«Η κανονική ζωή που ξέραμε δεν θα επανέλθει ούτε γρήγορα, ούτε αθόρυβα», προειδοποίησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για τον κορωνοϊό.
Ο κ. Μητσοτάκης υπεραμύνθηκε της πολιτικής της κυβέρνησης από την έναρξη της πανδημίας και εξήγησε γιατί δεν στέκει η κριτική της αντιπολίτευσης ότι η κυβέρνηση βρέθηκε απροετοίμαστη για το δεύτερο κύμα της πανδημίας.
«Μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι ότι οι αποφάσεις παίρνονται με βάση τα πορίσματα της επιστήμης και οι συνθήκες είναι σύνθετες και δυναμικές», είπε ο πρωθυπουργός. Αναφερόμενος στους αρνητές της μάσκας μίλησε για «μικρές μειοψηφίες ανορθολογισμού που αγγίζει τα όρια της παράνοιας» και πρόσθεσε: «Η μάσκα είναι το πιο σίγουρο και αποδεδειγμένο μέσο για να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας και τους γύρω μας».
Όπως επεσήμανε ο κ. Μητσοτάκης, τις τελευταίες 7 μέρες τα στοιχεία δείχνουν και πάλι μια ισορροπία, ενδεχομένως και μια μικρή μείωση. Δεν είναι, όμως, αιτία εφησυχασμού, έσπευσε να προσθέσει.
«Η Ελλάδα έγινε διεθνές παράδειγμα για την άμυνά της απέναντι στο πρώτο κύμα της υγειονομικής κρίσης», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Με τη βοήθεια όλων, καταφέραμε να αποφύγουμε εκατόμβες που στοιχειώνουν άλλα κράτη. Βάλαμε ισχυρά φρένα στα φαινόμενα ανεξέλεγκτης διάδοσης του ιού», είπε ο πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας πως η Ελλάδα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση συγκριτικά με άλλες, μεγάλες, ευρωπαϊκές χώρες.
«Ήταν Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου όταν ταυτοποιήθηκε και επισήμως το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στην Ελλάδα. Μεσολάβησαν 195 μέρες. Έγιναν πολλά, η κυβέρνηση ενεργοποίησε από την πρώτη στιγμή ένα τολμηρό σχέδιο, στηριγμένο στις υποδείξεις των επιστημόνων», είπε ο πρωθυπουργός ανοίγοντας την ομιλία του. «Ενισχύσαμε το σύστημα υγείας και εξακολουθούμε να το κάνουμε», είπε στη συνέχεια και τόνισε πως η κυβέρνηση παράλληλα προχώρησε στη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που πλήττονται.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως η ελληνική Πολιτεία απευθύνθηκε με ειλικρίνεια στους Έλληνες πολίτες. «Οικοδομήθηκε μια νέα σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος και τον πολίτη. Η Ελλάδα έγινε διεθνές παράδειγμα για την άμυνά της απέναντι στο πρώτο κύμα. Η απειλή απλώνεται ξανά σε ολόκληρο τον κόσμο, η μάχη συνεχίζεται και στον τόπο μας. Επέλεξα προσωπικά να επικοινωνήσω με τους συμπολίτες, περιγράφοντας την κατάσταση, εξηγώντας αναλυτικά τα μέτρα και ζητώντας τη δικιά τους κρίσιμη συμβολή», σημείωσε.
Ο πρωθυπουργός επαίνεσε και πάλι τους πολίτες για την ατομική και την κοινωνική ευθύνη που επέδειξαν, «την ίδια ευθύνη και πειθαρχία εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε και σήμερα», όπως είπε. «Ο ελληνικός λαός εξακολουθεί να ενημερώνεται τακτικά για το μέτωπο της υγείας, αλλά και τις πρωτοβουλίες που παίρνει το υφυπουργείο Πολιτικής Προστασίας», τόνισε.
