Συνέντευξη στο τηλεοπτικό δίκτυο Sky News Arabia παραχώρησε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της επίσκεψής του στο Αμπου Ντάμπι και την συνάντησή του με τον Διάδοχο του Θρόνου των ΗΑΕ Σεΐχη Mohammed Bin Zayed Al Nahyan.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκε η πρόοδος που έχει επιτευχθεί τους τελευταίους μήνες στις διμερείς σχέσεις και σε όλο το φάσμα της διμερούς συνεργασίας, αλλά οι εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Στην συνέντευξή του ο πρωθυπουργός μίλησε για τις μελλοντικές σχέσεις της Ελλάδας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενω αναφέρθηκε και στις τουρκικές προκλήσεις στην Ανατ. Μεσόγειο. «Υπάρχει μια μεγάλη πρόκληση και δυστυχώς αυτή είναι η Τουρκία. Η χώρα έχει υιοθετήσει μια πολύ προκλητική συμπεριφορά τα τελευταία χρόνια», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.
Ακολουθεί η συνέντευξη του πρωθυπουργού:
Δημοσιογράφος: Κύριε Μητσοτάκη, είμαστε πολύ χαρούμενοι που σας υποδεχόμαστε στο Sky News Arabia. Σας ευχαριστούμε που δεχτήκατε την πρόσκλησή μας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ σας ευχαριστώ
Δημοσιογράφος: Καταρχάς πως βλέπετε το μέλλον των σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή και κυρίως με βασικούς στρατηγικούς εταίρους όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Ελλάδα διατηρεί πολύ ισχυρούς δεσμούς με τις χώρες της ευρύτερης περιοχής εδώ και χιλιάδες χρόνια. Χάρη στη γεωγραφία μας, βρισκόμαστε στο σταυροδρόμι της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης. Για τη δική μου κυβέρνηση, η ενίσχυση των στρατηγικών δεσμών με σημαντικές χώρες της περιοχής, αλλά και συγκεκριμένα με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι μια από τις βασικές προτεραιότητες από τότε που ανέλαβα τα καθήκοντά μου. Αυτή είναι η δεύτερη επίσκεψή μου στο Άμπου Ντάμπι. Υπήρξαν πλήθος επαφών σε υπουργικό επίπεδο και είμαι πολύ χαρούμενος που σήμερα υπογράφουμε μια κοινή δήλωση για τη στρατηγική συμφωνία συνεργασίας με την κυβέρνηση των ΗΑΕ. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική στρατηγική σχέση για την Ελλάδα με στοιχεία εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, αλλά και με πολύ σημαντικά οικονομικά στοιχεία. Προς το παρόν, απλώς «ξύνουμε την επιφάνεια» της προοπτικής αυτής της συνεργασίας. Και ανυπομονώ να συζητήσω με τον Sheikh Mohammed πως μπορούμε να ενισχύσουμε περαιτέρω αυτό που σίγουρα θα αποτελέσει μια εξαιρετική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών μας.
Δημοσιογράφος: Πραγματικά σημαντικό αυτό. Τι έχετε να σχολιάστε για τους οικονομικούς δεσμούς με τα ΗΑΕ. Ποιοι είναι οι βασικοί τομείς ενδιαφέροντος για επενδύσεις στην Ελλάδα εκ μέρους των ΗΑΕ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Από τότε που ανέλαβα τα καθήκοντά μου – πριν από 17 μήνες - έχουμε καταβάλει μεγάλη προσπάθεια ώστε να αντιστρέψουμε την αντίληψη που επικρατούσε για την Ελλάδα. Και παρά την πανδημία του Covid, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε έναν πολύ ελκυστικό επενδυτικό προορισμό για επενδυτικά κεφάλαια, και μάλιστα σε διάφορους τομείς. Η Ελλάδα, βεβαίως, διαθέτει ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα σε τομείς όπως ο τουρισμός και η ανανεώσιμη ενέργεια. Αλλά ταυτόχρονα σκοπεύουμε να αναπτύξουμε και άλλους τομείς όπως τον αγροδιατροφικό τομέα και την προηγμένη τεχνολογία. Η Ελλάδα είναι φυσικό διακομετακομιστικό λιμάνι για εταιρείες που επιθυμούν να εισέλθουν στην ευρωπαϊκή αγορά. Επομένως, οι συζητήσεις που κάνουμε με τα ΗΑΕ και με σημαντικές επενδυτικές αρχές της χώρας περιστρέφονται γύρω από πιθανές επενδύσεις σε όλους αυτούς τους τομείς. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που έχει ήδη καταγραφεί σημαντική πρόοδος σε όρους πραγματικού κεφαλαίου που έρχεται στην Ελλάδα και είμαι σίγουρος πως μπορούμε να πετύχουμε πολλά περισσότερα.
