Στις 10.30 αύριο θα φθάσει στην Αθήνα ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν για τη συνάντηση με τον Γιώργο Γεραπετρίτη χωρίς όμως να αναμένονται σημαντικές εξελίξεις.
Ακόμη και η ολιγόωρη παραμονή του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας στην ελληνική πρωτεύουσα, αναμένεται να διαρκέσει λιγότερο από 5-6 ώρες, πράγμα που μαρτυρά την κοινή πεποίθηση των δύο πλευρών πως το καλάθι των διαπραγματεύσεων προσώρας θα είναι μικρό, καθώς μοιραία η απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές στα κρίσιμα ζητήματα παραμένει μεγάλη και συνεπώς θα απαιτηθεί περαιτέρω χρόνος για να εκκινήσει η ουσιαστική πτυχή του διαλόγου.
Αυτή η ασυμμετρία φάνηκε και στις συνεντεύξεις που παραχώρησαν οι Γεραπετρίτης -Φιντάν στις εφημερίδες «Hürriyet» και «τα Νέα» αντίστοιχα. Ο Έλληνας ΥΠΕΞ επανέλαβε πως «η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ είναι η μία και μόνη διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας. Αυτή δεν είναι μόνο η δική μας θέση αλλά και η θέση του διεθνούς δικαίου της θάλασσας που επιβάλλει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με αντικείμενες ή παρακείμενες ακτές πραγματοποιείται κατόπιν συμφωνίας με βάση το διεθνές δίκαιο και, αν η συμφωνία δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσα σε εύλογο χρονικό πλαίσιο, τα ενδιαφερόμενα κράτη μπορεί να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης βάσει συνυποσχετικού» σημείωσε σχετικά ο Γ. Γεραπετρίτης, ενώ σε σχέση με τις τουρκικές αιτιάσεις για την παράλληλη διμερή οριοθέτηση των χωρικών μας υδάτων ο υπουργός απάντησε πως «η εθνική κυριαρχία των κρατών δεν μπορεί να είναι αντικείμενο συζήτησης ή διεθνούς δικαιοδοσίας. Στο ζήτημα, όμως, της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ μπορούμε θεωρώ να προχωρήσουμε συντεταγμένα σε μία ουσιαστική συζήτηση με αμοιβαία εποικοδομητικό πνεύμα'» κατέληξε.
Μεγάλη η απόσταση των δύο πλευρών
Από την πλευρά του ο Τούρκος ΥΠΕΞ στη συνέντευξη που παραχώρησε άφησε μεν ανοιχτό το ενδεχόμενο προσφυγής σε διεθνές διαιτητικό όργανο αλλά με την προϋπόθεση δε, ότι θα μπουν όλα τα ζητήματα στο τραπέζι, κάτι που αποκλείει η ελληνική πλευρά όπως τόνισε και ο Γ.Γεραπετρίτης, καθώς η εθνική θέση διαχρονικά δέχεται μια και μόνη νομική διμερή διαφορά (Υφαλοκρηπίδα -ΑΟΖ), επιβεβαιώνοντας έτσι πως η απόσταση μεταξύ των δύο πλευρών στο επίδικο ζήτημα παραμένει μεγάλη. «Δεν βλέπω άλλον τρόπο από τον διάλογο και τη συνεργασία για την ευημερία των μελλοντικών μας γενεών. Εάν δεν καταλήξουμε σε ολοκληρωμένες λύσεις ως αποτέλεσμα ουσιαστικού διαλόγου, θα προσφύγουμε στη διεθνή δικαιοσύνη σε μια ολιστική προσέγγιση. Αλλά για να συμβεί αυτό είναι απαραίτητο να αρθούν οι επιφυλάξεις και τα εμπόδια και κυρίως να απαλλαγούμε από αβάσιμους φόβους» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Θετικό μομέντουμ
Παρά τις διαφορές και οι δύο Υπουργοί στις συνεντεύξεις τους εξέφρασαν την αισιοδοξία τους και το καλό κλίμα που έχουν επιτύχει το τελευταίο διάστημα με τον Γ. Γεραπετρίτη να δηλώνει πως οι Έλληνες είμαστε «βαθιά φιλειρηνικός λαός. Πιστεύουμε στον διάλογο και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών, βάσει του Διεθνούς Δικαίου και του σεβασμού της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών» και τον Χακάν Φιντάν να βλέπει θετικό μομέντουμ στις διμερείς σχέσεις εδώ και δύο χρόνια , σημειώνοντας παράλληλα πως με τον Γιώργο Γεραπετρίτη έθεσαν τα θεμέλια του σημερινού διαλόγου.