Κυριάκος Μητσοτάκης προς αντιπολίτευση: Να μη γίνει η συζήτηση άγονη κομματική διαμάχη
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απηύθηνε κάλεσμα προς την αντιπολίτευση. «Να μην επιτρέψουμε στους εαυτούς μας, αυτή τη συζήτηση να την μετατρέψουμε σε μια άγονη κομματική διαμάχη. Ο κορωνοϊός δεν προσφέρεται για εύκολες κορώνες, υπάρχουν πολλά πεδία στα οποία μπορούμε να ξεδιπλώσουμε τις πολιτικές μας αντιπαραθέσεις».
«Όλοι σε αυτή την αίθουσα, παρά τις όποιες διαφωνίες και επιφυλάξεις, να ορθώσουμε ένα μέτωπο λογικής. Διότι ο κορωνοϊός, αποκτά νέους τρόπους διασποράς, διαφορετικά χαρακτηριστικά» συνέχισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και πρόσθεσε: «Μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο, οι πολιτικές δυνάμεις σε αυτή την αίθουσα έχουν την υποχρέωση να συμφωνήσουν σε μια ελάχιστη κοινή βάση. Οι αποφάσεις παίρνονται με βάση την δημόσια υγεία και με μια παραδοχή ότι οι αποφάσεις είναι γρήγορες».
«Να σταθούμε με υπευθυνότητα, να αγκαλιάσουμε, να στηρίξουμε, να υποστηρίξουμε, βασικές πολιτικές επιλογές, όπως πχ η υποχρεωτική χρήση της μάσκας που είναι η πιο αποτελεσματική για την ώρα, χωρίς να υποστούμε τις συνέπειες ενός περαιτέρω περιορισμού» σημείωσε επιπλέον ο πρωθυπουργός.
Αρση περιορισμών σε Πάρο-Αντίπαρο προανήγγειλε ο πρωθυπουργός
Παράλληλα, προανήγγειλε την άρση των περιοριστικών μέτρων για τον κορωνοϊό σε Πάρο-Αντίπαρο.Tο τελευταίο δεκαήμερο δεν καταγράφονται κρούσματα στο νησί ή καταγράφονται ελάχιστα επεσήμανε ο Πρωθυπουργός. Ετσι πιθανότατα, είπε, την Παρασκευή πιθανότατα θα χαλαρώσουν τα μέτρα.
«Έγινε μεγάλη φασαρία για το ζήτημα της Πάρου. Τις τελευταίες 10 μέρες η Πάρος δεν δίνει θετικά κρούσματα, δίνει 1-2 και την Παρασκευή θα χαλαρώσουμε τα μέτρα και θα επανέλθει η Πάρος σε ένα καθεστώς πλήρους κανονικότητας . Το αντίστοιχο θα κάνουμε παντού τις τελευταίες εφτά μέρες, τα στοιχεία δείχνουν μια ισορροπία και μια μικρή μείωση. Δεν είναι αιτία εφησυχασμού όμως αυτό», τόνισε αρχικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης και συνέχισε:
Αν αισθανθούμε ότι τα στοιχεία μπορούν να δείξουν μείωση και χαλαρώσουμε και δεν ακολουθούμε τα βασικά μέτρα τότε είναι πιθανό να ξανά βρεθούμε σε νέο κύμα και να πάρουμε νέα πιο δραστικά μέτρα.
Τα δέκα ερωτήματα που έθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης
1. Πόσο επιτυχημένη υπήρξε η διαχείριση της πανδημίας;
Η απάντηση εδώ αποτιμάται από ένα μέτρο. Την πραγματική προστασία της υγείας των πολιτών, τα κρούσματα δηλαδή τα οποία εκδηλώθηκαν, κάθε ανθρώπινη απώλεια, αλλά βέβαια και από τη διασπορά του ιού. Έξι μήνες μετά την πανδημία η Ελλάδα μετρά 286 θανάτους με μέση ηλικία τα 78 έτη. Είμαστε στην 111η θέση παγκοσμίως σε θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους, 4 φορές κάτω από τον μέσο όρο ανά τον κόσμο.
