Ο ρόλος της Ιστορίας δεν είναι απλά η καταγραφή γεγονότων που επηρέασαν την πορεία της ανθρωπότητας, είναι κυρίως διδακτικός ώστε η ίδια η Ιστορία να μας οδηγεί σε αποφάσεις που αποτρέπουν την επανάληψη και αναπαραγωγή γεγονότων που σημάδεψαν τις πιο σκοτεινές σελίδες της.
Αποφάσεις που θα προασπίζουν την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετικές ιδεολογικές απόψεις, με διαφορετικό χρώμα δέρματος, με διαφορετικές πολιτισμικές και θρησκευτικές καταβολές.
Οφείλουμε να διδασκόμαστε από την Ιστορία! Το 1927 στη Θεσσαλονίκη ιδρύεται η παραστρατιωτική οργάνωση «Ένωσις Ελλήνων Εθνικιστών», η γνωστή και ως «ΕΕΕ», που κατηγορούσε τους Εβραίους για όλα τα δεινά της Θεσσαλονίκης.
Στην αντισημιτική τους προπαγάνδα συμμετείχαν κρατικοί αξιωματούχοι και μια μεγάλη μερίδα του Τύπου. Η ρητορική μίσους γρήγορα μετατράπηκε σε άσκηση βίας που το 1931 οδήγησε στο πογκρόμ του εβραϊκού συνοικισμού Κάμπελ, στην πυρπόληση εκατοντάδων σπιτιών, στην καρδιά της πόλης, με την ανοχή των διωκτικών αρχών.
Οφείλουμε, λοιπόν, να διδασκόμαστε από την Ιστορία! Το 2012, ένα νεοναζιστικό μόρφωμα έκανε την εμφάνισή του στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, με απόλυτα δημοκρατικές διαδικασίες.
Η δημοκρατία έδειξε την ανοχή της ακόμη και σε αυτούς που επεδίωκαν την κατάλυσή της. Οι ναζιστικοί χαιρετισμοί, η άρνηση του Ολοκαυτώματος, ο ρατσιστικός και αντισημιτικός λόγος ήταν τα πρώτα μόνο σημάδια για το τι επρόκειτο να επακολουθήσει. Η ρητορική μίσους γρήγορα μετατράπηκε σε άσκηση σωματικής βίας που έγινε κανόνας «αποδεκτός» από τη κοινωνία, αφού κυρίως στρεφόταν εναντίον μειονοτήτων... Μέχρι τη δολοφονία ενός νέου ανθρώπου, του Παύλου Φύσσα, τον Σεπτέμβρη του 2013, επειδή μιλούσε και τραγουδούσε ενάντια στο φασισμό!
Οι ηγέτες του νεοναζιστικού μορφώματος συλλαμβάνονται και παραπέμπονται στη Δικαιοσύνη.
Στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις, το 2015, και με δεδομένο τον θαυμασμό τους στο ναζισμό και με διακηρυγμένες θέσεις μισαλλοδοξίας, το κόμμα της Χρυσής Αυγής αγγίζει το 8% των ψήφων του εκλογικού σώματος και αναδεικνύεται ως τρίτη σε δύναμη κοινοβουλευτική ομάδα. Στις εκλογές του 2019, πλησιάζουν το 3%, αλλά τελικά δεν καταφέρνουν την επανεκλογή τους.
Στις 7 Οκτωβρίου 2020, η πρόεδρος του δικαστηρίου, Μαρία Λεπενιώτη, ανακοίνωσε την ιστορική απόφαση καταδίκης της Χρυσής Αυγής ως εγκληματική οργάνωση και τα ηγετικά της στελέχη καταδικάζονται σε πολυετείς ποινές κάθειρξης ως μέλη εγκληματικής οργάνωσης. Παρά ταύτα, κάποιοι εκ των καταδικασθέντων επιδιώκουν την επάνοδό τους στη Βουλή, που τόσο πολύ επιθυμούν να καταλύσουν διά της βίας.
Δημοκρατία όμως δεν είναι μόνο η εξουσία των πολλών, Δημοκρατία είναι το πολιτικό σύστημα που έχει την ικανότητα να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα του συνόλου των πολιτών και να περιορίζει τη δύναμη όσων αποδεδειγμένα με δικαστικές αποφάσεις τα έχουν παραβιάσει και επιδιώκουν να συνεχίζουν να τα παραβιάζουν.
Η απόφαση της Βουλής των Ελλήνων να εμποδίσει τη συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία κομμάτων στα οποία μετέχουν αμέσως ή εμμέσως πρόσωπα που έχουν καταδικαστεί για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση που ευθύνεται για την άσκηση βίας θωρακίζει την ίδια τη Δημοκρατία από το «απόλυτο κακό».
Οφείλουμε να διδασκόμαστε από την Ιστορία! Διότι η Ιστορία υπενθυμίζει τι μπορεί να συμβεί ξανά στην ανθρωπότητα, εάν η μνήμη σβήσει από τη λήθη και εάν το μίσος επικρατήσει ως ανεκτός κανόνας σε μια κοινωνία. Γιατί το «απόλυτο κακό» δεν ξεκίνησε από το Άουσβιτς. Ξεκίνησε από τη ρητορική μίσους και κατέληξε στο Άουσβιτς.
*Ο Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ είναι δημοσιογράφος και Γενικός Γραμματέας του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος.