Ένα ατού, αλλά ταυτόχρονα και μια «καυτή πατάτα» θα έχουν να διαχειριστούν το ΠΑΣΟΚ και ο Νίκος Ανδρουλάκης την Κυριακή των πρώτων εκλογών, με απλή αναλογική, εφόσον επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις.
Δεδομένων των μετρήσεων μέχρι σήμερα, το ΠΑΣΟΚ θα είναι τρίτο κόμμα με ένα ποσοστό που μέχρι σήμερα κυμαίνεται από 11% έως 14-15% με αναγωγές. Αυτό σημαίνει ότι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα αναθέσει στο Νίκο Ανδρουλάκη την τρίτη διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Θα έχουν προηγηθεί οι εντολές σε Κυριάκο Μητσοτάκη και Αλέξη Τσίπρα (ως πρώτο και δεύτερο κόμμα, σύμφωνα πάντα με τις μετρήσεις κοινής γνώμης). Το κλίμα θα έχει ήδη φανεί ως προς τις διαθέσεις των άλλων δύο πολιτικών ηγετών.
Εάν, για παράδειγμα, ο κ. Μητσοτάκης παραδώσει απευθείας την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, σημαίνει ότι εμμένει πλησίστιος στον στόχο της αυτοδυναμίας με τη δεύτερη κάλπη. Το ίδιο πιθανόν να πράξει και ο Αλέξης Τσίπρας -εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει δεύτερο κόμμα-, καθώς έχει δηλώσει ότι δεν θα κάνει «κυβέρνηση ηττημένων».
Όταν, λοιπόν, η τρίτη διερευνητική εντολή έρθει στα χέρια του Νίκου Ανδρουλάκη, μένει να φανεί τι θα πράξει και πώς θα «τετραγωνίσει τον κύκλο».
Ανδρουλάκης: «Πρίγκιπας» σε αποδρομή ο Κυριάκος Μητσοτάκης
Το ΠΑΣΟΚ έχει θέσει δύο όρους από νωρίς:
1. Να αποδεχθεί ο δυνάμει κυβερνητικός εταίρος -όποιος και αν είναι αυτός- ένα μίνιμουμ σημείων προγραμματικής σύγκλισης με βάση το οποίο θα πορευθεί η επόμενη κυβέρνηση.
Όπως τόνισε ο Δ. Μάντζος (Παραπολιτικά 90,1): «Εμείς, αν όλα πάνε όπως δείχνουν, θα έχουμε μία διερευνητική εντολή στα χέρια μας, που θα έχει συνταγματική αξία την οποία θα σεβαστούμε. Και εμείς θα απευθύνουμε προσκλητήριο προς όσες πολιτικές δυνάμεις θεωρούν ότι συμφωνούν με αυτά που εμείς έχουμε θέσει ως όρους προγραμματικών συμφωνιών. Συμφωνούμε όλοι στο δημόσιο και δωρεάν ΕΣΥ, στη ρύθμιση της αγοράς με ελέγχους, στην αμυντική θωράκιση της χώρας;».
Από την πλευρά του, ο Οδ. Κωνσταντινόπουλος είπε (OPEN): «Θα θέσουμε το σοσιαλιστικό μας πρόγραμμα» είπε το οποίο θα περιλαμβάνει τα εξής δέκα σημεία:
- Κατάργηση της διάταξης της ΝΔ που διαλύει τη Δημόσια δωρεάν περίθαλψη
- Προστασία της πρώτης κατοικίας. Τα δάνεια που αφορούν την πρώτη κατοικία και υπό προϋποθέσεις να αγοράζονται από τον δανειολήπτη
- Νομός Κατρούγκαλου – κατάργηση
- Πλαφόν στην λιανική τιμή ενέργειας
- Διαφάνεια στο θέμα των υποκλοπών. Δυνατότητα να μαθαίνει ο παρακολουθούμενος το λόγο της παρακολούθησης του
- Κοινωνική στέγη για νέα ζευγάρια και φοιτητές
- Αξιοκρατία με open.gov- Επιλογή μελών του ΑΣΕΠ και όχι όπως έκανε η Νέα Δημοκρατία και ο ΣυΡιζΑ που μοίρασαν τις θέσεις
- Ισχυροποίηση των ανεξάρτητων αρχών. Η δικαιοσύνη να μην έχει καμία ανοχή στον έλεγχο των αρμών της εξουσίας
- Φορολόγηση υπερκερδών ηλεκτροπαραγωγών και τραπεζών
- Μόνιμο μηχανισμό στήριξης των ευάλωτων και αδύναμων (ΕΚΑΣ) χαμηλοσυνταξιούχων.