Εχουμε καταφέρει να αποφύγουμε τις εκατόμβες και βάλαμε ισχυρά φρένα στα φαινόμενα ανεξέλεγκτης διάδοσης του ιού. Η πραγματικότητα των αριθμών, η οποία δεν επιδέχεται αμφισβήτηση.
Η αλήθεια είναι, το είχαμε πει, ότι περιμέναμε μια λελογισμένη αύξηση κρουσμάτων, από τη στιγμή που η οικονομία θα ξανά άνοιγε. Το άνοιγμα της οικονομικής δραστηριότητας θα επέτρεπε περισσότερη διάδοση του ιού.
2. Μπορούσε να γίνει διαφορετικά η ιχνηλάτηση;
Ευθυγραμμιστήκαμε με αυτό, να συνυπάρχουμε με τον ιό με εξαιρετικά περιορισμένα κρούσματα. Να πω ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ στον ΕΟΔΥ, στα στελέχη της πολιτικής Προστασίας, σε όλους όσους υποστηρίζουν το σύστημα ιχνηλάτησης. Είναι μια πολύ δύσκολη και κοπιαστική δουλειά.
Απεδείχθη πως οι ελπίδες για την ιχνηλάτηση μέσω ενός κινητού τηλεφώνου ήταν φρούδες. Δεν αφήνουμε κανέναν κρούσμα ορφανό, είναι ο μόνος αποδεδειγμένος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε την έξαρση της πανδημίας.
3. Ποια τακτική έπρεπε να ακολουθήσουμε;
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε όμως και στις φωνές που μιλούσαν για μια διαφορετική προσέγγιση στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού. Φέρνοντας το παράδειγμα της Σουηδίας και αφού παρέθεσε και τα επιδημιολογικά δεδομένα της χώρας, τόνισε πως από μια χώρα δεν κερδίζει ούτε οικονομικά με το να αφήσει τον ιό ανεξέλεγκτο.
Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι ένα δίδαγμα του καλοκαιριού ήταν ότι υπήρξε χαλάρωση. «Πιεσμένοι από τους περιορισμούς μειώσαμε όλοι μας την επιφυλακή. Ίσως θεωρήσαμε ότι ως κοινωνία με αυτό τον τρόπο θα αποτρέπαμε τον ιό από το να επανεμφανιστεί. Συνέβη σε όλες τις χώρες. Το άγχος μας ήταν πώς δεν θα γίνουμε θύματα της επιτυχίας μας. Πώς θα εξηγήσουμε δηλαδή στην κοινωνία ότι τα πήγαμε πολύ καλά στο πρώτο στάδιο, αλλά ο ιός δεν έχει εξαφανιστεί. Γνωρίζαμε ότι ο ιός κυκλοφορούσε και γνωρίζαμε ότι έπρεπε να προσέχουμε όταν θα ξανανοίγαμε την οικονομική δραστηριότητα» είπε.
