Οι πολιτικές διεργασίες σχεδόν ποτέ δεν σταματούν. Δεν τις ανακόπτουν όχι μόνο πλανητικά φαινόμενα όπως οι πανδημίες, αλλά ούτε και οι πόλεμοι. Πάντα και για όλες και για όλους υπάρχουν τα τρέχοντα προβλήματα που αναζητούν λύσεις, αλλά και η προετοιμασία της επόμενης μέρας.
Συνεπώς, από τον Μάρτιο του 2020 όταν άκουγα κάποιες φωνές στη Βουλή, πως τάχα πρέπει να σταματήσουμε τη λειτουργία μας, ή ακόμη και για τα εσωκομματικά του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής που ακούω κάποιους να λένε πως λόγω πανδημίας δεν πρέπει να μιλάμε, έλεγα και συνεχίζω να λέω πως αυτά δεν στέκουν. Η πολιτική δεν σταματά σχεδόν ποτέ.
Τα όσα προανέφερα αποτελούν εισαγωγή στο θέμα που εδώ θέλω να σχολιάσω: την πανδημία ως θέμα πολιτικής και κομματικής αντιπαράθεσης στην Ελλάδα. Ως πρώην υπουργός Υγείας διαβεβαιώνω τον αναγνώστη πως έχουμε ένα αρκετό καλό σύστημα Υγείας, αλλά με ευθύνη των κομμάτων οι πολίτες πίστευαν το αντίθετο. Κι αυτό γιατί τα εκάστοτε αντιπολιτευόμενα κόμματα επένδυαν και ορισμένα συνεχίζουν να επενδύουν στην μικροπολιτική που αποκαλώ «αντιπολίτευση της έλλειψης σε γάζες και σεντόνια».
Για τον μικροκομματικό λόγο έχουμε ένα ΕΣΥ που στηρίζεται στην αυτοθυσία του προσωπικού του, ενώ όλες οι κυβερνήσεις δεν κάνουν τίποτε, όλα τα κάνουν λάθος κ.ο.κ. Προφανώς αυτό δεν είναι αληθές, αφού κανένα σύστημα παροχής δημοσίων αγαθών δεν μπορεί να λειτουργεί από μόνο του, αλλά για τον μικροκομματικό λόγο αυτά είναι ψιλά γράμματα. Η αντιπολίτευση της καταστροφής, λοιπόν, σε ό,τι αφορά το Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι στην Ελλάδα ο κανόνας.
Ας μου επιτραπεί στο σημείο αυτό να θυμίσω πως το ΕΣΥ ήταν δημιούργημα του ΠΑΣΟΚ, ενώ η τότε αντιπολίτευση στη Βουλή είχε καταψηφίσει το σχετικό νομοθέτημα, στη δεκαετία του 1980. Όπως επίσης η αντιπολίτευση είχε καταψηφίσει στη Βουλή και την ίδρυση του ΕΟΠΥΥ, στη δεκαετία του 2010. Έτσι, για να μην ξεχνιόμαστε και τελείως!
Από τον κανόνα της αντιπολίτευσης της καταστροφής, που προανέφερα, δεν εξαιρέθηκε τελικά και η αντιμετώπιση της πανδημίας στη χώρα μας.
Συχνά ακούγεται πως η κυβέρνηση δεν έχει ένα «καθολικό» σχέδιο αντιμετώπισης της πανδημίας και άλλα ηχηρά παρόμοια. Σε όλο, όμως, το δυτικό ημισφαίριο του πλανήτη παρατηρούνται αντίστοιχες πρακτικές με αυτές που κι εδώ ακολουθούνται. Κι αυτό γιατί η πανδημία δεν έχει γνωστό αντίδοτο. Αν υπήρχε ένα «καθολικό» σχέδιο αντιμετώπισής της, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα το είχε μετατρέψει σε Πρωτόκολλο, θα το είχε διανείμει σε όλες τις χώρες κι όλα θα ήταν καλά. Συνεπώς, όλα τα κράτη, αλλά και η μονίμως καθυστερημένη ΕΕ, αυτοσχεδιάζουν, παίρνοντας και αποσύροντας μέτρα, ανοίγοντας και κλείνοντας την οικονομική και την κοινωνική ζωή, ενσωματώνοντας στρατηγικές εμβολιασμού, αναζητώντας μείγματα πολιτικής κ.λπ.
Σε τελευταία ανάλυση, καλό μας κάνει να θυμόμαστε μία περίφημη φράση του Φρ. Ρούσβελτ: «Είναι θέμα κοινής λογικής να αποφασίζεις ένα μέτρο και να το δοκιμάζεις. Εάν δεν επιτύχει, να το παραδεχτείς με ειλικρίνεια και να δοκιμάσεις ένα άλλο. Πάνω από όλα όμως πρέπει να προσπαθείς». Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για πανδημία.
Η κυβέρνηση της ΝΔ στην αντιμετώπιση της πανδημίας έχει καλές και κακές στιγμές, επιτυχίες και αποτυχίες. Οι επιτυχίες της είναι γνωστές. Σε αυτές συγκαταλέγω την αντιμετώπιση του πρώτου κύματος, την ψηφιοποίηση της διαχείρισης, τη στρατηγική των εμβολιασμών. Στις αποτυχίες προτάσσω τον μη υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών (έχασα άνθρωπο, που νοσηλευόταν για καρκίνο, κόλλησε τον ιό μέσα στο νοσοκομείο και απεβίωσε), τη μη έγκαιρη εφαρμογή πολιτικών πρόληψης και φυσικά τη μη έγκαιρη σύναψη συμφωνίας ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα της Υγείας, που θα μπορούσαν να τεθούν και υπό πρόσκαιρη κοινή διοίκηση. Αυτό το τελευταίο μέτρο πολιτικής το υποστηρίζω από τον Νοέμβριο, μέσα και έξω από τη Βουλή, αλλά ματαίως. Όπως, επίσης, σχολιαζόταν από κάποιους άτολμους με «περιέργεια» η άποψή μου για υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών, έως τη στιγμή που τον αποφάσισε ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι.
Το κομματικό μας σύστημα κράτησε σε γενικές γραμμές την ψυχραιμία του και επέδειξε ωριμότητα στην πρώτη φάση της πανδημίας. Από τον Σεπτέμβριο και μετά, όμως, ξαναβρήκε τον γνώριμο αναξιόπιστο εαυτό του. Μια σειρά υπουργών λένε στα ΜΜΕ το μακρύ τους και το κοντό τους. Πολιτικοί, αρχηγοί και μη, μετατρέπονται σε ειδικούς εμβολιολόγους, λοιμωξιολόγους, παντογνώστες της Υγείας. Κόμματα κατά καιρούς μιλούν όπως ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας, χωρίς φυσικά να είναι.
Η μικροπολιτική της «γάζας και του σεντονιού», του «ακυβέρνητου» ΕΣΥ, ξαναήλθε στο προσκήνιο. Ματαίως, όμως. Ψήφοι και εκλογικές μάχες δεν κερδίζονται μέσω της πανδημίας. Υπηρεσίες στην κυβέρνηση παρέχει μια τέτοια αντιπολίτευση. Η οποία κυβέρνηση μπορεί να είναι καλύτερη από την προηγούμενη, αλλά δεν είναι μια καλή κυβέρνηση. Οι αδυναμίες της κρύβονται πίσω από την πανδημία και κατά καιρούς από τα ελληνοτουρκικά. Και, φυσικά, θα φανούν μόλις η πανδημία αρχίσει να τιθασεύεται και ο ιός να εξασθενεί.
Ως πρώην υπουργός Υγείας γνωρίζω και έχω εμπιστοσύνη στο ΕΣΥ και σκέφτομαι συνεχώς την επόμενη ημέρα του. Εν μέσω πανδημίας, το ΕΣΥ κερδίζει αυτό που του έλειπε, δηλαδή την αξιοπιστία του στη συνείδηση των πολιτών. Αυτή είναι μια πολύτιμη κατάκτηση. Πάνω σε αυτήν πρέπει να κτίσουμε. Σταματώντας να το δυσφημούμε για κομματικούς ψευδο-υπολογισμούς. Οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν είναι πολλές και σοβαρές. Για να επιτευχθούν, βέβαια, προϋποθέτουν την ύπαρξη μιας μεταρρυθμιστικής κυβέρνησης, που έως τώρα δεν βλέπω να την έχουμε, αλλά και μιας μεταρρυθμιστικής αντιπολίτευσης, που πρέπει να την κατακτήσουμε.
*Ο Ανδρέας Λοβέρδος είναι βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής και πρώην υπουργός