Για την εξωτερική πολιτική της χώρας και ζητήματα όπως τα ελληνοτουρκικά, το μεσανατολικό, αλλά και η τεχνητή νοημοσύνη συζήτησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Στη συζήτηση του πρωθυπουργού με τον εκδότη του Βήματος Γιάννη Πρετεντέρη, με θέμα «Μεταπολίτευση 1974-2024: 50 Χρόνια Ελληνική Εξωτερική Πολιτική», τέθηκαν και άλλα ζητήματα, στα οποία ο πρωθυπουργός έβγαλε... ειδήσεις.
Μεταξύ άλλων, ανέφερε πως η συζήτηση για την Πρόεδρο της Δημοκρατίας θα γίνει όταν προβλέπεται χρονικά, αναφέροντας τα τέλη Ιανουαρίου, ενώ προς το τέλος του 2025 σημείωσε πως είναι πρόθεσή του να μπει στη Βουλή μια αναθεώρηση του Συντάγματος σε ορισμένα σημεία του.
Ακόμη, τόνισε πως οι εκλογές θα γίνουν το 2027 με τον υπάρχοντα νόμο, με μόνη εξαίρεση την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού.
«Η πορεία της χώρας δεν ήταν σε μία ευθεία γραμμή. Τη δεκαετία του '80 η χώρα πειραματίστηκε με τριτοκοσμικές αναζητήσεις, μη αναγνωρίζοντας το κράτος του Ισραήλ.
Την προηγούμενη δεκαετία ξεκινούσε τέτοιες ημέρες η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας με ειλημμένη απόφαση της αντιπολίτευσης να ρίξει την κυβέρνηση, να ακολουθήσει το καταστροφικό εξάμηνο του 2015, όπου η χώρα έφτασε πολύ κοντά να βρεθεί εκτός ευρώ και ενδεχομένως εκτός ΕΕ.
Η παράταξη που έχω την τιμή να εκπροσωπώ και να ηγούμαι, ουσιαστικά δεν μετέβαλε τον πυρήνα των θέσεών της. Αυτή ήταν μια πορεία, στη διάρκεια της οποίας άλλες παρατάξεις προσαρμόστηκαν και αυτό είναι θετική ένδειξη στο βαθμό που σήμερα ο πυρήνας των πολιτικών δυνάμεων ασπάζεται αυτές τις αξίες» είπε ο Κ. Μητσοτάκης στην πρώτη του τοποθέτηση στη συζήτηση.
Τη Δευτέρα στον Λίβανο ο Κυριάκος Μητσοτάκης
«Η εξωτερική πολιτική είναι πολιτική αξιών. Στην πράξη κάποια κόμματα έχουν υπηρετήσει αυτή την προσήλωση με μεγαλύτερη συνέπεια σε σχέση με άλλα. Όταν εμείς ταχθήκαμε απερίφραστα με την πλευρά της Ουκρανίας γνωρίζαμε ότι αυτή η θέση δεν έβρισκε μεγάλη απήχηση στην κοινή γνώμη, όμως εξηγήσαμε με θάρρος τη θέση μας. Άλλες επιλογές προφανώς που έχουν κόστος και απαιτούν και πολιτικό θάρρος μπορεί να είναι δημοφιλείς. Στον Έβρο το κάναμε γιατί ήταν σωστό, όχι γιατί ήταν δημοφιλές».
Μητσοτάκης: Ο Τραμπ είχε δίκιο για τις δαπάνες στην Άμυνα από τα μέλη του ΝΑΤΟ
Για το «συννεφιασμένο τοπίο» σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία, αλλά και εν όψει… Τραμπ, ο Κ. Μητσοτάκης σχολίασε ότι είμαστε στην αρχή ενός νέου κύκλου.
«Θυμάμαι πόσο διαφορετικά ήταν τα πράγματα το 1990, όταν έπεφτε το τείχος και όλα φαινόντουσαν λαμπρά και αισιόδοξα. Σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά, όμως ορισμένες σταθερές παραμένουν. Η Ελλάδα σε σχέση με το πού ήταν πριν από 5 χρόνια, είναι μια χώρα πιο ισχυρή οικονομικά, γεωπολιτικά, έχει προχωρήσει στην ενίσχυση παραδοσιακών συμμαχιών και στην οικοδόμηση νέων, είναι μια χώρα της οποίας η γνώμη μετράει πολύ περισσότερο στην Ευρώπη και έχει καταφέρει να εκμεταλλευτεί την ήπια ισχύ χτίζοντας εικόνα σύγχρονης χώρας. Αν δεν υπάρχουν αυτά τα θεμέλια δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για σοβαρή εξωτερική πολιτική» σημείωσε, και πρόσθεσε:
«Πώς μπορεί η Ευρώπη και η Ελλάδα, που στηρίζει την εξωτερική της πολιτική στο οικοδόμημα του διεθνούς δικαίου και του απαραβίαστου των συνόρων, να πει ότι δεν την αφορά μια πολιτική που προσπαθεί να επιβάλει το δίκαιο του ισχυρού; Προφανώς μας αφορά και για έναν ακόμη λόγο, διότι μια σταθερά της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας ότι υπάρχουν οι ΗΠΑ για την ασφάλειά μας, πρακτικά δεν ισχύει. Όταν ο πρόεδρος Τραμπ έθεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες προ των ευθυνών τους το 2017 είχε επί της ουσίας δίκιο. Σημαίνει ότι η Ευρώπη συνολικά ως ΕΕ και ως κράτη μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να πάρει την ασφάλειά της πολύ πιο σοβαρά. Και εμείς σε αυτή τη συζήτηση προσερχόμαστε και με το κεκτημένο μιας χώρας που δαπανά πάνω από 3% στην άμυνά της».