Επισήμανε ότι όταν εντοπίστηκε αύξηση κρουσμάτων, η οποία προβλημάτισε, έγιναν οι κατάλληλες ενέργειες: «Τροποποιήθηκαν ωράρια, μπήκαν έλεγχοι στους χώρους διασκέδασης, έγινε υποχρεωτική η χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους, έγιναν παρεμβάσεις» είπε και προσέθεσε: «Μπορώ να σας πω ότι όπου γίνονται τέτοιες τοπικές παρεμβάσεις -για τις οποίες μας ασκήθηκε κριτική- είδαμε ότι τα κρούσματα περιορίστηκαν σημαντικά. Μας δίνει αυτό τη δυνατότητα, όταν περιορίζεται η τοπική εξάπλωση της επιδημίας, να χαλαρώνουμε τα μέτρα».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Πάρου λέγοντας «έγινε φασαρία με το ζήτημα της Πάρου, ίσως γιατί ο κ. Ραγκούσης ως πρώην δήμαρχος θεώρησε ότι έχει ιδιαίτερη άποψη για το τι γίνεται. Καλά κάναμε και πήραμε μέτρα, γιατί πλέον έχουν περιοριστεί τα κρούσματα και αν συνεχιστεί έτσι θα είμαστε έτοιμοι την Παρασκευή να χαλαρώσουμε τα μέτρα και να επανέλθει η Πάρος σε ένα καθεστώς κανονικότητας». «Δεν είναι αιτία εφησυχασμού η μείωση των κρουσμάτων. Η επιτυχία μας δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για εφησυχασμό» τόνισε ο πρωθυπουργός.
4. Η επανέναρξη όλων των δραστηριοτήτων, συνιστά επιστροφή στην προ κορωνοϊού κανονικότητα;
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η επανέναρξη σχεδόν όλων δραστηριοτήτων δεν συνιστά επιστροφή στην κανονικότητα. «Από το μένουμε σπίτι περάσαμε στο μένουμε ασφαλείς» είπε και συμπλήρωσε: «Δεν χωρούν παρερμηνείες. Χώρεσαν όμως παρεξηγήσεις, κακόπιστες από όσους πήγαν να εκμεταλλευτούν μια αναμενόμενη αύξηση κρουσμάτων και να την κάνουν αντιπολιτευτικό επιχείρημα. Αλλά και από κάποιες καλόπιστες κριτικές από κάποιους που θεωρούσαν ότι θα επανέλθουμε σε μια κανονικότητα όπως αυτή πριν τον κορονοϊό».
«Θέλω να το ξαναπώ, όσο δυσάρεστο και αν ακούγεται: Η κανονική ζωή όπως τη θυμόμαστε δεν θα επανέλθει ούτε γρήγορα ούτε αυτόματα» σημείωσε πρωθυπουργός.
«Όλοι πρέπει να προσέχουμε, κυρίως στις καθημερινές μας συμπεριφορές. Αντιλαμβάνομαι τις δυσκολίες. Δεν είναι ευχάριστο, ιδίως σε εργαζόμενους σε δύσκολες συνθήκες, να φοράς συνέχεια μάσκα, όμως είναι απολύτως απαραίτητο. Μπορεί να ασκηθεί κάποια κριτική για την μάσκα όταν πριν από 5-6 μήνες δεν επιμέναμε τόσο. Όλοι μας μάθαμε πολλά περισσότερα για τον ιό. Και εκεί που η μάσκα δεν θεωρείτο απαραίτητη, τώρα είναι το κύριο όπλο το οποίο έχουμε στη διάθεση μας για να αντιμετωπίσουμε τον κορωνοϊό αλλά και άλλες εποχικές ασθένειες. Τα μέτρα προστασίας που λαμβάνουμε θα μας διευκολύνουν ώστε και η επιδημία γρίπης να είναι πιο ήπια» είπε.
5. Φταίει ο τουρισμός για την αύξηση των κρουσμάτων;
Η τελευταία αύξηση κρουσμάτων οφείλεται πρωτίστως σε εσωτερική κινητικότητα και σε χαλάρωση των μέτρων προστασίας και λιγότερο στους ξένους επισκέπτες. Έχουμε κάνει μέχρι σήμερα, από 1ης Ιουλίους, 451,908 τεστ σε εισερχόμενους στη χώρα μας, είτε στα χερσαία σύνορα, είτε στα αεροδρόμια της χώρας. Από αυτά 972 ήταν θετικά κρούσματα, με δείκτη θετικότητας μόλις 0,2%.
