν τότε ανταγωνιστής του Νίκου Ανδρουλάκη για τη θέση του γραμματέα του κόμματος, αλλά παράλληλα είχε τοποθετηθεί πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος στον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης. Έκτοτε χρονολογείται και το ρήγμα στις σχέσεις Ανδρουλάκη-Αγγελούδη.
Στην πορεία, το Καταστατικό διαμορφώθηκε από την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά, με γραμματέα του ΠΑΣΟΚ τον Μανώλη Χριστοδουλάκη, ο οποίος στηρίζει σήμερα Χάρη Δούκα. Στην ομάδα Γεννηματά ήταν και ο Χρήστος Πρωτόπαπας, που σήμερα ανήκει στη χορεία των συνεργατών του δημάρχου Αθηναίων. Είναι δυνατόν να μη γνώριζαν την πρόνοια του Καταστατικού; Μάλλον απίθανο.
Όταν ανέλαβε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο Νίκος Ανδρουλάκης, υπήρξε το 2022 μια ακόμη τροποποίηση που αφορά στη θέση του γραμματέα του κόμματος, εν προκειμένω του Ανδρέα Σπυρόπουλου. Έτσι αμβλύνθηκε το ασυμβίβαστο με άλλες θέσεις, όπως του υποψήφιου για την Ευρωβουλή, καθώς ο κ. Σπυρόπουλος είχε βάλει πλώρη για Βρυξέλλες.
Το Καταστατικό προβλέπει πλέον μόνο ότι «ο Γραμματέας της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής δεν μπορεί να καταλαμβάνει δημόσιες θέσεις ευθύνης και να ασκεί κυβερνητικά καθήκοντα».
Τι θα γίνει με το ασυμβίβαστο του δημάρχου, λοιπόν;
Επισήμως, κανείς ανθυποψήφιος δεν φαίνεται να προτίθεται να θέσει θέμα να κοπεί ο Χάρης Δούκας, για προφανείς λόγους. «Όποιος το θέσει, καίγεται» λένε πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν τα τεκταινόμενα.
Στη Χ. Τρικούπη υποστηρίζουν ότι βρέθηκαν προ εκπλήξεως και τώρα αναζητούν φόρμουλα μέσω της Επιτροπής Δεοντολογίας και Τήρησης του Καταστατικού (ΕΔΕΚΑΠ) -η οποία και ανακηρύσσει τυπικά τις υποψηφιότητες-, προκειμένου να συμφωνηθεί ομόφωνα πώς θα ξεπεραστεί ο σκόπελος του Καταστατικού του ΠΑΣΟΚ.
Δούκας: Υπάρχει κάποιος που θέτει τέτοιο κώλυμα; Να απαντήσει ο Ανδρουλάκης
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι και η καλύτερη εικόνα να εμφανίζεται ένα κόμμα να κάνει τα στραβά μάτια σε μια καταστατική πρόβλεψη.
Ο ίδιος ο Χάρης Δούκας, κληθείς να απαντήσει (ρ/φ Real fm), σημείωσε για το άρθρο του Καταστατικού:
«Έτσι όπως το διαβάζετε, αποκλείει και βουλευτές. Θέλω να απαντήσω όμως ξεκάθαρα: Κατέθεσα την υποψηφιότητά μου στην Κεντρική Επιτροπή, παρουσία του προέδρου. Μέχρι τώρα κωλύματα τέτοιου τύπου, δηλαδή ασυμβίβαστου, έβαζαν η ΝΔ μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου, ο κ. Βορίδης, ο κ. Πλεύρης, ο κ. Βελόπουλος, ο κ. Πολάκης. Υπάρχει κάποιος από το ΠΑΣΟΚ που θέτει τέτοιο κώλυμα; Νομίζω πρέπει να απαντήσει ο ίδιος ο πρόεδρος. Έθεσα την υποψηφιότητά μου, έγινε αποδεκτή, και προχωράμε».
Έσχατο αλλά όχι έλασσον: Υπάρχει μια ακόμη ρήτρα στο Καταστατικό, στο ίδιο άρθρο 36, που συνιστά εν δυνάμει θέμα για τον κ. Δούκα. «Είναι ασυμβίβαστη η διατήρηση δύο αιρετών θέσεων, όπως αυτή του βουλευτή/ευρωβουλευτή με τη θέση του αιρετού στην Τοπική Αυτοδιοίκηση».
Τι σημαίνει αυτό; Ο Χάρης Δούκας εξελέγη δήμαρχος Αθηναίων τον Οκτώβριο του 2023. Οι επόμενες δημοτικές εκλογές θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο του 2027. Οι επόμενες εθνικές εκλογές ως τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Ωστόσο, αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφασίσει να στήσει για κάποιον λόγο πρόωρες κάλπες (πράγμα απίθανο, σύμφωνα με τις δηλώσεις του και την ιδιοσυγκρασία του, αλλά όχι αδύνατο αν οι συνθήκες τα φέρουν έτσι), ο δήμαρχος Αθηναίων, εφόσον εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, θα πρέπει να παραιτηθεί από τον θώκο του, προκειμένου να είναι βουλευτής.