Ακούγοντας τον πρώην πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στο συνέδριο της Καθημερινής για τα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης να κάνει τον απολογισμό της δικής του πολιτικής διαδρομής μείναμε με πολλές απορίες.
Έχει όντως αντιληφθεί τα μεγάλα λάθη που διέπραξε και στοίχισαν ακριβά στον τόπο και στην παράταξή του ή για μια ακόμη φορά επιχειρεί να ξεφύγει από τις ευθύνες του, λέγοντας μισές αλήθειες και αποφεύγοντας να δει κατάματα την πραγματικότητα;
Το πρώτο που είπε ο πρώην πρωθυπουργός ήταν ότι «ουδέποτε πέρασε από το μυαλό του να διαπραγματευτεί την παρουσία της χώρας στην ΕΕ και το ευρώ». Παραδέχτηκε, όμως, ότι υπήρχαν πρόσωπα και δυνάμεις στο εσωτερικό της κυβέρνησής του που φλέρταραν με την έξοδο από το ευρώ.
Αν είναι έτσι τα πράγματα, ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να εξηγήσει: Μήπως κάποιοι μέσα από την κυβέρνησή του φλέρταραν με την έξοδο από το ευρώ γιατί ο ίδιος τους είχε δώσει το πράσινο φως δηλώνοντας ότι «το ευρώ δεν είναι φετίχ»; Επίσης, κατά τη διάρκεια του περίφημου πρώτου εξαμήνου της διακυβέρνησης του, γνώριζε πολύ καλά ότι ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης διαπραγματευόταν με τους εταίρους - δανειστές στη βάση της προεκλογικής δέσμευσης του ίδιου του Τσίπρα που έλεγε ότι θα έσκιζε τα μνημόνια. Γνωρίζοντάς τα, λοιπόν, όλα αυτά έκανε δημοψήφισμα στο οποίο μάλιστα στήριξε το «όχι» με πρόθεση - όπως προκύπτει από τα λεγόμενα του σήμερα - να το μετατρέψει σε «ναι».
Χρωστάει, λοιπόν, τρεις συγγνώμες μέχρι εδώ ο πρώην πρωθυπουργός: Μια προς τους ψηφοφόρους και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που τον πίστεψαν όταν έλεγε ότι «το ευρώ δεν είναι φετίχ». Δεύτερη, γιατί συμπορεύτηκε επί ένα εξάμηνο με έναν υπουργό Οικονομικών ο οποίος ήταν φανερό ότι οδηγούσε τη σύγκρουση στα άκρα. Τρίτη, προς τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, με την ψήφο των οποίων παρέμεινε τελικά η χώρα στο ευρώ, επωμιζόμενη μάλιστα μετά το περίφημο δημοψήφισμα και την «17ωρη διαπραγμάτευση» ένα τρίτο, δυσβάσταχτο μνημόνιο.
Ας περάσουμε όμως από τα δημοσιονομικά στα θεσμικά mea culpa του Αλέξη Τσίπρα. Εδώ τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Υποστήριξε ο Αλέξης Τσίπρας ότι σε δυο μεγάλες, εμβληματικές για τον ΣΥΡΙΖΑ υποθέσεις - στη Νοβάρτις και στις τηλεοπτικές άδειες - η διαχείριση της διακυβέρνησης του υπήρξε «ατυχής». Δεν πρόκειται βέβαια για κάποια φοβερή παραδοχή, αφού εκ του αποτελέσματος έχει ήδη προκύψει πανηγυρικά το φιάσκο της διαχείρισης ΣΥΡΙΖΑ σε αυτά τα δυο ζητήματα. Όλες οι κατηγορίες κατά πολιτικών προσώπων για την υπόθεση Νοβάρτις έπεσαν στο κενό, όταν εξετάστηκαν από τη Δικαιοσύνη και ο πολιτικός που χειρίστηκε την υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών επί ΣΥΡΙΖΑ (Νίκος Παππάς) καταδικάστηκε από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο με ψήφους 13-0. Το να μιλήσει, επομένως, ο Αλέξης Τσίπρας για «ατυχείς» χειρισμούς, προφανώς δεν φτάνει, εφόσον δεν συνοδεύεται από αρκετές ειλικρινείς συγγνώμες. Προς ποιους;
Πρώτον, προς όλους αυτούς που κρέμασε στα μανταλάκια, όταν άφηνε τον Δημήτρη Παπαγγελόπουλο να μιλάει για το «μεγαλύτερο σκάνδαλο της μεταπολίτευσης». Ένα πολιτικό σκάνδαλο από το οποίο βγήκαν όλοι αθώοι! Μια καθαρή συγνώμη προς αυτούς που στοχοποιήθηκαν είναι αναγκαία για να κλείσει η πληγή και δεν ειπώθηκε ποτέ. Αντιθέτως, αυτό που έμεινε είναι το τοξικό κλίμα μιας κομματικής σύγκρουσης που είχε ως αποτέλεσμα τη σπίλωση πολιτικών αντιπάλων.
Και δεν ήταν μόνο η υπόθεση Νοβάρτις για την οποία δεν ειπώθηκε ούτε μια συγγνώμη. Ο πρώην πρωθυπουργός όφειλε - και εξακολουθεί να οφείλει - μια καθαρή συγνώμη προς τον Σταύρο Παπασταύρου, πρώην στενό συνεργάτη του Αντώνη Σαμαρά και σημερινό υπουργό Επικρατείας, τον οποίο λοιδορούσε και συκοφαντούσε από βήματος της Βουλής λέγοντας ότι «δεν υπάρχει λίστα στην οποία να μην είναι μέσα». Χρειάστηκαν έξι χρόνια δικαστικών αγώνων για να δικαιωθεί ο Παπασταύρου, αλλά μια συγγνώμη δεν ακούστηκε ποτέ.
Αν, πράγματι, ο Αλέξης Τσίπρας ήθελε να αφήσει πίσω του αυτά που βαραίνουν αρνητικά την υστεροφημία του, θα έβρισκε το θάρρος να περάσει από τα χαλαρά και γενικόλογα mea culpa στις δύσκολες, συγκεκριμένες και γενναίες συγγνώμες. Χωρίς αυτές, το μόνο που καταφέρνει είναι να επαναφέρει στη συλλογική μνήμη μια τοξική περίοδο που η χώρα θέλει να αφήσει οριστικά πίσω της.