Υπολογίζεται ότι θα έχουμε 4 εκατ. επισκέπτες. Κανείς δεν είχε το δικαίωμα να στερήσει αυτά τα χρήματα από τα δημόσια ταμεία. Αυτό το καλοκαίρι προσπαθούσαμε να διασώσουμε ότι μπορούμε, ώστε να επανέλθουμε δριμύτεροι το 2021, έχοντας δώσει ένα παράδειγμα, ποιοτικής διαμονής.
6. Μήπως το άνοιγμα του τουρισμού έγινε εσπευσμένα;
Όχι. Έγινε σταδιακά, μεθοδικά, όταν είμασταν έτοιμοι με έναν μηχανισμό ελέγχου και ιχνηλάτησης. Δημιουργήσαμε ένα πρωτοποριακό σύστημα, που μας ζήτησαν από το εξωτερικό πληροφορίες για να το αντιγράψουμε. Είναι μια μέθοδος που την έχουμε εξάγει σε άλλες χώρες.
Αυτό, κυρία Γεννηματά, δεν είναι πολιτική βλέποντας και κάνοντας, αυτό η επιστήμη το ονομάζει δυναμικό προγραμματισμό και αυτό ακολουθούμε.
7. Πόσο έτοιμος ήταν ο κρατικός μηχανισμός;
Η οικονομική κρίση σφραγίζει αυτή την πανδημία με ένα δίδαγμα. Ο μηχανισμός δεν χρειάζεται να είναι οκγώδης, αλλά μυώδης και αποτελεσματικός. Κάθε χώρα μπορεί να είναι ανοχύρωτη σε τέτοιες ασύμμετρες απειλές, η Ελλάδα όμως τα κατάφερε.
Ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα για να αυξήσουμε τη δυναμικότητα των εγχώριων τεστ. Σύντομα θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε και άλλες πρωτοβουλίες να μπορούμε να κάνουμε περισσότερα τεστ. Είμαστε πολύ ψηλά στην Ευρώπη σε κατά κεφαλή τεστ και θα πάμε ακόμη πιο ψηλά.
Η χώρα έχει αποκτήσει εγχώρια τεχνογνωσία ως προς την κατασκευή των σχετικών αντιδραστηρίων για τεστ. Χρηματοδοτήσαμε την πρωτοβουλία που μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε σχεδόν 5.000 τεστ εγχώρια.
Ταυτόχρονα ιδρύσαμε το παρατηρητήριο Covid-19, έναν κεντρικό φορέα για την εκτίμηση της πανδημίας. Κάθε μέρα παρακολουθούνται παραπάνω από 20 σημαντικοί δείκτες, ο ρυθμός μετάδοσης, η οικονομική δραστηριότητα, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές. Όλα αυτά μας επιτρέπουν να κάνουμε μια σύνθεση των στοιχείων και να συντάσσουμε μια έκθεση προόδου.
8. Πόσο βαρύ είναι το τίμημα που πληρώνει η χώρα;
Η ύφεση που γέννησε η πανδημία είναι μεγαλύτερη από τη δεκαετία του ‘30. Είναι νωρίς να εκτιμηθεί το μέγεθος της ζημιάς. Ο στόχος μας είναι οι μικρότερες δυνατές απώλειες, ειδικά στην απασχόληση, ειδικά στα παραγωγικά θεμέλια της οικονομίας και εκεί επικεντρώνονται όλα τα μέτρα που έχουμε πάρει και ξεπερνούν τα 15,2 δις ευρώ.
Γνωρίζαμε ότι όλη η παγκόσμια οικονομία θα βρεθεί μπροστά σε μια πρωτοφανή ύφεση. Στην Ελλάδα το β’ τρίμηνο είχαμε μια υστέρηση της τάξης του 15,2%. Όμως θα ήταν άδικο να εστιάσει κανείς μόνο τους δείκτες. Στην αρχή αυτής της κρίσης, όλες οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών, έλεγαν πως επειδή η Ελλάδα είναι εξαρτημένη από τον τουρισμό θα έχει τελικά τη μεγαλύτερη ύφεση. Η ύφεση του εξαμήνου είναι της τάξης 7,9%, η ύφεση της ευρωζώνης είναι της τάξης του 9,1%. Η Ελλάδα έχει χαμηλότερη ύφεση από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.
