Ο ασκός του Αιόλου δεν άνοιξε τελικά. Η κρίση στο Αιγαίο δείχνει να αποκλιμακώνεται, η ένταση από πλευράς Τουρκίας να μειώνεται…
Οι Ένοπλες Δυνάμεις παραμένουν, φυσικά, σε κατάσταση επιφυλακής. Και ο κόσμος ανησυχεί και αγωνιά. Πέρασε ο άμεσος κίνδυνος σύγκρουσης. Η μόνιμη, καλοσχεδιασμένη, κλιμακούμενη και διευρυνόμενη τουρκική απειλή παραμένει. Και εναρμονίζεται με τις γεωπολιτικές συγκυρίες…
Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Ερντογάν έστησε ένα τέτοιο σκηνικό δυναμικής ρήξης με την Ελλάδα, έβγαλε τον στόλο του στο Αιγαίο, προετοίμασε την τουρκική κοινή γνώμη για «τελική λύση, αν οι Έλληνες δεν υποκύψουν και συμμορφωθούν…», για… να τα μαζέψει πριν καν αποπλεύσει το «Oruc Reis» από την Αττάλεια για να κάνει τις έρευνές του στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Δεν μας έχει συνηθίσει σε κινήσεις που ακυρώνουν το προφίλ του «αποφασισμένου Χαλίφη», που τόσα χρόνια μεθοδικά φιλοτεχνεί…
Είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι την τόσο άμεση και δυναμική αντίδραση της Ελλάδος, τόσο σε διπλωματικό όσο κυρίως σε στρατιωτικό επίπεδο, που δείχνει προσεκτικά σχεδιασμένη και επεξεργασμένη πολιτική αντιμετώπισης κρίσης με την Τουρκία, δεν την είχε προβλέψει ο Ερντογάν. Παρά το προηγούμενο στον Έβρο…
Αυτή η ετοιμότητα και αποφασιστικότητα της Αθήνας, το μήνυμα και οι έμπρακτες κινήσεις στήριξής του που έστειλε σε εταίρους και συμμάχους (και στην Άγκυρα, φυσικά…) ότι «αυτή τη φορά, δεν παίζουμε, αν η Τουρκία προχωρήσει, θα έχουμε πόλεμο…», απέτρεψε τη σύρραξη. Οι Ευρωπαίοι (Μακρόν και Μέρκελ, δηλαδή…) προειδοποίησαν τον Ερντογάν ότι αν αρχίσουν οι κανονιές στην Ανατολική Μεσόγειο, η ΕΕ των «27» είναι εκ των πραγμάτων και των… συνθηκών υποχρεωμένη να συνδράμει ενεργά και δυναμικά την Ελλάδα. Και να επιβάλει, πέραν των όποιων άλλων άμεσων αντιδράσεών της, σκληρές οικονομικές και πολιτικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας…
Έτσι ο Ερντογάν, χωρίς τυπικά να κάνει πίσω… αναδιπλώθηκε, εξέδωσε νέες NAUTEX υπαινισσόμενος άλλες έρευνες, διατηρεί την κρίση σε κατάσταση γενικευμένης και αόριστης μόνιμης απειλής. Χωρίς αυτό να επιτρέπει βεβαιότητες ότι η τρέλα του ολέθρου πέρασε για το άμεσο μέλλον. Ερντογάν είναι αυτός -τη μια μέρα καταρρίπτει στη Συρία ρωσικό ΜiG-25, και την επομένη… πάει στη Μόσχα για αγκαλίτσες με τον Πούτιν!
Πολιτικοί και διπλωματικοί κύκλοι καθώς και έγκυροι αναλυτές υποστηρίζουν ότι τόσο η Ευρώπη (κυρίως η προνομιακή συνομιλήτρια της Άγκυρας, Γερμανία, με τα πολλά συμφέροντα στην Τουρκία…), ακόμη και ο Μακρόν, όσο φυσικά και το πολιτικο-στρατιωτικό «κατεστημένο» των ΗΠΑ (άσχετα με την αλλοπρόσαλλη πολιτική του ημιπαράφρονα Τραμπ…), επιθυμούν μια ήρεμη και διασφαλισμένη «συμβίωση» Ελλάδος και Τουρκίας σε αυτήν τη διαχρονικά «ενδιαφέρουσα» γωνιά.
