Παράλληλα με την οργή και το πένθος για τις αδικοχαμένες ψυχές στα Τέμπη, θα πρέπει να αντέξουμε και τη συζήτηση για τα αίτια που προκάλεσαν την τεράστια αυτή τραγωδία.
Ελπίζω να μην είναι η γνωστή συζήτηση που καταλήγει στις χιλιοειπωμένες διαπιστώσεις «δεν υπάρχει κράτος», «όλα είναι διαλυμένα», «από τύχη ζούμε». Τα ίδια λέμε ως λαός από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους. Οι Έλληνες λες και αφυπνιζόμαστε μετά από μια μαζική καταστροφή, ένα τσουνάμι ή ένα σοκ και συνειδητοποιούμε πόσο ο εκσυγχρονισμός και οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητα στη ζωή μας. Μόνο που αυτή η αφύπνιση σβήνει απότομα. Ξεκινάει ως μια έκρηξη αναλύσεων και καταγγελιών και συνήθως δεν καταλήγει πουθενά. Μας αρκεί το δράμα, αρνούμαστε την επίπονη συνακόλουθη προσπάθεια. Καταλήγουμε συνήθως στο «πάμε κι όπου βγει», όπως είπε και ο μηχανοδηγός του μοιραίου τρένου στα Τέμπη.
Επειδή πορευόμαστε προς τις εκλογές, φοβάμαι ότι ακριβώς τα ίδια θα συμβούν και τώρα. Η κομματική συζήτηση που ξεκίνησε για την τραγωδία στα Τέμπη προβλέπεται μόνο τοξική, για το θεαθήναι, και καθόλου αποτελεσματική. Αντί για προτάσεις σχετικά με την εξυγίανση των σιδηροδρόμων, θα ακούμε μαξιμαλισμούς και ευχολόγια. Αντί για θέσεις σχετικά με τις παθογένειες του κράτους και τις ευθύνες π.χ. των συνδικαλιστών, θα εκτοξεύονται άσχετες υπερβολές και καταγγελίες. Ήδη η αντιπολίτευση έχει εντάξει το ζήτημα στην προεκλογική της ατζέντα. Προφανής στόχος της είναι να κρύψει τις δικές της ευθύνες, λες και η λειτουργία του αμαρτωλού ΟΣΕ ξεκίνησε χθες. Τα γνωστά τρολ στο διαδίκτυο έπιασαν ήδη δουλειά και άρχισαν ξεδιάντροπα να συμψηφίζουν τους νεκρούς στο Μάτι με τα Τέμπη. Δεν είναι δικαιολογημένος θυμός, αλλά μικροψυχιά και υστερόβουλος κομματισμός. Και πριν μάθουμε πώς έγινε ακριβώς η πολύνεκρη τραγωδία, ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε τον Μητσοτάκη, επειδή αναφέρθηκε σε ανθρώπινο λάθος. Ανθρώπινο λάθος που έχει παραδεχθεί ο ίδιος ο σταθμάρχης!
Παρήγορη κίνηση μέσα στο εθνικό πένθος ήταν η παραίτηση του υπουργού Μεταφορών Κώστα Καραμανλή. Σε μια χώρα που οι πολιτικοί δεν συνηθίζουν τέτοιες αυτοθυσίες, ο Καραμανλής σωστά ανέλαβε την ευθύνη «ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των ανθρώπων που έφυγαν τόσο άδικα». Επέλεξε μια στάση μέγιστου πολιτικού συμβολισμού αναλαμβάνοντας και «την ευθύνη για τα διαχρονικά λάθη του ελληνικού κράτους και του πολιτικού συστήματος», όπως με νόημα δήλωσε.
Θα αποτελεί, στο εξής, με τη στάση του, το αντίθετο της Ρένας Δούρου που ισχυρίστηκε ότι η καταστροφή στη Μάνδρα ήταν «μια στραβή στη βάρδια» της. Με την παραίτησή του ενίσχυσε και την πρόθεση Μητσοτάκη να αναλάβει το πολιτικό κόστος, παρότι οι ευθύνες είναι διαχρονικές. Είναι μια κίνηση που βρίσκεται στον αντίποδα του θεατρικού έργου που είχε στήσει ο ΣΥΡΙΖΑ για τους νεκρούς στο Μάτι, εκείνο το βράδυ που όλοι έκαναν τον ανήξερο γύρω από ένα τραπέζι, με πρώτο τον Αλέξη Τσίπρα. Και θα αποτελεί εσαεί το άκρως αντίθετο του υπουργού Νίκου Τόσκα που ισχυρίστηκε, μετά τη φωτιά στο Μάτι, ότι όσο και να έψαξε, δεν βρήκε κανένα λάθος στην αντιμετώπιση της πυρκαγιάς.
Σε κάθε περίπτωση, είναι τραγικό να διαπιστώνουμε ότι τα τρένα στην Ελλάδα βρίσκονται ακόμα στη δεκαετία του '70. Ότι ανήκουν στις υποδομές που θυμίζουν κράτος τριτοκοσμικό, σχεδόν εποχής Τρικούπη, με «κλειδιά» και χειροκίνητες μανιβέλες. Εν έτει 2023, μπορώ να δω από πού έρχεται το πακέτο ACS, αλλά όχι πού πάει ένα τρένο γεμάτο ανθρώπους. Ήμαρτον. Κρίμα. Μόνο θλίψη. Απ' ό,τι φαίνεται, υπάρχει σε εξέλιξη ένας διαγωνισμός για σύγχρονα συστήματα ασφαλείας τρένων που θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί το 2016 (επί ΣΥΡΙΖΑ), αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί ως σήμερα. Αυτή είναι η Ελλάδα, που έλεγε και ο Σημίτης...
Θέλω να ελπίζω ότι το στοίχημα της επόμενης κυβέρνησης θα είναι ο μεγαλύτερος και ταχύτερος εκσυγχρονισμός του βαθέος καθυστερημένου κράτους. Ότι η τραγωδία των Τεμπών θα αποτελέσει πραγματικά ένα μάθημα για το μέλλον. Όσοι έχουν αντίρρηση σε αυτό το πρόγραμμα θα κριθούν σύντομα στις κάλπες. Αλλά πάει πολύ να διαμαρτύρονται γιατί δεν έχει μπει ακόμα τηλεματική στο δίκτυο του ΟΣΕ αυτοί που χλεύαζαν το 112 του Πιερρακάκη!