Δυο εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές το πολιτικό σκηνικό παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με αυτό των εθνικών εκλογών του περασμένου Ιουνίου.
Άλλωστε, μέσα σε ένα μόλις χρόνο, δύσκολα μπορεί να αλλάξει ο συσχετισμός των πολιτικών δυνάμεων που δημιουργήθηκε την τελευταία τετραετία. Αυτό όμως που θα κριθεί στην κάλπη είναι η μάχη των εντυπώσεων, που θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό τις διεργασίες και τις πολιτικές εξελίξεις μέχρι τις προσεχείς εθνικές εκλογές.
Η ΝΔ παραμένει με μεγάλη διαφορά πρώτη πολιτική δύναμη και ο Κυριάκος Μητσοτάκης πολιτικά κυρίαρχος, χωρίς αυτή τη στιγμή να μπορεί να απειληθεί ακόμη η πολιτική του ηγεμονία. Το γεγονός αυτό σχετίζεται αφ´ενός με τη δική του επιτυχία να μετατρέψει τη ΝΔ σε ένα κόμμα με ευρύτερη απήχηση, πέραν του χώρου της παραδοσιακής Δεξιάς και αφ´ ετέρου με την αποτυχία της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, η οποία λειτούργησε - και συνεχίζει να λειτουργεί ως ανάμνηση - απωθητικά για μεγάλο κομμάτι κεντρώων και κεντροαριστερών ψηφοφόρων. Το σκηνικό, λοιπόν, που διαμορφώθηκε τα προηγούμενα χρόνια και οδήγησε στη θριαμβευτική νίκη του Μητσοτάκη τον Ιούνιο του 2023 είναι πολύ νωρίς να αλλάξει μέσα σε ένα χρόνο, ιδιαίτερα μάλιστα όταν ο αντίπαλος πολιτικός του χώρος, δηλαδή η Κεντροαριστερά, παραμένει βαθιά διαιρεμένη και πολυδιασπασμένη. Έτσι, σύμφωνα με όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο Μητσοτάκης βαδίζει σε άλλη μια ευρεία νίκη στις ευρωεκλογές, με αξιοσημείωτη μεν μείωση των ποσοστών της ΝΔ έναντι των εθνικών εκλογών, αλλά πάντως πολύ κοντά στα ποσοστά του των ευρωεκλογών του 2023.
Ας δούμε λίγο τι συμβαίνει στους άλλους πολιτικούς χώρους. Ο ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη - κάτι προφανώς διαφορετικό από τον ΣΥΡΙΖΑ που ξέραμε - είναι το μεγάλο ερωτηματικό αυτών των ευρωεκλογών. Έχει ήδη υποστεί μια διάσπαση, με πάνω από το μισό υπουργικό συμβούλιο των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να τον εγκαταλείπει και να συγκροτεί τη Νέα Αριστερά. Όταν συνέβη η διάσπαση, οι δημοσκοπήσεις τον εμφάνιζαν καθαρά τρίτο κόμμα, στην τελική ευθεία προς τις ευρωεκλογές όμως τον εμφανίζουν καθαρά δεύτερο. Το ποσοστό του φαίνεται περίπου ίδιο με αυτό που πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές, γεγονός το οποίο, εάν επιβεβαιωθεί στην κάλπη, θα εξασφαλίσει τη δυνατότητα στον Κασσελάκη να παραμείνει βασικός ρυθμιστής των διεργασιών στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς, έχοντας μάλιστα μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε ένα κατά κύριο λόγο «δικό του» κόμμα.
Στο ΠΑΣΟΚ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Η αίσθηση που είχε δημιουργηθεί πριν από μερικούς μήνες ότι αυτό θα ήταν το δεύτερο κόμμα μπορεί να αποβεί μοιραία. Κι αυτό, γιατί ενώ το πιθανότερο είναι ότι ο Ανδρουλάκης θα ανεβάσει κι άλλο τα ποσοστά του από τα ήδη ανεβασμένα των εθνικών εκλογών, κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπος με την απογοήτευση της βάσης του ΠΑΣΟΚ που δεν είναι έτοιμη να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι θα μείνει πάντα τρίτο.
