Βρισκόμαστε μπροστά σε μια παγκόσμια σύγκρουση. Από τη μία πλευρά η έννοια της κερδοφορίας και της κερδοσκοπίας ορισμένων πολυεθνικών του φαρμάκου και από την άλλη πλευρά οι αξίες της ίδιας της ζωής,του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης.
Ο ρόλος ορισμένων πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιριών έχει ιστορικά πολλές μαύρες σελίδες περίεργων παρεμβάσεών τους σε χώρες όπου κινδύνευαν τα συμφέροντά τους. Η ανθρωπότητα βρίσκεται εν μέσω ενός πελώριου κυκλώνα που απειλεί όχι μόνο τη ζωή, αλλά και την επιβίωση, λόγω της μεγάλης καταστροφής που υφίσταται ήδη και θα συνεχίσει να υφίσταται το παγκόσμιο εμπόριο. Οι δυνάμεις της αγοράς και μάλιστα πολλές φορές εξωθεσμικές, επέβαλαν στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου τον περίφημο θεσμό του πατέντουμ ή της πατέντας. Τι σημαίνει όμως ο όρος πατέντα; Είναι το αδιαπραγμάτευτο, καθιερωμένο δικαίωμα κατοχύρωσης συμφερόντων στην περίπτωση των πολυεθνικών να εκμεταλλεύονται αποκλειστικά την παραγωγή ενός πρωτότυπου καινοτόμου φαρμάκου - τα λεγόμενα φάρμακα υψηλού κόστους- για ένα χρονικό διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση του οποίου κανείς δεν έχει δικαίωμα να προβεί στην αντιγραφή του φαρμάκου.
Ωστόσο, η οικονομική δύναμη αυτών των εταιριών και των λόμπι που διαθέτουν είναι τόσο μεγάλη σε πολιτικό και επικοινωνιακό επίπεδο που εύκολα ξεπερνιέται το αντεπιχείρημα, ότι οι δαπάνες για τις κλινικές έρευνες δεν είναι μόνο δικές τους χρηματοδοτήσεις αλλά κυρίως κρατικές χρηματοδοτήσεις μέσω προγραμμάτων σε δημόσια πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που παραθέτει το περιοδικό Forbes και όχι μόνο, τα οποία δείχνουν ότι η δημόσια χρηματοδότηση προς τις πολυεθνικές φαρμακευτικές για την έρευνα και την παραγωγή των εμβολίων κατά της covid-19 ανέρχεται σε δισεκατομμύρια ευρώ.
Όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου έρχεται να επισημάνει την ανάγκη να εμβολιαστούν όλοι οι λαοί το ταχύτερο δυνατό και αδιακρίτως, γιατί το κόστος για το παγκόσμιο εμπόριο θα είναι πελώριο, τότε οι πολιτικές εκφράσεις και κυρίως οι δημοκρατικοί θεσμοί του κόσμου μπαίνουν σε μεγάλη δοκιμασία. Με τους σημερινούς ρυθμούς υπολογίζεται ότι μόλις το 2026 και αυτό με ερωτηματικό, θα καταστεί εφικτός ο εμβολιασμός των πληθυσμών σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέχρι τότε όμως, οι καταστροφές για την ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, την ικανότητά τους να είναι παραγωγικοί αλλά και για τις οικονομίες θα είναι ασύλληπτες.
Είναι γνωστό ότι η υποταγή των πολιτικών εξουσιών και ορισμένων παγκόσμιων οργανισμών στη λογική των εξωθεσμικών οικονομικών κέντρων και συμφερόντων συνέβαλε σταδιακά στο να εξασθενήσει η εμπιστοσύνη του παγκόσμιου πολίτη σε αυτούς. Σήμερα οι δημοκρατίες αλλά και οι παγκόσμιοι οργανισμοί, όπως ο Π.Ο.Υ., έχουν μια ιστορική ευκαιρία. Να αποδείξουν ότι υπηρετούν τους λαούς και όχι τις εταιρίες. Η ιστορική απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δεν είναι σε κενό. Είμαι βέβαιος ότι έχει λάβει υπόψη του τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, αλλά και ότι γνωρίζει πως το επιχείρημα της απόλυτης πνευματικής ιδιοκτησίας μπορεί να αμφισβητηθεί πολιτικά, ηθικά και νομικά, καθώς βγαίνει όλο και περισσότερο πλέον στη δημοσιότητα ό,τι αποκρυπτόταν συστηματικά μέχρι σήμερα. Το πώς δηλαδή αρθρώνονται οι κρατικές χρηματοδοτήσεις τα τελευταία 40 χρόνια σε ερευνητικά προγράμματα και τα οποία είναι πάντοτε στην απόλυτη διαχειριστική ευχέρεια των πολυεθνικών του φαρμάκου. Με βάση τις τελευταίες εξελίξεις, η υπόθεση της αναστολής ισχύος του πατέντουμ, είτε αρέσει σε ορισμένους είτε όχι, και, είτε συμφέρει είτε όχι κάποιους άλλους έχει ήδη ανοίξει.
Ο πρωθυπουργός της χώρας μπορεί να αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες τόσο στο ευρωπαϊκό λαϊκό κόμμα στο οποίο ανήκει όσο και σε επίπεδο κυβερνήσεων με την πλήρη υποστήριξη, θεωρώ, των πολιτικών κομμάτων της Ελλάδας. Δεν τρέφω αυταπάτες για το άμεσο αποτέλεσμα και τις δυσκολίες του εγχειρήματος. Η χώρα μας, όμως, έχει μόνο να κερδίσει από μία ειλικρινή προσπάθεια που αφορά τις αξίες του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης, τις οποίες πάντα πίστευε και πιστεύει ο ελληνισμός.
*Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην υπουργός