2. Να μην είναι υποψήφιοι πρωθυπουργοί ο κ. Μητσοτάκης ή ο κ. Τσίπρας. Τον όρο αυτό τον έχουν απορρίψει ομοθυμαδόν και οι δύο προαναφερθέντες, λέγοντας πως πρωθυπουργούς επιλέγει ο λαός και όχι ο ηγέτης του τρίτου κόμματος. Συνεργάτες του Ν. Ανδρουλάκη δηλώνουν ωστόσο πως ο ίδιος επιμένει στον όρο αυτόν, καθώς «αν ο λαός ήθελε για πρωθυπουργό Μητσοτάκη ή Τσίπρα θα τους έδινε αυτοδυναμία από την πρώτη Κυριακή». «Έχουμε ξεκαθαρίσει ότι το ΠΑΣΟΚ δε θα βάλει από την πίσω πόρτα ως πρωθυπουργό τον κ. Τσίπρα και τον κ. Μητσοτάκη» είπε ο Οδ. Κωνσταντινόπουλος για να προσθέσει: «Εάν δεν πιστεύετε σε αυτό το μοντέλο που προτείνουμε και μιας που ο κ. Μητσοτάκης και ο κ Τσίπρας συμφωνούν ότι ο Πρωθυπουργός πρέπει να είναι ο αρχηγός του πρώτου κόμματος, τότε μπορεί ο ένας να ψηφίσει τον άλλον και να κυβερνήσουν μαζί τα δύο κόμματα. Εάν δεν θέλετε ούτε αυτό το μοντέλο, υπάρχει ο κύριος Βελόπουλος, του οποίου πολλοί φίλοι είναι στη Νέα Δημοκρατία σήμερα».
Ένα ακόμη δεδομένο είναι η θέση που διατυπώνουν συχνά πυκνά κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ για ανάγκη κυβερνητικής σταθερότητας. Ο Ν. Ανδρουλάκης δεν θέλει να χρεωθεί κυβερνητική αστάθεια και να πάμε σε δεύτερες κάλπες. Αυτό που δεν λέγεται δημοσίως είναι πως ένας ακόμη λόγος γι’ αυτό είναι η ενσυναίσθηση ότι στις δεύτερες εκλογές το ΠΑΣΟΚ θα δεχθεί ακόμη μεγαλύτερη πίεση από ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εκλογική του συρρίκνωση.
Πάντως, συνεργάτες του Ν. Ανδρουλάκη απαντούν ότι σε κάθε περίπτωση το ΠΑΣΟΚ θα έχει αυξήσει κατά πολύ τα ποσοστά του σε σχέση με το 2019, και άρα τη δύναμη της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας. «Με απλή αναλογική, με βάση τις δημοσκοπήσεις, θα έχουμε 45, με το μπόνους άντε να πέσουμε στους 38 βουλευτές τη δεύτερη Κυριακή. Από τους 22 που έχουμε σήμερα, θα είμαστε πολύ καλύτερα» λένε. Μάλιστα, ως προς την εκλογική αστάθεια, πετούν την μπάλα στον Κυριάκο Μητσοτάκη, λέγοντας πως εκείνος θα ευθύνεται για τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, καθώς επιδιώκει αυτοδυναμία με κάθε κόστος.
