Σύμφωνα με την ανάλυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να αποτελεί τον μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κίνδυνο για την υγεία στην Ευρώπη.
Η κακή ποιότητα του αέρα, ιδίως στις αστικές περιοχές, εξακολουθεί να επηρεάζει την υγεία των πολιτών της Ένωσης. Σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις του ΕΟΠ, το 2020 τουλάχιστον 238.000 άνθρωποι πέθαναν πρόωρα.
Στη χώρα μας ετησίως 6.487 θάνατοι αποδίδονται στην έκθεση στα σωματίδια (ΡΜ2.5) στα αστικά και ημιαστικά κέντρα, με τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγραφής να αφορούν στους πληθυσμούς της Αθήνας (58%, 3.788 θάνατοι) και της Θεσσαλονίκης (13%)
Και δε σταματάει εκεί. Στα τέλη Μαρτίου 2024, οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων ΑΣ10 στην πόλη των Χανίων έφτασαν τα 80 μg/m3 (μέση ημερήσια τιμή για τις 27/03/24) και οι ωριαίες τιμές στις 28/03/24 υπερέβησαν τα 240 μg/m3.
Η Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παραπέμψει στο Δικαστήριο της ΕΕ και καταδικάσει το 2023 την Ελλάδα για κακή ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα λόγω των συνεχών υπερβάσεων της οριακής τιμής των PM10 (αιωρούμενων σωματιδίων) στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης και της οριακής τιμής του NO2 (διοξείδιο του αζώτου) στο πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας ως επίσης και για μη θέσπιση μέτρων (εκπόνηση Σχεδίων Ποιότητας Αέρα) για την επαναφορά της ρύπανσης στα επιτρεπτά επίπεδα.
Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση Ποιότητας της Ατμοσφαίρας 2022 του Υπουργείου Περιβάλλοντος, ο σταθμός μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης της «Αγίας Σοφίας» έχει τις περισσότερες υπερβάσεις της οριακής τιμής για τα μικροσωματίδια PM10 (η μέση ημερήσια τιμή δεν πρέπει να υπερβαίνει περισσότερο από 35 φορές τον χρόνο τα 50 μg/m3). Ακολουθούν οι σταθμοί μέτρησης «Πειραιώς» και «Αριστοτέλους» στην Αθήνα, με 62 υπερβάσεις, ενώ στην πρώτη πεντάδα βρίσκονται και οι σταθμοί του «Κορδελιού» στη Θεσσαλονίκη και του «Βόλου», με 53 υπερβάσεις.
Και μένουμε εκεί;
Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης είναι εδώ! Τις βλέπουμε και τις βιώνουμε τις τελευταίες μέρες στη χώρα μας όπως και στις χώρες της νότιας Ευρώπης με την εισβολή της αφρικανικής σκόνης η οποία ήρθε για να μείνει.
Η συνεχιζόμενη ερημοποίηση μεγάλων περιοχών της Βόρειας Αφρικής, όπως έχει υπολογιστεί, η επέκταση της ερήμου Σαχάρα τα τελευταία εκατό χρόνια κατά τουλάχιστον 10%, καθώς και οι διαφοροποιήσεις στη «συμπεριφορά» των ανέμων είναι δύο από τις αιτίες μεταφοράς της αφρικανικής σκόνης πιο βόρεια. Τα μεγαλύτερα σωματίδιά της μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα και τα μάτια ενώ τα μικρότερα, προκαλούν αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα, άσθμα, αλλεργίες, καρδιαγγειακά νοσήματα κ.ά.
Επίσης, σύμφωνα με αποτελέσματα πολλών ερευνών, η αφρικανική σκόνη, ανάλογα με τις μετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν, συχνά συμπαρασύρει βακτήρια, μύκητες, αλλά και βαρέα μέταλλα (μόλυβδο, αρσενικό, νικέλιο, χρώμιο, χαλκό, ψευδάργυρο), στοιχεία ιδιαίτερα τοξικά, επικίνδυνα για την υγεία μας.
Η αναχαίτηση
Τι μπορούμε να κάνουμε για την αναχαίτιση του φαινομένου αλλά και την αντιμετώπιση της ολοένα και αυξανόμενης ρύπανσης της ατμόσφαιρας; Λήψη μέτρων, στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης (ΕΠΕΑΡ), για τη μείωση των εκπομπών από τις κύριες πηγές.
-Εκπόνηση οδικού χάρτη για την ποιότητα αέρα με σκοπό να ληφθούν άμεσα μέτρα που θα θέσουν τη χώρα σε τροχιά συμμόρφωσης μέχρι την προθεσμία του 2030.
-Αλλά και μέτρα, άμεσα και μεσοπρόθεσμα για τις δημόσιες συγκοινωνίες και δραστική μείωση των αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης.
-Καθιέρωση “εναίου εισιτηρίου για το κλίμα ” για όλους, ακολουθώντας το γερμανικό παράδειγμα. Με ένα σταθερό ποσό το μήνα, ο καθένας θα μπορεί να ταξιδεύει απεριόριστα με όλα τα μέσα μεταφοράς.
-Εισαγωγή πληθώρας τοπικών και κυκλικών δρομολογίων με καθαρά λεωφορεία και mini buses στις αστικές περιοχές.
-Εκτεταμένα προγράμματα αγορών καθαρών λεωφορείων με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα ΕΣΠΑ.
-Εισαγωγή του car sharing με παροχή κινήτρων για χρήση κοινόχρηστων αυτοκινήτων (μείωση στην φορολογία, ενισχύσεις στις εταιρείες που επενδύουν σε car sharing).
-Μεγαλύτερη έμφαση στο περπάτημα, την ποδηλασία, τις δημόσιες συγκοινωνίες ώστε να μειωθεί η χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων.
-Άμεση απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα που είναι ο κύριος παράγοντας της κλιματικής κρίσης και της κακής ποιότητας αέρα.
Για όλα αυτά και ακόμη περισσότερα δούλεψε ο ευρωβουλευτής των Ευρωπαίων Πράσινων Greens EFA και Γραμματέας του ΚΟΣΜΟΥ Πέτρος Κόκκαλης. Όλες και όλοι εμείς οι υποψήφιες και υποψήφιοι του ΚΟΣΜΟΥ δεσμευόμαστε να δουλέψουμε σκληρά για την επίτευξη του στόχου για το 2030. Πολλές περισσότερες προτάσεις και λύσεις θα βρείτε ξεφυλλίζοντας διαδικτυακά την «Εθνική Πράσινη Συμφωνία».
- Η Όλγα Στεφανή είναι υποψήφια ευρωβουλευτής του κόμματος ΚΟΣΜΟΣ. Είναι δικαστική επιμελήτρια και μέλος του Δ.Σ., Σ.Δ.Ε.Ε.Θ., Συντονίστρια της Σ.Ε. «ΠΡΑΣΙΝΟ & ΜΩΒ» (2023)Υποψήφια με την περιφερειακή παράταξη «ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΠΡΑΣΙΝΗ ΛΥΣΗ» (2023).