Τα δυο κόμματα που καθόρισαν την Μεταπολίτευση, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ υπήρξαν οι κύριοι υπεύθυνοι, όχι βέβαια οι μοναδικοί, για την χρεοκοπία της χώρας και την βαθιά οικονομική κρίση που ακολούθησε.
Με την συγκυβέρνηση τους το 2012 προσπάθησαν να διορθώσουν και ίσως τα κατάφερναν εάν οι πολίτες δεν τα τιμωρούσαν το 2015 φέρνοντας στην εξουσία τον καταστροφικό ΣΥΡΙΖΑ που λίγο έλειψε να βγάλει την χώρα από την Ευρώπη, ενώ την χρέωσε με άλλα 100 δις, εφαρμόζοντας επίσης το σκληρότερο και μάλλον αχρείαστο 3ο μνημόνιο.
Η πρώτη κυβερνητική θητεία της ΝΔ μετά τον ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε σωτήρια για την χώρα και μάλιστα σε οριακές τοπικές και διεθνείς συνθήκες (μεταναστευτικό/Τουρκία, πανδημία, κρίση ενέργειας και πόλεμος στην Ευρώπη). Η κυβέρνηση της ΝΔ αντιμετώπισε με επιτυχία αυτές τις μεγάλες προκλησεις, ενώ έκανε τα πρώτα βήματα για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και την επάνοδο σε κάποια κανονικότητα.
Οι πολίτες την επιβράβευσαν, δίνοντας της το υψηλότατο 41% στις πρόσφατες εθνικές εκλογές του 2023, ώστε να συνεχίσει με δύναμη το μεταρρυθμιστικό της έργο. Στη 2η θητεία της έρχεται πλέον η ώρα της αλήθειας για τις δύσκολες αλλά εκ των ων ουκ άνευ μεταρρυθμίσεις. Η κυβέρνηση καλείται να έρθει σε ρήξη με τα διαχρονικά εγχώρια και διεθνή συμφέροντα, με τις εναπομείνασες αλλά καθόλου ευκαταφρόνητες συνδικαλιστικές δυνάμεις της συντήρησης, με τις αναξιοκρατία και την μετριότητα στο Δημόσιο, με την διαφθορά κυρίως στον δημόσιο αλλά και τον ιδιωτικό τομέα που απομυζούν την χώρα και την κρατούν δέσμια της υπανάπτυξης για πολλές δεκαετίες.
Η 2η κυβερνητική θητεία ξεκίνησε με διστακτικότητα και χαρακτηριστικά μικροδιαχείρισης, γεγονός που οδήγησε στις πρόσφατες ευρωεκλογές στην απώλεια περίπου 990.000 ψήφων της του 2023 (500.000 σε άλλα κόμματα και 490.000 σε αποχή, σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων από τα exit polls, Καθημερινή 16/6/24). Θα συγκρουστεί η κυβέρνηση με τα επιχειρηματικά καρτέλ, την διαφθορά και την τεράστια φοροδιαφυγή που αυξάνουν τον τιμάριθμο και στερούν πόρους από το κοινωνικό κράτος (υγεία, παιδεία), δυσκολεύοντας την πλειοψηφία των εισοδηματικά χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων; Θα συγκρουστεί με τις αναχρονιστικές κατοχικές δυνάμεις της εκπαίδευσης που περιορίζουν τον εκσυγχρονισμό και την πρόοδο της καθώς και αυτήν της χώρας;
Ο πρόσφατος ανασχηματισμός δεν πείθει ως μια νέα μεταρρυθμιστική αρχή της κυβερνητικής λειτουργίας. Και είναι κρίμα γιατί η χώρα διαθέτει αξιόλογες διακομματικές και τεχνοκρατικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να αναλάβουν αυτό το δύσκολο έργο. Η ΝΔ προσπαθεί να κρατήσει τον πυρήνα των ‘δικών’ της ψηφοφόρων ανακυκλώνοντας τα πολιτικά της στελέχη κινδυνεύει όμως να χάσει ανεπιστρεπτί τους κεντρώους ψηφοφόρους που την έφεραν στην εξουσία. Στις ευρωεκλογές έμειναν στο σπίτι τους ή ψήφισαν άλλα κόμματα.
Το ΠΑΣΟΚ με την σειρά του δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τις τεράστιες πολιτικές αλλαγές που επέφερε η κρίση. Οι πολιτικές του προτάσεις θυμίζουν την δεκαετία του 80’ ενώ ο νέος αρχηγός και η ηγετική ομάδα του παρότι ηλικιακά νέοι αδυνατούν να παράγουν νέες ιδέες ανακυκλώνοντας αυτές της Μεταπολίτευσης. Η νέα ηγετική ομάδα δεν εμπνέει και αδυνατεί να πείσει τους κεντρώους ψηφοφόρους που μετακόμισαν στην ΝΔ, κυρίως λόγω του κεντροδεξιού σημερινού αρχηγού της. Η περιορισμένη κατά περίπου 4.5% άνοδος των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ τις ευρωεκλογές, παρά την σημαντική φθορά της ΝΔ και την σχεδόν διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ δείχνει σοβαρό έλλειμα πειστικότητας για συσπείρωση και μεγέθυνση. Η ηγετική ομάδα δοκιμάστηκε και είχε πολύ περιορισμένη απόδοση προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ώρα της αλήθειας για το ΠΑΣΟΚ είναι πλέον εδώ. Θα κινηθεί γρήγορα προς αλλαγή της στάσιμης σημερινής ηγετικής της ομάδας με μια νέα που θα αναλάβει την συγκρότηση μιας σύγχρονης κυβερνητικής πρότασης και την κινητοποίηση νέων πολιτικών δυνάμεων; Η νέα κυβερνητική πρόταση θα αγγίζει τα σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας, της υγείας, παιδείας, του δημόσιου τομέα ή θα αποτελεί χρησιδάνειο του παρελθόντος που ελάχιστα θα ενδιαφέρει τους κεντρώους πολίτες;
Η πολιτική και στελεχιακή εξέλιξη ΝΔ και ΠΑΣΟΚ θα καθορίζει μέσα στην 3ετια την μεγέθυνση των λαϊκίστικων αντισυστημικών κομμάτων και τον επικίνδυνο για αστάθεια περαιτέρω θρυμματισμό του πολιτικού συστήματος. Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει με τις επόμενες εθνικές εκλογές να αποτελούν σταυροδρόμι για την πορεία της χώρας. Την ολιγωρία των δυο αυτών συστημικών κομμάτων να αντικρίσουν έγκαιρα την αλήθεια των πολύ μεγάλων αλλαγών που έχει ανάγκη η χώρα θα την πληρώσει η τελευταία. Μεγάλη η ευθύνη τους.