Εύλογο το ερώτημα και η κριτική που θα ακούσω. Ποτέ δεν είπαμε ότι δεν θα υπάρχει ύφεση, αλλά έχει σημασία ότι λίγο πολύ τα νούμερα είναι αυτά που υποβάλαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ευτυχώς δεν επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις κάποιων.
9. Έπρεπε ή δεν έπρεπε να ανοίξουν τα σχολεία, πρέπει ή δεν πρέπει να ανοίξουν τώρα;
Οι έρευνες δείχνουν μειωμένη πιθανότητα μόλυνσης των παιδιών από τον κορωνοϊό και πολύ σπάνια σοβαρή νόσηση από αυτόν, Όλοι οι ειδικοί τάσσονται υπέρ της επιστροφής στα θρανία, ειδικά εκεί όπου τα επιδημιολογικά στοιχεία το επιτρέπει, όπως στην Ελλάδα.
Τον Μάιο η γενικότερη χρήση της μάσκας δεν θεωρούνταν υποχρεωτικό μέσο, τώρα είναι και δεν είχαμε κρούσματα.
Και η λύση της διπλής βάρδιας έχει πολύ σημαντικά μειονεκτήματα, υποχρεώνει τον έναν γονιό να μείνει υποχρεωτικά στο σπίτι. Είναι κρίμα που η αντιπολίτευση ταυτίζεται ξανά με μια μειοψηφία συνδικαλιστών, αντί με τα συμφέροντα του λαού. Αν τα σχολεία έμεναν κλειστά, αληθινά χαμένοι θα ήταν οι γονείς από τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα.
Η τηλεεκπαίδευση δεν είναι η προτεινόμενη επιλογή, τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήση την επαφή με τους μαθητές, με τον δάσκαλο ή τον καθηγητή. Ο εγκλεισμός προκαλεί αίσθημα απομόνωσης, αίσθημα άγχους στους μαθητές. Να στηρίξουμε τις επιλογές των ειδικών, οι ειδικοί μας είπαν να ανοίξουμε τα σχολεία με υποχρεωτική μάσκα σε όλες τις ηλικίες.
10. Πότε και πώς θα βγούμε από την κρίση;
Δεν υπάρχει οριστική απάντηση, θα έρθει μόνο όταν βρεθεί ένα ή περισσότερα εμβόλια και όταν εμβολιαστεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έτσι ώστε να μπορέσουμε να συρρικνώσουμε αυτή τη μετάδοση του ιού.
Πολλές εταιρείες μας λένε ότι πριν το τέλος του έτους θα έχουμε κλινικά δεδομένα. Η Ελλάδα θα πάρει τη δοσολογία που της αναλογεί από περισσότερα του ενός εμβολίου. Έχουν ήδη ετοιμαστεί τα πρωτόκολλα για αν εμβολιαστούν πρώτα οι ευάλωτες ομάδες. Η πανδημία γίνεται πιο απειλητική πάντα για τους οικονομικά ασθενέστερους γι’ αυτό πάνω απ’ όλα η κοινωνία πρέπει να βρίσκεται δίπλα τους.
Δεν υπάρχουν οι κακοί νέοι που τον μεταδίδουν και οι υπεύθυνοι ενήλικες. υπάρχουν μόνο ανεύθυνοι πολίτες, όλων των ηλικιών. Η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών είναι υπεύθυνη. Τίποτα δεν με στενοχώρησε περισσότερο από το περιστατικό στο Ασβεστοχώρι, όπου από ένα πρόσωπο έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 20 ανθρώπους. Ας γίνει ένα μάθημα ζωής για όλους μας.