Μπουφάν με κουκούλα Loro Piana, αξίας 12.000 ευρώ (μισθοί ενός έτους του μέσου Ρώσου) φορούσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν στο γήπεδο με τους (πληρωμένους) αλαλάζοντες οπαδούς του και η παγκόσμια κοινή γνώμη το βρήκε, δικαίως, σοκαριστικό.
Γιατί ένας -υποτίθεται- παντοδύναμος ηγέτης χρειάζεται να επιδείξει τη δύναμη και τον πλούτο του στον πλανήτη; Και μάλιστα την ώρα που οι εξουθενωμένοι από τις κυρώσεις Ρώσοι κάνουν ουρά για ένα κιλό ζάχαρη; Την ώρα που ο στρατός του σκοτώνει απροκάλυπτα πολίτες γειτονικής χώρας; Έχει τρέλα μεγαλείου ή είναι στριμωγμένος; Όσοι αναλυτές επιχειρούν να μπουν «στο μυαλό του Πούτιν», μετά την παράλογη εισβολή στην Ουκρανία, καταλήγουν στα πιο ζοφερά συμπεράσματα.
Συγκλίνουν πάντως σε ένα: ότι το Ουκρανικό βλάπτει τελικά και τον ίδιο τον Ρώσο πρόεδρο: ποτέ ξανά, λένε, ο Πούτιν δεν θα θεωρείται ένας αποδεκτός ηγέτης, αλλά μάλλον ένα παράδειγμα προς αποφυγήν. Ότι τα γεγονότα αποκαλύπτουν, με τον πλέον οδυνηρό τρόπο, πως η Ρωσία δεν είναι πλέον η χώρα που προκαλούσε σεβασμό ή έστω ανοχή στη Δύση. Εισβάλλοντας σε μια δημοκρατική χώρα, με γελοία έως επικίνδυνα προσχήματα, η Ρωσία έγινε μεμιάς η ζοφερή επικράτεια του Πούτιν: μια χώρα ανοιχτού αυταρχισμού, που έχει μεταφραστεί τώρα σε φρικτή σφαγή. Φανερώθηκε ότι η πολιτική του οδηγεί σε στρατιωτική επιθετικότητα, απώλεια αθώων ζωών, στέρηση ελευθεριών και φτωχοποίηση του πληθυσμού. Είναι μια χώρα που ενισχύει και χρηματοδοτεί κάθε ακροδεξιό και νεοναζιστικό μόρφωμα στην Ευρώπη, κάθε ανορθολογική φωνή. Μέσα σε έναν μήνα, η Ρωσία μετατράπηκε σε τυραννία που απειλεί ανοιχτά τις φιλελεύθερες δημοκρατίες της Δύσης. Ο Πούτιν θεωρείται σήμερα ένας «κακοήθης ναρκισσιστής, ένας διαταραγμένος κακοποιός», όπως το διατύπωσε, ωμά, ο καθηγητής του Χάρβαρντ, Στίβεν Πίνκερ, στον Guardian, πριν από μερικές εβδομάδες.
Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν το βλέπουν όλοι έτσι: Κατά τις δεκαετίες του 2000 και του 2010, οι θετικές γνώμες των Ελλήνων για τη Ρωσία και τον Πούτιν άγγιζαν και ξεπερνούσαν κατά καιρούς το 40% και το 50%! Είναι να απορείς τι θαύμαζαν: τις συλλήψεις αντιφρονούντων, τα δισ. των ολιγαρχών, τον αυταρχισμό ή τη μάτσο εικόνα; Σήμερα, οι αντίστοιχες καταγραφές έχουν μειωθεί μεν -η δημοτικότητα του Ρώσου ηγέτη κατέβηκε στο 25%, σημειώνοντας αρνητικό ρεκόρ (Κάπα Research 28/2/2022). Ωστόσο, όπως έγραψε πρόσφατα το iefimerida, σε έρευνα που έγινε σε έξι χώρες της Ευρώπης, οι Έλληνες εξακολουθούν να πιστεύουν, σε ποσοστό 34%, ότι η εισβολή στην Ουκρανία είναι «απαράδεκτη μεν, αλλά κατανοητή»! Δεν καταδικάζουν, δηλαδή, συντριπτικά την εισβολή, όπως κάνουν οι πολίτες των υπολοίπων χωρών. Αδιανόητο να «κατανοεί» κάποιος την εγκληματική και αδικαιολόγητη εισβολή σε ξένη χώρα! Με αστεία προσχήματα περί ΝΑΤΟ ή δήθεν ότι η Ουκρανία για αιώνες ήταν κομμάτι της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της ΕΣΣΔ... Μα και η Ελλάδα, για αιώνες, ήταν κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Θα ανοίξουμε την πόρτα σε κάποιον αντίστοιχο Πούτιν, να εισβάλει, επειδή «κατανοούμε» τα όνειρά του για επεκτατισμό;
Με άλλα λόγια, κάποιοι (ευτυχώς λίγοι) Έλληνες δυσκολεύονται να κατανοήσουν αυτό που οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι γνωρίζουν: ότι καινούργιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν και ότι όλες οι σοβαρές Δημοκρατίες προετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν όσους αυταρχικούς ηγέτες ονειρεύονται την επιστροφή στις αυτοκρατορίες. Ότι οι δυτικές Δημοκρατίες πρέπει να συνασπιστούν (μέσω ΝΑΤΟ, ΕΕ) και να εξοπλιστούν απέναντι σε αυτόν τον κίνδυνο, μετά από χρόνια αφελούς ύπνωσης. Και ότι τα ορφανά του Πούτιν, οι λαϊκιστές ανά την υφήλιο, τύπου Σαλβίνι, Μπολσονάρου, Λεπέν, Όρμπαν, και Τραμπ, που καπηλεύτηκαν τις κρίσεις που προκύπτουν κατά καιρούς και ανέπτυξαν τις πιο αντιδυτικές θεωρίες, πρέπει να μείνουν στο περιθώριο.
Αυτό αφορά και την ελληνική Αριστερά, που δείχνει συνειδητή πολιτική μυωπία απέναντι στο φαινόμενο Πούτιν. Δήθεν αγώνες του ΚΚΕ για την ελευθερία κατά των δυναστών, αλλά αγάπες για τους αυταρχικούς ηγέτες με επεκτατικές βλέψεις. Δήθεν αγώνας για τον λαό, αλλά μάτια ερμητικά κλειστά για ένα καθεστώς όπου η αντιπολίτευση φιμώνεται, η δημοσιογραφία εκτελείται, ακροδεξιά μορφώματα επιχορηγούνται, η δημοκρατία μετατρέπεται σε ολιγαρχία. Τα γεγονότα στην Ουκρανία επαναφέρουν στη μνήμη μας και τα κατορθώματα ΣΥΡΙΖΑ, με τα ταξίδια για δάνεια στη Ρωσία, τις εμφανίσεις Ντούγκιν με τον Νίκο Κοτζιά, τις υποκλίσεις Λαφαζάνη στον ισχυρό άνδρα της Gazprom, το αντιευρωπαϊκό δημοψήφισμα του 2015. Όλα αποτελούν διαφορετικές όψεις της ίδιας αντιδυτικής νοοτροπίας που αμφισβητεί τα τελευταία χρόνια τις αξίες του δυτικού πολιτισμού.
Αλλά, η εισβολή στην Ουκρανία μάς ανοίγει -επιτέλους- τα μάτια για αυτές τις πολιτικές δυνάμεις που βρίσκουν κατά καιρούς έδαφος σε ένα κομμάτι του πληθυσμού, ροκανίζουν σκόπιμα τους θεσμούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας και υποτιμούν τα κατορθώματα του ορθολογισμού.