Στελέχη που συνομιλούν με τον Ν. Ανδρουλάκη θεωρούν ότι τεράστιο ρόλο για κάθε κίνηση που θα γίνει θα παίξουν τα ποσοστά των κομμάτων στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση.
Εάν, για παράδειγμα, η ΝΔ καταφέρει από τον πρώτο γύρο να αποσπάσει ένα ποσοστό κοντά στο 37-38% που εξασφαλίζει αυτοδυναμία στις δεύτερες κάλπες (με το bonus) τότε είναι αυτονόητο ότι θα επιλέξει να μη σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας. Εάν, ωστόσο, το ποσοστό της υπολείπεται κατά πολύ, αν π.χ. η ΝΔ κινείται κοντά στο 30%, τότε τα δεδομένα αλλάζουν, κατά τη Χαριλάου Τρικούπη. «Ποιος θα πάρει το μουτζούρη για εκλογικές περιπέτειες τότε;», λένε και προσθέτουν: «Εάν η επιλογή του λαού είναι να μην υπάρχει αυτοδυναμία, θα συζητήσετε επί των θέσεων που θα προτείνουμε».
Όπως το διατύπωσε ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, βουλευτής Αρκαδίας του ΠΑΣΟΚ και στενός συνεργάτης του Νίκου Ανδρουλάκη κατά την ομιλία του στον πρϋπολογισμό: «Όλοι ρωτούν ποια είναι η θέση του ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ λέει αυτά που έλεγε και πριν τις υποκλοπές. Εμείς δεν πήραμε προσωπικά το θέμα των υποκλοπών. Για εμάς είναι ένα θέμα διαφάνειας, ένα θέμα δημοκρατίας και το αντιμετωπίσαμε με θεσμικό τρόπο. Δεν θέλουμε να «κάψουμε» τις πρώτες εκλογές και ζητάμε ισχυρό ποσοστό. Η Κυβέρνηση θέλει να τις «κάψει» επειδή πιστεύει ότι θα πάει από το 31 στο 37%. Όπως φαίνεται η λογική του κ. Μητσοτάκη είναι οι αλλεπάλληλες εκλογές. Ούτε είμαστε σαν τον κ. Τσίπρα που έφερε την απλή αναλογική και σήμερα λέει ότι δεν θέλει να κάνει κυβέρνηση ηττημένων. Τότε γιατί έφερε την απλή αναλογική;».
Μάλιστα, μιλώντας στο OPEN εξήγησε: «Εάν το πρώτο κόμμα έχει ποσοστό 31%, θα είναι πολύ δύσκολο να πάει τη δεύτερη Κυριακή στο 37%. Άρα, ο κόσμος δεν θα δώσει αυτοδυναμία σε κάποιο κόμμα. Ποιος θα πάρει την ευθύνη να οδηγεί τη χώρα συνέχεια σε εκλογές;». Σημείωσε δε πως «οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Νέα Δημοκρατία δεν ξεπερνά το 31% (με αναγωγή στα έγκυρα MRB) Άρα η επιλογή των πολιτών είναι να μη δώσουν αυτοδυναμία σε κάποιο κόμμα. Οι κκ. Τσίπρας και Μητσοτάκης συνδέουν το προσωπικό τους μέλλον με το μέλλον της χώρας, αλλά αυτό αφορά τους ίδιους και όχι τον κόσμο. Η αδυναμία της Νέας Δημοκρατίας για αυτοδυναμία δε μπορεί να είναι πρόβλημα όλης της χώρας. Γι’ αυτό το ΠΑΣΟΚ ζητά ισχυρό ποσοστό, ώστε να επιβάλλει το σοσιαλδημοκρατικό του πρόγραμμα όταν λάβει μία από τις τρεις εντολές. «Μετά την Κυριακή των εκλογών θα φανεί ποιοι συμφωνούν με τα παραπάνω και ποιοι δε συμφωνούν. Διότι αυτοί είναι οι όροι που θέλουμε να επιβάλουμε εμείς. Αν θέλαμε να πάρουμε καρέκλες θα το είχαμε κάνει ήδη. Πιο εύκολα, πιο ανώδυνα και με τα μέσα ενημέρωσης που είναι φιλικά στο ΣυΡιζΑ και στη Νέα Δημοκρατία, να μας αποθεώνουν».