Η παρουσία της υφυπουργού Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου στις διευρυμένες συνομιλίες
Σύμφωνα με το επίσημο πρόγραμμά μετά την κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο Υπουργών, θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών και περί ώρα 12:30 μ.μ., θα πραγματοποιηθούν κοινές δηλώσεις στον Τύπο, ενώ στη συνέχεια, θα παρατεθεί γεύμα εργασίας. Εντύπωση όμως προκαλεί η είδηση πως στις διευρυμένες συνομιλίες που θα ακολουθήσουν θα μετάσχει επίσης, εκτός από τους πρέσβεις των δύο χωρών και τους διευθυντές των αρμόδιων διευθύνσεων των δύο υπουργείων, και η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, αρμόδια μέχρι τώρα για τον πολιτικό διάλογο μεταξύ των δύο χωρών. Πρόκειται αναμφίβολα για μια πολύ έμπειρη διπλωμάτη που ανήκει στο στενό πυρήνα των ανθρώπων του πρωθυπουργού , καθώς στο παρελθόν έχει διατελέσει διπλωματική του σύμβουλος και πρέσβης μας στην Ουάσιγκτον. Μάλιστα τους στενούς δεσμούς της υφυπουργού με το πρωθυπουργικό περιβάλλον μαρτυρά και το γεγονός πως όταν στο παρελθόν ο τέως Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς είχε ανακαλέσει την κ. Παπαδοπούλου από την θέση της πρέσβεως της Μόνιμης Αντιπροσωπείας μας στις Βρυξέλλες , είχε προκαλέσει τη μήνη της Ντόρας Μπακογιάννη εξαπολύοντας επίθεση κατά του Νίκου Κοτζιά από το βήμα της Βουλής, κατηγορώντας τον υπουργό Εξωτερικών ότι «επιδίδεται σε διώξεις υψηλόβαθμων ικανών διπλωματών, με προσωπικά και ιδιοτελή κίνητρα». Συνεπώς η παρουσία της υφυπουργού που ήδη έχει επιφορτιστεί με την απαιτητική δουλειά της επίβλεψης του πολιτικού διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών , δείχνει τουλάχιστον τις θετικές προθέσεις του Μεγάρου Μαξίμου να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια για την επίτευξη κοινού τόπου για διάλογο.
Οι άξονες της ατζέντας
Με βάση αυτά τα δεδομένα οι δύο άνδρες θα επιχειρήσουν να εστιάσουν τουλάχιστον στην λεγόμενη θετική ατζέντα , δηλαδή ζητήματα διμερών συνεργασιών στους τομείς της οικονομίας , του εμπορίου , της ενέργειας και του μεταναστευτικού. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν θα υπάρξει προσπάθεια για να διερευνηθεί η δυνατότητα να καταλήξουμε στο εύρος και το πλαίσιο της ατζέντας του διαλόγου. Σε αυτό το πλαίσιο σύμφωνα με διπλωματικές πηγές η ελληνική πλευρά θα επαναλάβει πως εκτός των θαλάσσιων ζωνών (Υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ), δεν διατίθεται να εντάξει στο τραπέζι των διευρυμένων θέματα που παγίως θέτει η Τουρκία όπως η αποστρατιωτικοποίηση, το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης, το καθεστώς του FIR και η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.
Στη συνάντηση θα διερευνηθεί βέβαια ακόμη , εάν υπάρχει πεδίο σύγκλισης σε ο,τι αφορά το Διεθνές Δίκαιο και εάν επί τη βάση των αρχών αυτού θα δημιουργηθεί μια φόρμουλά που θα οδηγήσει στην επίλυση των θεμάτων που θα συμφωνηθούν. Η τουρκική διπλωματία έχει επικριθεί πλειστάκις από την ελληνική πλευρά πως χρησιμοποιεί τις αρχές του σε των αρχών του Διεθνούς Δικαίου αλά κάρτ.
Ο κίνδυνος
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές του διπλωματικού χώρου που επικοινώνησε το iefimerida, μια ακόμη αναβολή της ουσιαστικής συζήτησης των ελληνο-τουρκικών διαφορών, παρά την αισιοδοξία και το θετικό κλίμα των «ήρεμων νερών», που αναμφίβολα αποτελεί σημαντική κατάκτηση, μπορεί να φέρει τα αντίθετα από τα προσδοκόμενα αποτελέσματα. Όπως σημειώνουν μια περαιτέρω καθυστέρηση στην εμβάθυνση του ελληνο-τουρκικού διαλόγου μπορεί βαθμιαία να επαναφέρει την ένταση με την πρώτη πιθανή μεταβολή των γεωστρατηγικών στόχων της γείτονος.