Μία πολύ δύσκολη εξίσωση καλείται να λύσει τους επόμενους μήνες η κυβέρνηση, την ορθή εκτέλεση του προϋπολογισμού επιτυγχάνοντας στόχο για έλλειμμα 1,4%.
Ταυτόχρονα θα κληθεί να διαχειριστεί τη δυσαρέσκεια των πολιτών από την ενεργειακή κρίση και την ακρίβεια, αμβλύνοντας τις επιπτώσεις τους.
Η άσκηση γίνεται ακόμα δυσκολότερη έχοντας απέναντι μια αντιπολίτευση που πλειοδοτεί σε παροχές και πολώνει το πολιτικό κλίμα με προ-μνημονιακούς όρους. Εκτός από τις επιδόσεις της κυβέρνησης η λύση της εξίσωσης θα κρίνει και τα διδάγματα που πήραν ή όχι πολιτικοί και κοινωνία από την δεκαετή οικονομική κρίση.
Βασικοί στόχοι η έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία
Το Μέγαρο Μαξίμου αναγάγει ως πρωταρχικούς στόχους της οικονομικής πολιτικής την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία εντός του 2022 και την επάνοδο της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα στις αρχές του 2023. Για να επιτευχθούν απαιτείται πολιτική σταθερότητα και δημοσιονομική πειθαρχία. Για να μπει τέλος σε κάθε παραφωνία το μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις έδωσε ο πρωθυπουργός περιγράφοντας την ισορροπία που θα καθορίσει τις κυβερνητικές κινήσεις: «Έχω απόλυτη αίσθηση των δυσκολιών της ελληνικής κοινωνίας. Ταυτόχρονα όμως, έχω μια υποχρέωση να βάλω οριστικούς τίτλους τέλους στην περιπέτεια την οποία πέρασε η χώρα την τελευταία δεκαετία» (ΣΚΑΪ). Γι' αυτό στην ίδια συνέντευξη έκλεισε κάθε συζήτηση για μείωση ΦΠΑ και ειδικού τέλους κατανάλωσης στα καύσιμα, μιλώντας μόνο για στοχευμένες παρεμβάσεις στους ευάλωτους πολίτες. «Εγώ δεν είμαι πρωθυπουργός των Μνημονίων», συμπλήρωσε για να μην υπάρχει καμία παρερμηνεία της προσήλωσης του σε αυτή την πολιτική.
Οι σημαντικότεροι οικονομικοί και κοινωνικοί δείκτες, όπως η ανάπτυξη, η μείωση της ανεργίας, το κλίμα οικονομικής εμπιστοσύνης και οι επενδύσεις δείχνουν τις θετικές προοπτικές της οικονομίας. Για να έχουν συνέχεια και να μην μπει η χώρα σε περιπέτειες «δεν πρέπει να πριονίσουμε το κλαδί στο οποίο καθόμαστε», όπως το έθεσε ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης (ΚτΚ).
Σε ευάλωτα νοικοκυριά οι όποιες έκτακτες παροχές
Έτσι, συνεργάτες του πρωθυπουργού διευκρινίζουν ότι οι όποιες έκτακτες παροχές δοθούν σε πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες θα προκύψουν από την υπέρβαση των στόχων του προϋπολογισμού. Επειδή στο κομμάτι των δαπανών δεν υπάρχουν περιθώρια, αυτό το πλεόνασμα μπορεί να προκύψει από τα έσοδα. Η μία πηγή είναι η φορολογία εισοδήματος, καθώς έχουν σημειώσει αύξηση και ο δεύτερος από τους φόρους στην κατανάλωση, εφόσον δεν σημειώσει κάμψη. Το δεύτερο είναι ένας επιπλέον λόγος για την μη μείωση ΦΠΑ και ειδικού φόρου στα καύσιμα. Το μόνο οριζόντιο μέτρο ενίσχυσης που θα παραμείνει τουλάχιστον μέχρι τον Απρίλιο είναι η επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Από εκεί και πέρα, ενίσχυση εξετάζεται για συνταξιούχους και νοικοκυριά με πολύ χαμηλά εισοδήματα. Συγκεκριμένες αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί και όλα θα εξαρτηθούν από τα οικονομικά στοιχεία που θα δημοσιευθούν μέχρι το τέλος του μήνα. Από το Μέγαρο Μαξίμου επιλέγουν να κρατήσουν χαμηλά τον πήχη για να μην δημιουργηθούν υπέρμετρες προσδοκίες, αντιθέτως να μπορούν να εκπλήξουν θετικά αν επιβεβαιωθούν τα θετικά σενάρια για τα έσοδα και την ανάπτυξη.
Το «παζλ» που θα καθορίσει τις πολιτικές εξελίξεις
Το οικονομικό παζλ καθορίζει και τις πολιτικές εξελίξεις. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας και έκλεισε τα σενάρια για αλλαγή του εκλογικού νόμου για να στείλει ένα μήνυμα σταθερότητας τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και προς τις αγορές. Η πρόωρη προεκλογική περίοδος δεν είναι ευνοϊκή για την πορεία της οικονομίας και την ευόδωση επενδυτικών σχεδίων από το εξωτερικό. Το ίδιο και το τοξικό πολιτικό κλίμα αυξημένης πόλωσης. Δεν είναι τυχαίο, ότι ο κ. Μητσοτάκης διευκρίνισε ότι δεν σκοπεύει να απαντά «καθημερινά στον κ. Τσίπρα σε όλα αυτά τα οποία λέει». Άλλωστε, το δίλλημα που θα θέσει ο κ. Μητσοτάκης την ώρα των εκλογών είναι «σταθερότητα ή περιπέτειες», εκτιμώντας ότι οι πολίτες θα επιλέξουν «σταθερότητα της χώρας και να μην διαταράξουμε την πορεία στην οποία κινούμαστε». Απέναντι θα τοποθετήσει τον ΣΥΡΙΖΑ του 2015 που υποσχόταν τα πάντα στους πάντες, όπως τώρα κατώτατο μισθό 800 ευρώ και περικοπές φόρων και ως κυβέρνηση «τσάκισαν τη μεσαία τάξη στους φόρους και έκοψαν το ΕΚΑΣ» γεγονότα που πιστεύει ότι «οι πολίτες δεν τα έχουν ξεχάσει».