Δημοσιογράφος: Ας πάμε τώρα στο θέμα της Ανατολικής Μεσογείου. Πως βλέπετε τις εξελίξεις στη σχέση σας τόσο με την Αίγυπτο όσο και με την Κύπρο, κυρίως με στόχο την προώθηση της σταθερότητας στην συγκεκριμένη περιοχή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σε ό,τι αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, οι εξελίξεις δημιουργούν μια δυναμική. Χρειαζόμαστε πολύ καλές σχέσεις ανάμεσα σε όλους τους εταίρους της περιοχής. Η Ελλάδα διατηρεί πολύ καλές σχέσεις, προφανώς, με την Κύπρο, αλλά και με την Αίγυπτο, με το Ισραήλ, τώρα και με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Και είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι όλες οι χώρες συνεργάζονται στο πνεύμα καλών σχέσεων γειτονίας, και με απόλυτο σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο. Δυστυχώς, υπάρχει μια χώρα, η Τουρκία, που φαίνεται πως δεν σέβεται τους κανόνες. Ταυτόχρονα, όμως, όλες οι συλλογικές διευθετήσεις που αναπτύχθηκαν στην Ανατολική Μεσόγειο, οι τριμερείς σχέσεις μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών -πρόκειται για μια συνεργασία «3+1»- αλλά και η τριμερής συνεργασία μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου και Αιγύπτου, είναι πολυμερείς συνεργασίες που δεν είναι εις βάρος κανενός και αναδεικνύουν την κοινή δέσμευση των χωρών που συμμετέχουν να προωθήσουν και να προάγουν τέτοιου είδους σχέσεις, με στόχο την επίλυση θεμάτων προς όφελος των λαών μας.
Δημοσιογράφος: Πριν περάσουμε στα οφέλη του Φόρουμ Αερίου Νοτιοανατολικής Μεσογείου (East Med Gas Forum - EMGF), ποιες είναι κατά την γνώμη σας οι βασικές πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το EMGF;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το Φόρουμ Αερίου Νοτιοανατολικής Μεσογείου (EMGF) είναι ένα πολύ σημαντικό όχημα που θα μας επιτρέψει να αξιοποιήσουμε περαιτέρω την προοπτική συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και την Ευρώπη συνολικά. Καθώς η Ευρώπη επιδιώκει να διαφοροποιήσει τους ενεργειακούς πόρους της, η Ανατολική Ευρώπη είναι στην κορυφή της λίστας των περιοχών που μπορούν να προμηθεύσουν στην Ευρώπη με αέριο στο άμεσο μέλλον. Άλλωστε στην Ευρώπη, έχει ήδη ξεκινήσει η ενεργειακή μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια γνωρίζουμε ότι το φυσικό αέριο θα αποτελέσει το βασικό καύσιμο των επόμενων δεκαετιών. Είναι πολύ σημαντικό να αναπτύξουμε τους κοινούς μας πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο και βεβαίως να εξασφαλίσουμε και τη μεταφορά τους στις ευρωπαϊκές αγορές. Αυτή είναι και η φιλοσοφία πίσω από το Forum Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου. Για το λόγο αυτό, η συνεργασία μεταξύ των συμβαλλόμενων παραγόντων είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη πλήρους δυναμικής της συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δημοσιογράφος: Και ποιες είναι οι προκλήσεις;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Υπάρχει μια μεγάλη πρόκληση και δυστυχώς αυτή είναι η Τουρκία. Η χώρα έχει υιοθετήσει μια πολύ προκλητική συμπεριφορά τα τελευταία χρόνια. Από τότε που εγώ ανέλαβα τα καθήκοντά μου, έτεινα χείρα φιλίας και μάλιστα πολλές φορές, ζητώντας από τον Πρόεδρο Ερντογάν να εργαστούμε από κοινού σε πνεύμα συνεργασίας για να επιλύσουμε θέματα που προκύπτουν μεταξύ των χωρών μας. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία δρα ως ταραχοποιός στην περιοχή και αυτή η παρατήρηση δεν αφορά μόνο τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Δείτε τι συμβαίνει με την Κύπρο, στην Λιβύη, στον Καύκασο. Φαίνεται πως δεν υπάρχει κοινή κατανόηση με την Τουρκία σχετικά με σημαντικές, στρατηγικές προτεραιότητες. Και αυτή δεν είναι μια παρατήρηση μόνο εκ μέρους της Ελλάδας. Πολλές άλλες χώρες στην περιοχή φαίνεται πως συμμερίζονται την ίδια άποψη σχετικά με τον ρόλο ταραχοποιού που διαδραματίζει η Τουρκία στην περιοχή.