Βέβαια, από την άλλη, υπάρχει και η φράση του Νίκου Ανδρουλάκη που διατύπωσε στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ την περασμένη Κυριακή: «Να ξανακάνουμε το ΠΑΣΟΚ μια δύναμη αλλαγής […] που θα στείλει τη ΝΔ στην αντιπολίτευση και να δημιουργήσει μία προοδευτική κυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ πρωταγωνιστή. Μια κυβέρνηση που δεν θα θυμίζει τίποτα την περιπέτεια Τσίπρα-Καμμένου». Μια ατάκα που άναψε φωτιές, καθώς η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατηγόρησαν τον κ. Ανδρουλάκη ότι έχει γίνει ήδη παρακολούθημα του ΣΥΡΙΖΑ. «Στην αρχή ο κ. Ανδρουλάκης άλλαξε τρεις φορές γραμμή, αφού έχει πει «μόνο του το ΠΑΣΟΚ, μετά στο ούτε Τσίπρας ούτε Μητσοτάκης και τώρα η ΝΔ στην αντιπολίτευση. Και εσείς σε ρόλο ενός σοσιαλ-Καμμένου, έτσι φαντάζεστε το ρόλο σας» είπε αιχμηρά από τη Βουλή ο πρωθυπουργός το βράδυ της ψήφισης του προϋπολογισμού. Για να προκαλέσει την αντίδραση Ανδρουλάκη, ο οποίος εγκάλεσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη για «πολιτικό θράσος να συσχετίσει το ΠΑΣΟΚ και τη Δημοκρατική Παράταξη με τον Πάνο Καμμένο», για να προσθέσει: «Η πολιτική αυτονομία του ΠΑΣΟΚ είναι αδιαπραγμάτευτη, όσο και αν δεν αρέσει στον κ. Μητσοτάκη και στα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα, που υπηρετεί με ευλάβεια εις βάρος του ελληνικού λαού».
Σήμερα, ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μάντζος έσπευσε να τροποποιήσει κάπως το αφήγημα: «Το να ελέγχεται το ΠΑΣΟΚ επειδή έχει θέσει ως διακύβευμα την αλλαγή κυβέρνησης, αποτελεί μία έκπληξη. Η ΝΔ μας ελέγχει σχεδόν επειδή δεν της δίνουμε και ψήφο εμπιστοσύνης» είπε στα Παραπολιτικά 90,1, και πρόσθεσε: «Προοδευτική κυβέρνηση είναι όποια έχει ΠΑΣΟΚ στον πυρήνα της. Αυτό ισχύει ως γενική συνθήκη από το 1981. Τα προσκλητήρια που απευθύνει ο κ. Τσίπρας δεν αποτυπώνουν αυτό το οποίο περιγράφουμε εμείς. Είμαστε αυτόνομοι και έχουμε το δικό μας στίγμα, είμαστε ένα άλλο κόμμα, μια άλλη εναλλακτική πρόταση».
Για τα πρακτικά, θα πρέπει να αναμένουμε μερικούς μήνες ακόμη, μέχρι να στηθούν οι κάλπες.
Ή, όπως έλεγε πρόσφατα στο iefimerida.gr ο διευθύνων σύμβουλος της Alco, Κώστας Παναγόπουλος, «μεταξύ της συζήτησής μας και του τι θα συμβεί την επόμενη ημέρα μεσολαβεί ένα καθοριστικό γεγονός, αυτό των εκλογών».