«Σε μια συμμαχία πρέπει να σκέφτεσαι και τον σύμμαχό σου, όχι μόνο τον εαυτό σου. Αλεξανδρούπολη, για παράδειγμα, που μέχρι το 2019 ποια ήταν η γεωπολιτική της σημασία. Προφανώς τώρα αυτό που κάναμε εκεί είναι προς όφελος του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, αλλά είναι και προς δικό μας όφελος» είπε στη συνέχεια ο πρωθυπουργός για τις σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ.
Για τα ελληνοτουρκικά, ο πρωθυπουργός σχολίασε: «Να θυμίσουμε ότι ο τουρκικός αναθεωρητισμός δεν προέκυψε πριν από 5 χρόνια, αλλά από παλαιότερα. Είχαμε τα Ίμια, είχαμε παραβιάσεις εναέριου χώρου τα τελευταία 40 χρόνια και υπάρχει και η πληγή της Κύπρου. Στην πενταετία αυτή είδαμε ένα τουρκολιβυκό μνημόνιο συνεργασίας που αμφισβητήσαμε, την απόπειρα μεταναστευτικής ροής, είχαμε την αμφισβήτηση από τη μεριά τους με το ελληνο-αιγυπτιακό μνημόνιο. Τώρα με την επαναπροσέγγιση, έχουμε 8 μήνες χωρίς παραβιάσεις. Κάναμε συμφωνία για τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Έχουμε διερευνήσει αν υπάρχει δυνατότητα να μπούμε πιο δυνατά στο ζήτημα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας. Εγώ δεν βλέπω προοπτική να μπορεί αυτή η συζήτηση να προχωρήσει. Δεν έχω ψευδαισθήσεις. Όταν όλοι οι πρώην πρωθυπουργοί έκαναν διερευνητικές συζητήσεις ή συζητούσαν κατ' ιδίαν με τον πρόεδρο Ερντογάν είχαν ψευδαισθήσεις; Δεν νομίζω. Ούτε εμείς είχαμε. Είμαι πεπεισμένος πως πρέπει να ζήσουμε ειρηνικά με την Τουρκία. Οι Έλληνες κοιμούνται ήσυχα το βράδυ, σχετικά με ό,τι γίνεται σε όλο τον πλανήτη. Οι όποιες διαφωνίες μας πρέπει να μη μας οδηγούν σε αχρείαστες εντάσεις. Αν προέκυπτε ένταση, θα ήμασταν έτοιμοι να απαντήσουμε, πάντως. Διαφωνούμε πολιτισμένα».
Σε ερώτηση αν τον ανησυχούν όσα λέγονται περί ενίσχυσης του ρόλου της Τουρκίας, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πως είναι πολύ σχετική έννοια τι σημαίνει ότι ενισχύεται η Τουρκία σε ένα ρευστό περιβάλλον, ενώ είναι νωρίς να βγάλει κανείς συμπεράσματα «πριν καθίσει η σκόνη».
«Αυτό δεν νομίζω ότι είμαστε ακόμα έτοιμοι να το πούμε. Κάποτε ο Νταβούτογλου είχε μιλήσει για πολιτική μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες και κατέληξε να έχει προβλήματα με όλους τους γείτονες», συνέχισε.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην τεχνητή νοημοσύνη: «H τεχνητή νοημοσύνη είναι εξωτερική πολιτική του μέλλοντος; Λέω ναι. Η Ελλάδα γίνεται κέντρο για μεγάλες αμερικανικές εταιρείες που θέλουν να δημιουργήσουν στην Ελλάδα data center, λόγω και της γεωγραφικής μας σχέσης. Μας ενισχύει ή όχι; Πιστεύω πως ναι».
Επιστρέφοντας στο θέμα της δεύτερης θητείας του Τραμπ, είπε ακόμη: «Κανείς δεν είναι σίγουρος για το πώς θα συμπεριφερθεί, αλλά έχει μεγαλύτερη εμπειρία. Στο ΥΠΕΞ είναι άνθρωποι που γνωρίζουν πολύ καλά την περιοχή. Ο Ρούμπιο είχε στηρίξει τις ελληνικές θέσεις».