Τον Ερντογάν (πλην του Τραμπ, στην επανεκλογή του οποίου υπολογίζει δυνατά ο «σουλτάνος», γι’ αυτό και βιάζεται ό,τι σχεδιάζει να το κάνει πριν από τις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου…) δεν τον πολυθέλει (πλέον, μετά την πρόθεσή του να μετατρέψει την Τουρκία σε οθωμανικό φανατικά ισλαμικό κράτος…) κανείς. Τη γεωπολιτική θέση της Τουρκίας και την… τεράστια αγορά της «αγαπούν» και νοιάζονται.
Η μεσολάβηση Μέρκελ στον Ερντογάν και η προειδοποίηση «η Ελλάδα δεν παίζει…», η πιο δυναμική και «απειλητική» στάση του Μακρόν, οι έμμεσες και… περί διαγραμμάτου πιέσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, λειτούργησαν -σε βαθμό μάλιστα που κάποιοι να μη διστάζουν να μιλήσουν για «στημένη κρίση με προσχεδιασμένη εκτόνωση». Ποιος ξέρει…
Το βέβαιον είναι ότι μια κρίση με την Τουρκία θα καραδοκεί πάντα. Μια γρήγορη ματιά στην ιστορία, πείθει. Υπάρχει εξαιρετικά ιδιόμορφη και προβληματική πραγματικότητα στο Αιγαίο, με δύσκολες προσεγγίσεις για επίτευξη λύσης, η βουλιμική επεκτατική φιλοδοξία της Τουρκίας (Ελλάδα, Ιράκ, Συρία, Λιβύη, Αζερμπαϊτζάν και πάει λέγοντας…) και βεβαίως αμφίδρομη καχυποψία Αθηνών-Άγκυρας με συναισθηματικές αναφορές σε χαμένες πατρίδες…
Εφόσον είμαστε καταδικασμένοι σ’ αυτή τη γειτνίαση, άλλο τόσο υποχρεωμένοι είμαστε στη ρεαλιστική παραδοχή ότι μόνον ένας ουσιαστικός διάλογος με την Τουρκία για όσα προβλήματα αιχμής υπάρχουν, μπορεί ν’ αποτελέσει τον καμβά για μια βιώσιμη λύση. Σε μια διαδικασία κατά την οποία θα υπάρξουν και συμβιβασμοί. Ένθεν κακείθεν. Ένας διάλογος, φυσικά, με διασφαλισμένα διεθνή εχέγγυα ότι θα βασίζεται στις βασικές αρχές του Διεθνούς Δίκαιου (αλλά και της λογικής…), χωρίς εμμονές σε παγιωμένες «βεβαιότητες» άλλων εποχών και ισορροπιών.
Αυτή η λογική της «αδράνειας» τόσων δεκαετιών μπας και με τον διάλογο… «χάσουμε», απέδωσε; Κερδίσαμε κάτι ή αντίθετα κάθε χρόνο που περνάει αισθανόμαστε και περισσότερο στριμωγμένοι; Πόσο πειστικό στην παγκόσμια κοινότητα είναι να φωνάζεις ότι «οι Τούρκοι καταπατούν και διεκδικούν την ελληνική υφαλοκρηπίδα!», όταν ταυτόχρονα διακηρύσσεις urbi et orbi ότι η μόνη διαφορά σου με την Τουρκία είναι η… οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, που εκκρεμεί, αλλά εσύ καταγγέλλεις ότι σου την παραβιάζουν;
Στην παρούσα συγκυρία φαίνεται ότι ο «διεθνής παράγων» είναι διατεθειμένος (για δικούς του λόγους πρόσκαιρου ή ευρύτερου οφέλους…) να συμβάλει στην εξασφάλιση προϋποθέσεων ουσιαστικού ελληνοτουρκικού διαλόγου για εξεύρεση λύσης. Ας την εκμεταλλευθούμε με ρεαλισμό και διακομματική τόλμη.
Η άλλη «λύση» είναι ο πόλεμος. Μα τώρα, μα αργότερα. Είμαστε έτοιμοι και διατεθειμένοι;