Δημοσιογράφος: Πως αξιολογείτε την στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την Τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και ποιες είναι οι επιλογές σας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταστήσαμε απολύτως σαφές προς την Τουρκία σε επίπεδο ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πως υπάρχουν δύο επιλογές για την Τουρκία. Υπάρχει η επιλογή της συνεργασίας και υπάρχει και μια άλλη επιλογή που θα οδηγήσει σε όξυνση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης και αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε συνέπειες για την Τουρκία. Καταστήσαμε σαφές πως αν επιλέξει τον πρώτο δρόμο – που είναι και η επιλογή που προτιμάω και εγώ αλλά και όλες οι ευρωπαϊκές χώρες – η Τουρκία θα πρέπει να δείξει ξεκάθαρα πως θα σταματήσει την επιθετική συμπεριφορά της στην Ανατολική Μεσόγειο προς την Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο. Έχει ήδη τεθεί μια προθεσμία, που είναι το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα γίνει τον Δεκέμβριο, όπου θα αποτιμηθούν οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών και θα ληφθεί η απόφαση για κοινή ευρωπαϊκή στάση προς την Τουρκία. Δυστυχώς, τις τελευταίες εβδομάδες δεν είδαμε την Τουρκία να σταματά αυτή την προκλητική συμπεριφορά. Υπάρχουν συνεχόμενες προκλήσεις εκ μέρους της εις βάρος των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και μια ανησυχητικά προκλητική συμπεριφορά προς την Κύπρο, εξαιτίας της οποίας δεν μπορώ να είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος πως μπορούμε να μιλάμε για το ενδεχόμενο αποκλιμάκωσης της κατάστασης.
Δημοσιογράφος: Αλλά η Τουρκία κατηγορεί την Ελλάδα, κύριε Πρόεδρε, για παραβιάσεις μεταξύ άλλων στον εναέριο χώρο. Τι απαντάτε σε αυτούς τους ισχυρισμούς;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι πολύ δύσκολο να αμφισβητήσει κανείς τα δεδομένα. Άλλωστε τα δεδομένα έχουν καθοριστεί με σαφήνεια. Η Ελλάδα ποτέ δεν υιοθέτησε επιθετική συμπεριφορά στην σχέση της με την Τουρκία. Υπάρχει μια σημαντική διαφορά που είναι σε εκκρεμότητα με την Τουρκία και αναφέρομαι στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία ξεκάθαρα παραβιάζει τον εναέριο χώρο της Ελλάδας και μάλιστα επανειλημμένα στα ελληνικά νησιά. Και υπάρχουν σαφή στοιχεία για την συγκεκριμένη συμπεριφορά. Μιλάμε για ένα μοτίβο, ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο προκλητικής συμπεριφοράς που μάλιστα υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια. Αυτό που όντως έχει αλλάξει είναι η ανοιχτή πρόκληση προς τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος όσον αφορά την αποκλειστική οικονομική μας ζώνη. Και είμαι πολύ ανοιχτός προς τον Πρόεδρο Ερντογάν. Η πρότασή μου είναι πολύ πολύ απλή. Η Τουρκία θα πρέπει να σταματήσει τις προκλήσεις στη θάλασσα και τότε εμείς θα κάτσουμε στο τραπέζι, στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών, για να συζητήσουμε το