Μητσοτάκης: Τέλη Ιανουαρίου θα μιλήσω για τις αποφάσεις μου για τη θέση του ΠτΔ
Για το θέμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε: «Από τον Σεπτέμβριο, όταν μου τέθηκε αυτή η ερώτηση, αποφάσισα να κλείσω αυτήν τη συζήτηση με ένα απλό επιχείρημα. Η χώρα έχει Πρόεδρο και θεσμικά θεωρώ όχι πολύ ευπρεπές να γίνεται αυτή η συζήτηση πριν την ώρα της. Θα τηρήσω τη δέσμευσή μου να ανακοινώσω τις αποφάσεις μου με το νέο έτος. Τέλη Ιανουαρίου, οπότε το ορίζουν οι συνταγματικές προθεσμίες».
Για τα περί «μετάλλαξης της Νέας Δημοκρατίας» σχολίασε: «Όταν με εξέλεξαν το 2016, δεν είπα ότι θα κρατήσω στα ίδια το κόμμα. Σεβόμενος και πιστός στις ιδρυτικές του αξίες, θα προσαρμοστώ στις απαιτήσεις των καιρών. Το σκορ μετράει στο τέλος. Αυτή η πολιτική δικαιώθηκε τρεις φορές. Και σήμερα δεν αμφισβητεί κανείς, παρά τη φθορά, ότι η ΝΔ είναι η κυρίαρχη δύναμη πολιτικά και η μόνη που έχει πρόταση και σχέδιο για τη χώρα. Αρέσει-δεν αρέσει, υπηρετούμε ένα σχέδιο για το οποίο πήραμε νομιμοποίηση από τον ελληνικό και θα κριθούμε το 2027, αν τηρήσαμε τις δεσμεύσεις μας».
Για τις δημοσκοπήσεις και το κλείσιμο της «ψαλίδας», ο πρωθυπουργός επισήμανε: «Ας δούμε τι γίνεται σε άλλες κυβερνήσεις. Το 2024 ήταν άσχημο για όλες τις χώρες. Με συσσωρευμένη ακρίβεια που επηρέασε όλες τις κυβερνήσεις. Η ΝΔ, παρά τη φθορά, έχει μια σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και προηγείται έστω και με πιο χαμηλά ποσοστά. Ακολουθώ στρατηγική θεσμικής σταθερότητας. Δεν αλλάζω τους κανόνες. Θα πάμε με τον εκλογικό νόμο που έχουμε το 2027, με μία παρέμβαση που αφορά την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού, που πιστεύω ότι θα βρούμε 200 βουλευτές για να τελειώσει κι αυτή η θεσμική ανορθογραφία. Το πείραμα των εθνικών εκλογών μας δικαίωσε. Το 2027 είναι μακρινό όμως, και δεν μπορεί να προβλέψει κανείς πώς θα είναι η κατανομή των πολιτικών δυνάμεων εκείνη την περίοδο. Δεν κρύβω ότι προτιμώ τις κυβερνήσεις αυτοδυναμίας, αντί συνεργασίας. Είδαμε τι έγινε στη Γερμανία ή στη Γαλλία. Στην Ευρώπη αλλάζουν οι κυβερνήσεις, εδώ οι αντιπολιτεύσεις».
Και πρόσθεσε: «Έχει μια αξία να μπορούμε με ειλικρίνεια να αξιολογούμε τις πολιτικές μας. Είναι μια προσέγγιση διαρκούς αυτοβελτίωσης που πρέπει να υπάρχει. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η αλαζονεία και η απομόνωση εντός του πρωθυπουργικού γραφείου. Δεν είναι τυχαίο ότι επιλέγω συνέχεια να ακούω τον κόσμο στις περιοδείες και να βλέπω ότι ορισμένες φορές τα πράγματα δεν είναι όπως τα ακούω».
Σε ερώτηση αν έχει μετανιώσει για κάτι, ο πρωθυπουργός είπε «για πολλά» και πως «έχει αξία να αξιολογούμε τις πολιτικές μας».
Σημείωσε ότι δεν είναι τυχαίο ότι περιοδεύει συνεχώς στη χώρα και πως αυτό απαιτεί «διάθεση να ακούμε την κριτική και αν υπάρχουν καλές προτάσεις, με θάρρος, αν είναι σωστό, να το κάνουμε».
Τέλος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις σκέψεις του για αναθεώρηση του Συντάγματος. «Είναι στις προθέσεις μου μια αναθεώρηση του Συντάγματος. Είναι κάτι που θα μας απασχολήσει στο τέλος του 2025, αλλά κυρίως στις αρχές του 2026. Έχω αρκετές επί μέρους ιδέες. Θα ήθελα να γίνει μια πιο γενναία αναθεώρηση. Θέλω να θυμίσω ότι μια τέτοια διαδικασία απαιτεί μεγάλες συναινέσεις. Δεν είμαι σίγουρος ότι μια πολυδιασπασμένη Βουλή, με την οξύτητά της, τον λαϊκισμό της αυτή τη στιγμή, μπορεί να αντέξει αυτήν τη συνταγματική επιταγή. Όμως, 180 ψήφους μπορούμε να βρούμε. Όπως το 2001, μπορούν κάποια κόμματα να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε στα άρθρα που θεωρούμε ότι πρέπει να κρίνουμε αναθεωρητέα».