Τα ελληνοτουρκικά πέρασαν στην επόμενη «πίστα» και αυτή είναι η συνάντηση των δύο ηγετών στις 14 Ιουνίου, 18 μήνες μετά το τελευταίο τετ α τετ που είχαν Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν.
Η αποκλιμάκωση των εντάσεων δίνει την αφορμή για ένα ραντεβού, ύστερα από μια δύσκολη περίοδο, που χαρακτηρίστηκε από την επιθετικότητα και τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας. Η παρουσία Τσαβούσογλου στην Αθήνα και το περιεχόμενο των συναντήσεων σε Μέγαρο Μαξίμου και υπουργείο Εξωτερικών έριξαν τους τόνους και καθόρισαν το πλαίσιο αυτής της συνάντησης.
Εξ αυτού του λόγου μπορεί να κριθεί και επιτυχημένη καθώς ο πρωθυπουργός έχει εκδηλώσει την πρόθεση του να συναντηθεί με τον Τούρκο πρόεδρο, αρκεί να υπάρχει αποκλιμάκωση της έντασης και της ρητορικής από την τουρκική πλευρά. Και αυτό το ραντεβού θα γίνει στο περιθώρια μιας Συνόδου του ΝΑΤΟ, η προηγούμενη στο Λονδίνο και η προσεχής στις Βρυξέλλες.
Τότε είχε προηγηθεί η υπογραφή του τουρκολυβικού μνημονίου. Το διάστημα που κύλησε έφερε στα άκρα τις σχέσεις των δύο χωρών εξαιτίας τις επιθετικής πολιτικής από την πλευρά της Άγκυρας. Η αρχή έγινε στον Έβρο και το καλοκαίρι με τους δύο στόλους αντιμέτωπους στο Αιγαίο φτάσαμε πολύ κοντά σε ένα θερμό επεισόδιο. Οι οιωνοί για το νέο ραντεβού δείχνουν καλύτεροι και προμηνύουν ένα πιο ήσυχο καλοκαίρι. Η Τουρκία μοιάζει να επιθυμεί να κλείσει κάποια από τα μέτωπα που έχει ανοίξει και να ρίχνει τους τόνους της αντιπαράθεσης. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι βρισκόμαστε κοντά σε κάποια λύση των ανοιχτών ζητημάτων που υπάρχουν.
Ο Ερντογάν δεν είναι διατεθειμένος για υποχωρήσεις
Οι διαφορές είναι μεγάλες και ο Ερντογάν δεν δείχνει διατεθειμένος να κάνει υποχωρήσεις, γι αυτό και οι δύο πλευρές προτάσσουν την λεγόμενη θετική ατζέντα, που αφορά κυρίως οικονομικές και εμπορικές σχέσεις. Άλλωστε, ακολουθεί στις 24 Ιουνίου η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ με βασικό αντικείμενο τις Ευρωτουρκικές σχέσεις και η Άγκυρα δείχνει ότι θέλει να αποφύγει την ένταση με τις Βρυξέλλες και τις πιθανές κυρώσεις.
Παρά τα φάλτσα της Κυριακής, εν πολλοίς αναμενόμενα, κατά την ιδιωτική παρουσία του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην Θράκη, όπου μίλησε για «τουρκική μειονότητα», το ταξίδι του στην χώρα μας ολοκληρώθηκε χωρίς απρόοπτα. Τόσο η συνάντηση με τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου όσο και αυτή με το Νίκο Δένδια στο υπουργείο Εξωτερικών, κύλησαν ομαλά και σε καλό κλίμα όπως προκύπτει από πληροφορίες από την ελληνική πλευρά.
Και οι δύο πλευρές, όπως πληροφορούμαστε, εκδήλωσαν αμοιβαία βούληση για προώθηση της θετικής ατζέντας. Οι σύντομες δηλώσεις που έγιναν στο υπουργείο Εξωτερικών έδειξαν ότι οι δύο πλευρές θέλουν πάση θυσία να αποφύγουν ένα νέο διπλωματικό επεισόδιο. Το πρώτο σημάδι το καταγράψαμε όταν Δένδιας και Τσαβούσογλου κατευθύνθηκαν πεζή από το Μέγαρο Μαξίμου προς το υπουργείο Εξωτερικών.
Αποφεύχθηκαν τα... τζαρτζαρίσματα
Στις δηλώσεις αποφεύχθηκαν τα «τζαρτζαρίσματα» και ο Νίκος Δένδιας τόνισε ότι «έχουμε πλήρη επίγνωση των διαφορετικών και σε αρκετά ιδιαίτερα σοβαρά θέματα των διαμετρικά αντίθετων θέσεων που πρεσβεύουμε» και υποστήριξε ότι στόχος της χθεσινής συνάντησης ήταν η έναρξη μιας διαδικασίας πρώτης συνεννόησης και σταδιακής ομαλοποίησης της κατάστασης σε βάθος χρόνου. Ο κ. Τσαβούσογλου από την πλευρά του έκανε λόγο για συνέχεια του διαλόγου χωρίς όρους και προϋποθέσεις, ενώ οι δυο πλευρές συμφώνησαν για την αμοιβαία αναγνώριση πιστοποιητικών covid ώστε να διευκολυνθεί η τουριστική κίνηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πίσω από τις κλειστές πόρτες της συνάντησης των δύο υπουργών ο Νϊκος Δένδιας ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε εκτενώς τόσο στις διμερείς σχέσεις όσο και στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, υπογραμμίζοντας ότι οι σχέσεις αυτές είναι αλληλένδετες και επανέλαβε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη τάσσεται υπέρ ενός εποικοδομητικού διαλόγου με την Τουρκία, πάντα, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.
Η ελληνική πλευρά στάθηκε στο απαράδεκτο της εμμονής στο "casus belli" εφόσον η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στο Αιγαίο, κάτι που επανέλαβε και ο ίδιος ο Τούρκος ΥΠΕΞ σε πρόσφατη συνέντευξη του. Επίσης, τον μη σεβασμό στις διατάξεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποτελεί μέρος του Εθιμικού Δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό επεσήμανε ότι το "τουρκο-λιβυκό μνημόνιο" είναι παράνομο και ανυπόστατο.
Στην ουσία, όλες οι πληροφορίες κατατείνουν στο ότι έθεσε αυτή τη φορά πίσω από τα φώτα της κάμερας όλα τα ζητήματα που είχε βάλει στις επεισοδιακές δηλώσεις των δύο ανδρών στην Άγκυρα. Τόνισε το απαράδεκτο της παραβίασης της Ελληνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων σε αέρα και θάλασσα, της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού, καθώς και τη συνέχιση της επιθετικής ρητορικής που προέρχεται από ορισμένους κύκλους στην Τουρκία. Υπογράμμισε, τέλος, εκ νέου ότι η συνέχιση της ρητορικής αναφορικά με ζητήματα που άπτονται της Μουσουλμανικής Μειονότητας στη Θράκη είναι προκλητική και αδικαιολόγητη.
Η επόμενη «πίστα» προφανώς ανεβάζει τον βαθμό δυσκολίας των συζητήσεων, ωστόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει μία καθαρή γραμμή με την οποία θα προσέλθει. Η Τουρκία οφείλει να απέχει από προκλητικές ενέργειες και δηλώσεις, να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, τα οποία αποτελούν τον μόνο δρόμο επίλυσης των διαφορών μεταξύ των δύο χωρών που είναι αποκλειστικά η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Από την άλλη, Ερντογάν είναι αυτός, δεν μπορείς ποτέ να ξέρεις με απόλυτη βεβαιότητα τι θα περιμένεις και πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για όλα τα σενάρια.