Με αυτό το συσχετισμό δυνάμεων στην Κεντροαριστερά - εάν επαληθευτεί στην κάλπη - το μέλλον είναι ακόμη πιο δύσκολο για όλους. Από τη μια το κόμμα Κασσελάκη δεν μπορεί να εμφανιστεί ακόμη τόσο ισχυρό, ώστε να δημιουργήσει δυναμική εναλλακτικής λύσης διακυβέρνησης. Από την άλλη το ΠΑΣΟΚ είναι ακόμη αρκετά δυνατό για να «παραδοθεί» στον κάπως ισχυρότερο ΣΥΡΙΖΑ. Συμπέρασμα: το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα επιβεβαιώσει ότι η συμπόρευση αυτών των δυο όμορων χώρων παραμένει εξαιρετικά απίθανη.
Τι γίνεται, όμως, στο χώρο δεξιότερα της ΝΔ; Το συνολικό ποσοστό των κομμάτων που βρίσκονται δεξιότερα στις τελευταίες εθνικές εκλογές έφτασε περίπου στο 14%, ενώ στις ευρωεκλογές του 2019 ήταν περίπου στο 12%. Αυτή τη φορά, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το άθροισμα όλων αυτών των των κομμάτων μαζί (Ελληνική Λύση, Νίκη, Φωνή Λογικής, Πατριώτες, ΛΑΟΣ και κάποια ακόμη μικρότερα) θα υπερβεί το 18%. Βεβαίως, όσο ο χώρος αυτός παραμένει πολυδιασπασμένος, αυτή η πιθανή άνοδος στα ποσοστά του δεν παράγει πολιτικές εξελίξεις.
Ας δούμε, όμως και τι γίνεται στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει η σταθερά ανοδική πορεία του ΚΚΕ, η αντοχή της Ζωής Κωνσταντοπούλου, το μετέωρο βήμα της Νέας Αριστεράς και η διαφαινόμενη υποχώρηση του Μέρα 25. Όλα αυτά, βέβαια, με βάση τα γκάλοπ, τα οποία - ειδικά στα μικρότερα κόμματα - είναι δύσκολο να προβλέψουν με ακρίβεια δεκαδικών ποια και πόσα από όλα αυτά τα κόμματα θα μπουν στην Ευρωβουλή.
Για να είμαστε πλήρεις, δεν πρέπει να ξεχάσουμε και το Κέντρο. Εκεί φαίνεται να πρωταγωνιστεί ο Μητσοτάκης, δίνει μάχη επιβίωσης ο Λοβέρδος με τους Δημοκράτες, έχει σημαντική παρουσία ο Ανδρουλάκης κι όσο πάμε πιο κεντροαριστερά εμφανίζεται υπολογίσιμος ο Κασσελάκης και προσπαθεί να τα καταφέρει κι ο Πέτρος Κόκκαλης με τον «πράσινο» Κόσμο του.
Οι εντυπώσεις το βράδυ των ευρωεκλογών μπορεί να κριθούν για όλους σε λίγες μονάδες πάνω ή κάτω, ακόμη και σε δεκαδικά ψηφία για τους μικρότερους. Πέραν των εντυπώσεων, όμως, αυτές οι ευρωεκλογές δεν μοιάζει πιθανό να οδηγήσουν σε σοβαρή αλλαγή συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων. Και πιθανώς, επειδή αυτό το γνωρίζουν ήδη οι ψηφοφόροι, η αποχή μπορεί να είναι μεγαλύτερη από άλλες φορές. Ακόμη κι έτσι, όμως, μέσω της αποχής οι ψηφοφόροι - ηθελημένα ή μη - μπορούν να επηρεάσουν τη μάχη των εντυπώσεων.