Η κόντρα του Σταμάτη Κραουνάκη με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη για τη «χοντρή» του «πάμε στον Άδωνι για καφέ» μας βάζει σε σκέψεις για κάτι που θεωρούσαμε ότι είχαμε δεδομένη την απάντηση: ενώ νομίζαμε, λοιπόν, ότι τουλάχιστον το τραγούδι είναι κάτι που μας ενώνει, διαπιστώσαμε ότι ούτε καν αυτό δεν συμβαίνει σήμερα.
Η Πρωτοψάλτη έκοψε τη «χοντρή» από το τραγούδι, για λόγους πολιτικής ορθότητας. Ο Κραουνάκης υπεραμύνθηκε της «χοντρής» για λόγους καλλιτεχνικής ελευθερίας.
Το ερώτημα είναι αν αυτά τα δυο - πολιτική ορθότητα και καλλιτεχνική ελευθερία είναι συμβατά ή ασύμβατα μεταξύ τους. Για να είμαστε πιο ακριβείς, το ζήτημα είναι αν η πολιτική ορθότητα αφήνει χώρο καλλιτεχνικής ελευθερίας και αντίστοιχα αν η καλλιτεχνική δημιουργία μπορεί να έχει ως προϋπόθεση την πολιτική ορθότητα.
Με βάση την προσέγγιση της Πρωτοψάλτη, αρκετά ελληνικά τραγούδια θα έπρεπε σήμερα να περάσουν «λογοκρισία». Πολλά τα παραδείγματα:
«Ψηλές, κοντές, ξανθές, μελαχρινές, αδύνατες, χοντρές, όλες καλές» τραγουδούσε ο Χαριτωδιπλωμένος. Εδώ δεν έχει νόημα να κόψεις μια λέξη και να αφήσεις μια άλλη. Παίζεις μόνο τη μουσική και ξεμπερδεύεις.
«Μελαμψές Βεδουίνες, ξελογιάστρες, τσαχπίνες, χορεύουν τα βράδια χορούς της αγάπης ενώ το ταμ-ταμ
το χτυπάει ο αράπης, ο μαύρος, ο σκύλος, ο μπλάκ, ταμ, ταμ, ταμ
Ταμ, ταμ, ταμ, χτυπάει ο αράπης» τραγουδούσε ο Ζαμπέτας. Τι να λέμε τώρα; Κι αυτό πρέπει να κοπεί ολόκληρο!
Μήπως το «αυτός ο Τούρκος, Τούρκο θα με κάνει» του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα περνάει το τεστ; Μόνο με μεγάλη δόση εθνικισμού.
Γιατί το παιδικό «είσαι Κινεζάκι, τρως πολύ ρυζάκι, πόσες κουταλίτσες;» μήπως δεν αναπαράγει στερεότυπα;
Η αλήθεια είναι ότι η επανάσταση της πολιτικής ορθότητας μας βοήθησε να συνειδητοποιήσουμε - όσοι δεν είχαμε την καλή αγωγή, τη σωστή εκπαίδευση ή το χάρισμα να σεβόμαστε το διπλανό μας - ότι δεν μπορούμε να λέμε ό,τι μας κατέβει στο κεφάλι προσβάλλοντας τους γύρω μας. Ρατσιστές, σεξιστές, αγενείς και ανάγωγοι περνάνε - ευτυχώς - πιο δύσκολα στις μέρες μας κι αν δυσκολευτούν ακόμη περισσότερο, δεν θα στενοχωρηθούμε καθόλου. Η τέχνη όμως, ακόμη και στην πιο απλή εκδοχή της, που είναι το τραγούδι, δεν μπορεί να καθορίζεται από τα στερεότυπα της πολιτικής ορθότητας. Υπάρχει για να τα αμφισβητεί, είτε διακωμωδώντας τα, είτε αγνοώντας τα εντελώς, είτε ακόμη και χρησιμοποιώντας τα, όταν και όπως εκείνη επιλέξει. Και κάνοντας τα όλα αυτά μπορεί είτε να μας αρέσει, είτε να μη μας αρέσει.
Ας χαλαρώσουμε λοιπόν, λίγο παραπάνω από όσο μας επιτρέπει η πολιτική ορθότητα: Στο κάτω - κάτω, γι αυτό πήγε και η «χοντρή, νευρικιά» του επίμαχου τραγουδιού στον Άδωνι: για να της φύγει το στρες!