θέμα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μας. Αν δεν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε τότε θα προσφύγουμε στο Διεθνές Δικαστήριο και θα συμφωνήσουμε πως το Διεθνές Δικαστήριο θα λάβει μια απόφαση για λογαριασμό μας. Ως κυβέρνηση, καταφέραμε να υπογράψουμε συμφωνία οριοθέτησης με την Ιταλία. Επίσης υπογράψαμε συμφωνία οριοθέτησης με την Αίγυπτο. Συμφωνήσαμε με την Αλβανία να προσφύγουμε στο Διεθνές Δικαστήριο, αφήνοντας το δικαστήριο να λάβει την απόφαση για λογαριασμό μας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας. Δείξαμε, λοιπόν, στην πράξη ότι μπορούμε να τηρήσουμε τους κανόνες του παιχνιδιού. Αλλά τους κανόνες διαμορφώνει το Διεθνές Δίκαιο. Αυτό θα ενθάρρυνα την Τουρκία να κάνει. Να σεβαστεί το πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου που ορίζει ξεκάθαρα τα δικαιώματά μας. Και εάν οι Τούρκοι θεωρούν πως η στάση τους είναι λογική, δεν θα πρέπει να διστάσουν να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο. Εμείς νιώθουμε πως έχουμε με το μέρος μας το διεθνές δίκαιο και θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε τη θέση μας και βεβαίως να υπερασπιζόμαστε την κυριαρχία μας και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Ωστόσο, δεν βλέπουμε στρατιωτικοποίηση της διαμάχης μας με την Τουρκία, αλλά εμμένουμε στην υπεράσπιση της κυριαρχίας μας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Δημοσιογράφος: Πως βλέπετε το μέλλον αυτής της διαμάχης. Βλέπετε φως στο τέλος του τούνελ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα πρέπει να υπάρξει φως στο βάθος του τούνελ καθώς είμαστε προορισμένοι από τη γεωγραφία και την ιστορία να ζήσουμε μαζί, ο ένας δίπλα στον άλλο και να συμβιώσουμε εν ειρήνη. Οι άνθρωποι στην Ελλάδα και την Τουρκία έχουν πολλά κοινά. Και αν σπάσουμε τον πάγο και καθιερώσουμε ένα πλαίσιο λογικής συνεργασίας, θα είναι προς όφελος της Τουρκίας, της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να δούμε τη σχέση μας υπό το ίδιο πρίσμα και την ίδια προοπτική. Φοβάμαι πως αυτό δεν θα γίνει εκ μέρους της Τουρκίας. Αλλά είμαι αισιόδοξος άνθρωπος. Στο παρελθόν, υπήρξαν ανάλογες περίοδοι έντασης, ακολούθησαν όμως περίοδοι αποκλιμάκωσης και εποικοδομητικής συνεργασίας. Πριν από έναν μήνα, ένας καταστροφικός σεισμός σημειώθηκε στην Ελλάδα και την Τουρκία. Εγώ έτεινα χείρα φιλίας, κάλεσα στον Τούρκο Πρόεδρο - και ο ίδιος ανταπέδωσε – για να εκφράσω τα συλλυπητήριά του για τους θανάτους που σημειώθηκαν στην Σμύρνη. Εκφράσαμε την προθυμία μας να προσφέρουμε βοήθεια προς την Τουρκία. Αλλά δεν πρέπει να περιμένουμε από ένα σεισμό να μας υπενθυμίσει ότι είμαστε γείτονες, που ζουν ο ένας δίπλα στον άλλο. Και έχουμε πολλά περισσότερα να κερδίσουμε αν εστιάσουμε στις λύσεις που είναι επωφελείς και για τις δύο πλευρές, αντί να επενδύουμε σε διαμάχες και συγκρούσεις.
Δημοσιογράφος: Σας ευχαριστώ πολύ κύριε Μητσοτάκη που μας παραχωρήσατε αυτή την συνέντευξη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ σας ευχαριστώ.