Μπορεί στις πιο πολλές ευρωπαϊκές χώρες το ενδιαφέρον των ευρωεκλογών να επικεντρώνεται στη διαφαινόμενη άνοδο της ακροδεξιάς, εδώ όμως η συζήτηση στρέφεται προς την λεγόμενη κεντροαριστερά και στις ανακατατάξεις ή αναδιατάξεις που είναι πιθανό να προκληθούν από το αποτέλεσμα της Κυριακής.
Καθώς σχεδόν όλες οι πρόσφατες μετρήσεις δείχνουν να έχει σαφές προβάδισμα ο Συριζα έναντι του Πασοκ για τη δεύτερη θέση, εύλογα αναρωτιόμαστε για τις επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης, σε συσχετισμό βέβαια και με τα τελικά εκλογικά ποσοστά και τις διαφορές που θα διαμορφωθούν μεταξύ των δύο βασικών πόλων του χώρου. Αυτό θα είναι πιθανότατα και το μόνο κρίσιμο στοιχείο των ευρωπαϊκών εκλογών, αφού είναι δεδομένο ότι στην πρώτη θέση με μεγάλη διαφορά θα βρίσκεται η Ν.Δ. αν και διαφαίνεται ότι θα είναι σημαντικά μειωμένη σε σχέση με τις είκοσι τρείς μονάδες του Ιουνίου 2023.
Οσοι πάντως ενδιαφέρονται ειλικρινά για μια μελλοντική συνένωση των δυνάμεων του αποκαλούμενου προοδευτικού χώρου, από όποια θέση και αν βρίσκονται, δεν είναι βέβαιο ότι εύχονται να υπάρξουν πολύ μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα εκλογικά ποσοστά των δύο σχηματισμών, ανεξάρτητα από την ένταση της υποστήριξης που έχουν προς το κόμμα της προτίμησης τους. Θεωρητικά, όποιο κόμμα αποκτήσει σαφές και σημαντικό προβάδισμα, πέραν της συνήθους έπαρσης που προκαλείται από μια τέτοια εξέλιξη, θα καταστεί αυτοδίκαια βασικός πόλος της αντιπολίτευσης, με την προσδοκία να καταφέρει να γίνει στην πορεία και κόμμα που εν δυνάμει θα μπορεί να διεκδικήσει με αξιώσεις την πλειοψηφία, γιατί όχι και από τις επόμενες εκλογές (ανεξάρτητα από το αν θα το επιτύχει), εφόσον τελικά επαληθευτεί η νομοτέλεια της φθοράς για την δεύτερη τετραετία των κυβερνητικών κομμάτων.
Αν για παράδειγμα ο Συριζα καταφέρει να ξεπεράσει το ποσοστό των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου 2023 και προσεγγίσει σε ποσοστά το 20%, την ίδια στιγμή που το Πασοκ καθηλωθεί περίπου στα ποσοστά που είχε ήδη καταγράψει, είναι αναμενόμενο ότι θα επιδιώξει μια αυτόνομη πορεία, όπως το ίδιο θα κάνει και το Πασοκ αν υποτεθεί ότι αντιστρέφονται οι ρόλοι και βρεθεί το ίδιο στη δεύτερη θέση και μάλιστα με αξιοσημείωτη διαφορά.
Το ερώτημα συνεπώς είναι αν το κόμμα που θα πάρει «κεφάλι» θα έχει τη διάθεση να επιδιώξει συνεργασίες στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια και πολύ περισσότερο, αν θα αξιολογήσει σωστά τα δεδομένα, εκτιμώντας ότι θα έχει από μόνο του τη δυνατότητα και όχι απλά την επιθυμία, να καταστεί διεκδικητής της εξουσίας.
Αν κρίνουμε από τη μέχρι τώρα παρουσία των αρχηγών του Συριζα και του Πασοκ, δεν φαίνεται να έχουν καμία πρόθεση για συμπλεύσεις, αφού αποφεύγουν ακόμη και τις συνήθεις κοινωνικές σχέσεις αβρότητας και εθιμοτυπίας, μολονότι και στους δύο χώρους υπάρχουν αρκετά στελέχη που δεν θα ήταν αντίθετα σε μια διαδικασία προσέγγισης και συμπόρευσης.
Θεωρητικά, αυτό που θα έκανε τις δύο ηγεσίες να αλλάξουν στάση, είναι να καταγράψουν στις εκλογές της επόμενης Κυριακής περίπου τα ίδια ποσοστά με μικρές διαφορές της μιας ή των δύο ποσοστιαίων μονάδων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ πιθανό να υπάρξει αλλαγή στάσης και από τις δύο πλευρές, αφού όποιος και αν προηγηθεί, έστω και με βραχεία κεφαλή, θα έχει αποκτήσει και την ουσιαστική νομιμοποίηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης (αφού η τυπική προκύπτει πάντα από τις βουλευτικές εκλογές και δεν αλλάζει μέχρι τις επόμενες).
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι μόνο ένα απρόσμενο και απρόβλεπτο αποτέλεσμα που μπορεί να είναι είτε ένα μεγάλο ποσοστό του ενός από τα δύο κόμματα είτε ένα πολύ χαμηλό ποσοστό του άλλου ή ο συνδυασμός και των δύο (αφού η μεγάλη άνοδος του ενός πιθανότατα θα έχει ως επακόλουθο την πτώση ή την καθήλωση του άλλου), θα επιφέρει εξελίξεις ακόμη και σε επίπεδο ηγεσιών που μπορεί να σηματοδοτήσουν επανακαθορισμό σχέσεων και στρατηγικής για τους δύο βασικούς πόλους της αντιπολίτευσης.
Αυτή βέβαια, δεν θα ήταν μία επιθυμητή εξέλιξη για το κυβερνητικό κόμμα, που θεωρητικά, θα βολεύονταν με την καταγραφή ενός σημαντικού, αλλά όχι μεγάλου προβαδίσματος του ενός από τα δύο κόμματα, αρκεί βέβαια, αυτό να μην ξεπεράσει ένα ποσοστό της τάξης του 18% και σε καμία περίπτωση του 20%.
Αλλά τα εκλογικά αποτελέσματα πολύ συχνά έχουν εκπλήξεις και δεν μπορείς να τα παραγγείλεις ούτε να τα προεξοφλήσεις. Ποιος περίμενε για παράδειγμα ότι στις τελευταίες εκλογές ο Συριζα θα βρεθεί στο 20% και μετά από ένα μήνα στο 17,80%;
Όπως και να ΄χει, το σκηνικό στην αντιπολίτευση δεν θα είναι το ίδιο μετά την Κυριακή, αφού ακόμα και το ελάχιστα θεματικό που μπορεί να συμβεί και θα είναι το μικρό προβάδισμα ενός από τα δύο κόμματα της κεντροαριστεράς, θα επισημοποιήσει την αμφισβητούμενη και διεκδικούμενη εδώ και περίπου ένα χρόνο θέση του δεύτερου κόμματος. Το κρίσιμο είναι αν θα είναι τόσο διαφορετικό που θα επηρεάσει όχι μόνο τους δύο μονομάχους του χώρου, αλλά και συνολικά τις πολιτικές εξελίξεις, δηλαδή την κυβέρνηση και την μέχρι τώρα αδιαμφισβήτητη κυριαρχία της.