Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η τρέχουσα εβδομάδα στο πεδίο των ελληνοτουρκικών καθώς σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι διπλωματικές διαβουλεύσεις ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου.
Παράλληλα, η έλευση εντός της εβδομάδας του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο στην Αθήνα σηματοδοτεί την εμπλοκή και της Ουάσιγκτον σε μία περίοδο που Ελλάδα και Τουρκία κορυφώνουν τις διαβουλεύσεις τους και σε επίπεδο ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του iefimerida.gr, Αθήνα και Αγκυρα αναμένεται πιθανώς και εντός της ημέρας να ανακοινώσουν την ημερομηνία επανέναρξης του νέου γύρου διερευνητικών επαφών, ο οποίος θα αρχίσει μετά τη Σύνοδο Κορυφής από το σημείο όπου σταμάτησε τον Μάρτιο του 2016 και θα αφορά ζητήματα διευθέτησης των θαλασσίων ζωνών (υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ).
Αρχίζουν οι διερευνητικές, απομακρύνονται οι κυρώσεις
Υπό αυτά τα δεδομένα θεωρείται απίθανο οι ηγέτες των 27 να προχωρήσουν το σκέλος των κυρώσεων που αφορά τις ενέργειες της Τουρκίας στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να συζητηθεί ο κατάλογος που προφορικώς παρουσίασε στο Γκίμνιχ ο Ζοζέπ Μπορέλ, έτσι ώστε να υπάρχει ετοιμότητα αν σε μεταγενέστερο στάδιο η Τουρκία επαναλάβει τις δραστηριότητες του Ορούτς Ρέις στην περιοχή. «Υπάρχει ένα πακέτο πιθανών συνεπειών που αντιμετωπίζει η Τουρκία αν συνεχίσει αυτή τη συμπεριφορά», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόσφατη τοποθέτησή του στον Economist. Σε αυτό το πλαίσιο, Ανγκελα Μέρκελ και Σαρλ Μισέλ θα έχουν αύριο τηλεδιάσκεψη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενόψει της Συνόδου Κορυφής
Αναφορικά με τη διάρκεια των διερευνητικών επαφών Ελλάδας και Τουρκίας, διπλωματικές πηγές έλεγαν στο iefimerida.gr ότι δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακριβώς, υπολογίζοντας, όμως, ότι αυτή θα υπερβεί την χρονική διάρκεια της Προεδρίας της Γερμανίας. Εντούτοις, το Βερολίνο θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο επίπεδο της διαμεσολάβησης καθώς η ελληνοτουρκική διαφορά εντάσσεται σε ένα συνολικό πακέτο διευθέτησης των ευρω-τουρκικών σχέσεων το οποίο αναμένεται να τεθεί επί τάπητος το επόμενο διάστημα και περιλαμβάνει συζητήσεις για το μέλλον της Λιβύης, της Συρίας, αλλαγή της συμφωνίας για το προσφυγικό και πιθανότατα διαβουλεύσεις για τελωνειακή ένωση Αγκυρας – ΕΕ.
Ο παράγοντας «Κύπρος»
Παρά το γεγονός ότι στην περίπτωση της Ελλάδας η Τουρκία επέλεξε την αποκλιμάκωση, στην Κύπρο έχει ανανεώσει τις σχετικές NAVTEX για έρευνες του YAVUZ σε αδειοδοτημένα από την Κυπριακή Δημοκρατία, τεμάχια.
Όπως εξήγησε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνέντευξή του στο iefimerida.gr, οι κυρώσεις στο σκέλος που αφορούν τις ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ πρέπει να προχωρήσουν άμεσα. Παράλληλα, η Λευκωσία σε μια προσπάθεια άσκησης πίεσης στους ευρωπαίους εταίρους της βάζει στο τραπέζι και τη συζήτηση για τη Λευκορωσία σημειώνοντας ότι η ΕΕ δεν μπορεί να επιδεικνύει «δύο μέτρα και δύο σταθμά». Πληροφορίες, μάλιστα, του Guardian ήθελαν τον Νίκο Αναστασιάδη να θέτει το ζήτημα στην τελευταία του επικοινωνία με την κ. Μέρκελ, απειλώντας ακόμα και με βέτο για την Λευκορωσία, σε περίπτωση που οι Βρυξέλλες δεν επιδείξουν αποφασιστικότητα έναντι της Τουρκίας.
«Η αντίδραση της ΕΕ στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων , οι αντιδράσεις μας στη καταπάτηση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών-μελών της ΕΕ, η αντίδρασή μας σε κάθε παραβίαση αξίας και αρχής δε μπορεί να είναι α λα καρτ. Πρέπει να είναι σταθερή. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει αδιέξοδο στη διπλωματία, είμαι εδώ, είμαι έτοιμος για την εφαρμογή της πολιτικής απόφασης στην οποία καταλήξαμε στο Γκίμνιχ», σημείωσε ο Νίκος Χριστοδουλίδης προσερχόμενος στο σημερινό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, το οποίο αναμένεται ιδιαίτερα κρίσιμο ενόψει της Συνόδου Κορυφής.
Πάντως στη Λευκωσία αναμένεται να πέσει ιδιαίτερο βάρος το αμέσως επόμενο διάστημα καθώς, όπως δήλωσε ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες αμέσως μετά την εκλογική διαδικασία στα κατεχόμενα (ο πρώτος γύρος είναι στις 11 Οκτωβρίου), θα καλέσει όλα τα συμβαλλόμενα μέρη για επανέναρξη της διαδικασίας διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό.
Η ενεργοποίηση Πομπέο
Παράλληλα, η έλευση του Μάικ Πομπέο στην Ελλάδα και οι συναντήσεις του με τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Νίκο Δένδια, υπογραμμίζουν την ενεργοποίηση των ΗΠΑ στην περιοχή τόσο σε επίπεδο διπλωματίας όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο.
Σύμφωνα με πληροφορίες θέμα συζήτησης των δύο πλευρών θα είναι η ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας και ΗΠΑ. Η επίσκεψη του Μάικ Πομπέο γίνεται λίγες μόνο μέρες μετά την επίσκεψή του στην Κύπρο αλλά και λίγες μέρες μετά τη δήλωσή του για την ανάγκη «μείωσης του στρατιωτικού αποτυπώματος στο Αιγαίο».