Φτάνοντας προς το τέλος ενός περίεργου καλοκαιριού, κυκλοφορούντες μετά φόβου και μασκών, με άγνοια ή στην καλύτερη περίπτωση ανησυχία, για το τι μας ξημερώνει η αυριανή μέρα, αναρωτιέμαι πως θα μπορούσε να είναι η κατάσταση σήμερα, αν η διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού ήταν διαφορετική.
Προς θεού, δεν έχω ούτε τις επιστημονικές γνώσεις, ούτε έχω σκοπό να αμφισβητήσω τις αποφάσεις των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας, για τα επιβληθέντα υγειονομικά μέτρα, από lockdown και χρήση μασκών, μέχρι την κοινωνική αποστασιοποίηση και τον περιορισμό των όποιων μαζικών συγκεντρώσεων. Δεδομένης της απόφασης να σωθούν ζωές εις βάρος της οικονομίας, καλώς πάρθηκαν και καλώς οι αρμόδιες αρχές, επιμένουν να τηρούνται.
Διάβαζα λοιπόν, τις νέες οικονομικές προβλέψεις της Κομισιόν, η οποία δια στόματος του Αντιπροέδρου της Βάλντις Ντομπρόφσκις, διόρθωσε τις προηγούμενες, δυστυχώς προς τα χειρότερα.
Ετσι η ύφεση στη ΕΕ θα είναι - 8,3 % για το 2020, αντί για την αρχική εκτίμηση του - 7,4 %, δηλαδή το ΑΕΠ της ΕΕ ( 19 τρις € - 2019 ), θα συρρικνωθεί κατά περίπου 1,577 τρις €. Δεν είναι αμελητέος ο αριθμός (είναι ίσος με τα 2/3 του ΑΕΠ της οικονομικά ισχυρής Νότιας Κορέας!). Συμπτωματικά (;) είναι το ύψος της εξαγγελθείσας από την ΕΚΤ, έκτακτης οικονομικής βοήθειας στις χώρες μέλη της ΕΕ.
Αυτή η θλιβερή οικονομική πραγματικότητα, μου έδωσε λαβή για να συγκρίνω δυο αλληλένδετες επιπτώσεις της πανδημίας: τις υγειονομικές και τις οικονομικές, περιορίζοντας τες μόνο στην ΕΕ, για λόγους απλούστευσης.
Βλέπουμε λοιπόν στο υγειονομικό μέρος, ότι στο σύνολο της ΕΕ, σε πληθυσμό 466,2 εκατομμυρίων, είχαμε 1,7 εκ. κρούσματα και 160 χιλιάδες θύματα (0,0034 %), ενώ από την γρίπη πεθαίνουν κάθε χρόνο περίπου 380 χιλιάδες ( παρόλο ότι υπάρχουν εμβόλια και φάρμακα).
Είναι άξιο λόγου, ότι τα θύματα κάτω των 55 ετών, ήταν κάτω από 1 500, δηλαδή μόνο περίπου το 1 % του συνόλου των θυμάτων.
Συγκεκριμένα για μερικές χώρες :
- Γερμανία : πλ. 81,2 εκ / κρούσματα 233 χιλ. / θύματα 9 300
- Γαλλία : πλ. 66,3 εκ / κρούσματα 234 χιλ. / θύματα 30 500
- Ιταλία : πλ. 60,7 εκ / κρούσματα 257 χιλ. / θύματα 35 000
- Ισπανία. : πλ. 46,5 εκ / κρούσματα 386 χιλ. / θύματα 28 800
- Ελλάδα : πλ. 10,8 εκ / κρούσματα 8 χιλ. / θύματα 230
Στο οικονομικό σκέλος και για τις ίδιες χώρες παρατηρούμε ύφεση, από 5,3 % έως 7 %, καθώς και ανησυχητική αύξηση της ανεργίας από 3,2 % έως 16,4 % !
Οι οικονομικές συνέπειες του lockdown στην ΕΕ, ήταν και εξακολουθούν να είναι δραματικές.
Η ανεργία αυξήθηκε ιλιγγιωδώς, τα χρηματιστήρια κατέρρευσαν, ο τουρισμός και οι αεροπορικές βιομηχανίες και εταιρείες καταβυθίστηκαν, οι πετρελαϊκές και ενεργειακές βιομηχανίες καταρρακώθηκαν, η τιμή του πετρελαίου και των υπολοίπων ενεργειακών ορυκτών έπεσαν σε ιστορικά χαμηλά και τέλος αυξήθηκε επικίνδυνα και παντού το δημόσιο χρέος.
Ο ανωτέρω κατάλογος είναι απλά ενδεικτικός και δεν περιλαμβάνει τις σοβαρότατες επιπτώσεις που είχε η υποχρεωτική στάση των οικονομικών δραστηριοτήτων, στην ψυχολογία των επιχειρηματιών και εργαζόμενων και συνεπώς στην συρρίκνωση της παραγωγής και της κατανάλωσης. Για να είμαι δίκαιος, η πανδημία βοήθησε, την ενίσχυση των δομών υγείας, καθώς και την επιτάχυνση εφαρμογών ψηφιακής τεχνολογίας, τόσο στις δημόσιες υπηρεσίες, όσο και στον ιδιωτικό τομέα.
