Το 2011 η ταινία του Στήβεν Σόντερμπεργκ «Contagion», βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες ως δράμα επιστημονικής φαντασίας.
Το σενάριο της αναφερόταν στην ξαφνική εξάπλωση ενός φονικού ιού και στις προσπάθειες γιατρών και άλλων επιστημόνων να γλυτώσουν την ανθρωπότητα από τον αφανισμό. Είχε προηγηθεί η εξάπλωση του ιού SARS το 2003 και η πανδημία γρίπης Η1Ν1 το 2009 που ασφαλώς αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης του .
Ο Αμερικανός σκηνοθέτης παρουσιάζει στην ταινία του κάτι πολύ κοντινό σε ότι σήμερα η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει. Είναι άλλωστε συχνά αποστολή της τέχνης να αφυπνίζει και να προειδοποιεί για το μέλλον και όσα αυτό μας επιφυλάσσει, ευοίωνα και μη.
Αλλά πέραν του Αμερικάνου κινηματογραφιστή και της ρεαλιστικής εν τέλει ταινίας του, δύο σπουδαίοι νομπελίστες λογοτέχνες ο Αλμπερ Καμύ με την Πανούκλα (1947) και ο Ζοζέ Σαραμάγκου με το Περί Τυφλότητας (1998), δύο εξαίσιες μυθιστορηματικές αλληγορίες, περιέγραψαν τον ζόφο που απλώνεται σε μια κοινωνία περικυκλωμένη από την επιδημία και ισοπεδωμένη από τον φόβο.
Ίσως στο προσεχές διάστημα του οφειλόμενου στους εαυτούς μας, τις οικογένειές μας και την κοινωνία αυτοπεριορισμού μας στα σπίτια μας, το διάβασμα ή το ξαναδιάβασμα αυτών των βιβλίων και η παρακολούθηση αυτής της ταινίας να είναι μια χρήσιμη επιλογή.
Η ταινία του Σόντερμπεργκ θα λειτουργήσει ως πρόσθετο επιχείρημα σε όσους ανέμελα συνεχίζουν να μην αντιλαμβάνονται ότι το να παραμείνουμε στα σπίτια μας είναι ο αναγκαίος δρόμος για να αντιμετωπίσουμε τον ιό. Θα κάνει ακόμα όσους δε βγήκαν το βράδυ της Κυριακής στα μπαλκόνια τους να χειροκροτήσουν με θέρμη και συγκίνηση γιατρούς και νοσηλευτές που δοκιμάζονται περισσότερο από τον καθένα μας, να νιώσουν πόσα τους οφείλουμε και πόσο δύσκολες είναι οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν.
Ο Καμύ και ο Σαραμάγκου μας προσφέρουν μια μοναδικής ποιότητας αφορμή. Να αναστοχαστούμε πάνω στο περιεχόμενο της κάθε επιδημίας που μπορεί να ισοπεδώσει μια κοινωνία.
Στην «Πανούκλα» ο Ραμπάρ, ένας από τους ήρωες του μυθιστορήματος λέει σε κάποιο σημείο «δεν είναι ντροπή να προτιμάς την ευτυχία, μα ίσως είναι ντροπή η ευτυχία του ενός».
Στο «Περί Τυφλότητας» η γυναίκα του γιατρού ήρωα του μυθιστορήματος, η μόνη που δεν έχει χάσει την όρασή της, δηλώνει τυφλή προκειμένου να ακολουθήσει τον άντρα της και να εξελιχθεί στη συνέχεια σε προστάτη των αδύναμων, διατηρώντας το κουράγιο της με μοναδικό της όπλο την αγάπη.
Η θέληση για αλληλεγγύη ως ηθική στάση απέναντι στην ανθρώπινη κοινότητα, η ατομική ευθύνη, η κοινωνική συνείδηση δεν ανιχνεύονται ευτυχώς μόνο στα μεγάλα λογοτεχνικά κείμενα. Τις συναντάμε καθημερινά και θα αποτελέσουν καθοριστικές συνιστώσες στην επιτυχή έκβαση της μάχης απέναντι στην δοκιμασία που αντιμετωπίζουμε.
Είναι παρήγορο ότι η λογοτεχνία και η τέχνη γενικότερα μπορεί να αποτελέσουν ένα συμπληρωματικό απίστευτα ιαματικό αντίδοτο απέναντι στη δοκιμασία αυτή!