Σκεφτόμουν λοιπόν, αν οι 27 εταίροι της ΕΕ, θα μπορούσαν να συνεννοηθούν στη αρχή της υγειονομικής κρίσης, με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που επέλεξαν και εφάρμοσαν. Μήπως θα μπορούσαν, με βάση τις επιστημονικές εμπειρίες και γνώσεις (η αλήθεια είναι, χωρίς την εμπειρία που αποκτήθηκε έκτοτε ), να αποφασίσουν να προστατεύσουν κατά κύριο λόγο, τις ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού (ηλικιωμένους με υποκείμενες νόσους, κλπ), δίνοντας τις σχετικές οδηγίες και κατευθύνσεις, αφού διαπιστώσαμε ότι ασυμπτωματικοί ή ελαφρά νοσούντες από τον ιό (άρα και λιγότερο ευάλωτοι) είναι οι νέοι, κάτω των 50 ετών
Ετσι ο καθένας από αυτές τις κατηγορίες πληθυσμού (ηλικιωμένοι, καθώς και με υποκείμενες νόσους), θα έπαιρναν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας για αυτούς και τους γύρω τους, με δική τους ευθύνη για τις συνέπειες, σε περίπτωση ανυπακοής. Πέραν τούτου, δεν θα είχε επιβληθεί κανένα lockdown, παρά μόνο οδηγίες στις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους, των υγειονομικών κανόνων κοινωνικής αποστασιοποίησης, καθαριότητας, κλπ (δηλαδή ακριβώς όπως έγινε, χωρίς όμως παύση της επαγγελματικής δραστηριότητας).
Μήπως κατ' αυτον τον τρόπο, θα αποφεύγαμε τις οικονομικές καταστροφικές συνέπειες που προαναφέρθηκαν, έστω και αν προξενούσαν μια υπερφόρτωση στις υγειονομικές υποδομές (ανοργάνωτα για κορωνοϊό νοσοκομεία, περιορισμένος αριθμός ΜΕΘ, αναπνευστήρων, κλπ ), καθώς και στο νοσηλευτικό προσωπικό;
Ισως μετά τον αρχικό πανικό, θα ενισχύονταν οι ιατρικές και νοσηλευτικές υποδομές (όπως και έγινε), ποσό μάλλον που η οικονομία θα εξακολουθούσε να λειτουργεί και να παράγει πλούτο.
Αυτού του είδους σοβαρές συζητήσεις, θα μπορούσαν να γίνουν μόνο σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, όπου οι αποφάσεις παίρνονται από κοινού μέσα στα πλαίσια δομής και οργάνωσης, αφού έχουμε την τύχη να τις έχουμε στην ΕΕ, όπως απεδείχθη στην αρμονική συμπεριφορά των 27, κατά τις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις για το Brexit.
Οι οικονομίες μας είναι αλληλεξαρτώμενες, τα συμφέροντα είναι κοινά, οι επιπτώσεις αφορούν τους πάντες, οπότε κανείς εταίρος δεν μπορεί πρακτικά, να χαράξει μόνος την πορεία του (βλέπε Σουηδία, η οποία παρόλα τα χαλαρά μέτρα που θέσπισε, υπέστη οικονομική καταστροφή, όπως και οι υπόλοιποι).
Αν αποφασιζόταν να μην εφαρμοστούν τα lockdowns, θα έπρεπε προφανώς να το κάνουν όλοι, προγραμματισμένα και με πλήρη συντονισμό, αφού η ΕΕ έχει τους προς τούτο μηχανισμούς και εργαλεία.
Αν τα πράγματα ήταν αλλιώς, ίσως σήμερα να μην βιώναμε τις τραγικές καταστάσεις που ζούμε, ως αποτέλεσμα της, από την επιδημία δημιουργηθείσας, οικονομικής κρίσης. Κανένας μας δεν θέλει να χάνει προσφιλή του πρόσωπα, ούτε να βλέπει τους συνανθρώπους του να υποφέρουν.Ίσως να είχαμε λίγα περισσότερα θύματα, αλλά και πάλι θα ήταν πενιχρός ο αριθμός σε σύγκριση με το σύνολο του πληθυσμού.
Τέλος πάντων, οι αποφάσεις ήταν αυτές που βιώσαμε, οι εφαρμογή τους και οι επιπτώσεις ήταν αυτές που διαπιστώσαμε και αυτό δεν αλλάζει. Η ιστορία της πανδημίας του 2020, γράφτηκε και δεν γίνεται να ξανά γραφεί. Τώρα, με τον φόβο της εκ νέου εξάπλωσης του κορωνοϊου, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια, την επάνοδο στην προ πανδημίας οικονομική κατάσταση και η ανησυχία και εκάστοτε ο πανικός, κυριαρχούν στην κοινωνία.
Η μόνη ψυχολογικά τονωτική «ένεση», θα ήταν ίσως, η εύρεση εμβολίων και φαρμάκων, για την καταπολέμηση τόσο αυτής καθεαυτής της νόσου, όσο και για την αναπτέρωση του ηθικού των πληθυσμών.
Ας ελπίσουμε ότι η υπερπροσπάθεια των επιστημόνων και ερευνητών, θα δώσει απτά αποτελέσματα σύντομα, που θα μας επιτρέψουν, απαλλαγμένοι από αυτόν τον βραχνά, να ατενίσουν εκ νέου, το μέλλον της ανθρωπότητας με αισιοδοξία.