Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών -έστω και με ρεκόρ αποχής- ήταν «σοφό», καθώς έφερε και τα τρία συστημικά κόμματα (ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ) αντιμέτωπα με τις αδυναμίες τους και τις παθογένειές τους.
Η κυβέρνηση της ΝΔ κατάφερε να χάσει παίζοντας χωρίς αντίπαλο, καταγράφοντας το χαμηλότερο απόλυτο αριθμό ψήφων στην ιστορία της αλλά ταυτόχρονα και τη μεγαλύτερη διαφορά έναντι του δεύτερου κόμματος σε ευρωεκλογές.
Όπως διαπίστωσε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, «το 41% δεν υπάρχει πια». Μαζί του τελείωσε και το αφήγημα της απόλυτης κυριαρχίας στο πολιτικό σκηνικό. Η διαφορά από το δεύτερο κόμμα (ΣΥΡΙΖΑ) είναι πλέον στο 13% και όχι στο 23% που είχε καταγραφεί στις εθνικές εκλογές. Η υπεροχή είναι σαφής, αλλά δημιουργούνται πλέον προϋποθέσεις επιστροφής σε έναν αδύναμο δικομματισμό.
Για τη ΝΔ το στοίχημα είναι πώς θα συνδυάσει τη διεύρυνσή της προς το Κέντρο με τη θωράκισή της από τις εκ δεξιών διαρροές της. Το exit poll έδειξε ότι η φθορά προήλθε και από τις δύο πλευρές. 15% αυτών που είχαν ψηφίσει ΝΔ στις εθνικές εκλογές του 2023 πήγαν δεξιότερα της ΝΔ και 18% αριστερότερα. Αν συνυπολογίσει όμως κανείς και αυτούς που απείχαν -και προέρχονται κυρίως από το Κέντρο-, τα πράγματα γίνονται χειρότερα για τη ΝΔ εξ αριστερών της, παρά το γεγονός ότι εκεί δεν υπάρχει ακόμη ισχυρός αντίπαλος.
Τούτων δοθέντων, αυτό που προκύπτει από τις ευρωεκλογές είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τις δυνάμεις που βρίσκονται στα αριστερά της Νέας Δημοκρατίας. Εκεί υπάρχει σημαντικός αριθμός ψηφοφόρων που απέχουν, είτε γιατί εμπιστεύτηκαν την κυβέρνηση και απογοητεύτηκαν (κεντρώοι) είτε γιατί δεν εμπιστεύονται κανένα από τα κόμματα αυτού του χώρου (κεντρώοι και κεντροαριστεροί).
ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ βρίσκονται εκ των πραγμάτων μπροστά σε μεγάλες αποφάσεις. Ο Κασσελάκης διαθέτει πλέον ένα ουσιαστικά δικό του κόμμα, στο οποίο οι εναπομείναντες εσωκομματικοί αντίπαλοι έχουν λίγες δυνατότητες αμφισβήτησής του. Το εκλογικό κάζο της Νέας Αριστεράς, στην οποία έχει μετακομίσει το μεγαλύτερο μέρος του υπουργικού συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ, δίνει τη δυνατότητα στον Κασσελάκη να εμφανίζεται ως κυρίαρχος στο χώρο της Αριστεράς, ύστερα από ένα προεκλογικό one man show.
Στο ΠΑΣΟΚ, η αμφισβήτηση του Ανδρουλάκη είναι ήδη γεγονός, το οποίο δεν οφείλεται τόσο στο εκλογικό αποτέλεσμα (το ΠΑΣΟΚ έχει αυξήσει το ποσοστό του έναντι των εθνικών εκλογών) αλλά κυρίως σε προσωπικές αντιπαλότητες, στρατηγικές και φιλοδοξίες.
Το πρόβλημα και στον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΑΣΟΚ είναι ότι οι όποιες διεργασίες συντελούνται στο εσωτερικό τους λίγο έως καθόλου αφορούν στην κοινωνία.
Το εκλογικό αποτέλεσμα έδειξε ότι τα δύο αυτά κόμματα -που, ουσιαστικά, κινούνται πλέον στον ίδιο πολιτικό χώρο- είναι εξαιρετικά δύσκολο να απειλήσουν την πρωτοκαθεδρία της ΝΔ, εάν δεν βρουν τρόπο να συμπορευτούν. Όσο οι προτάσεις συμπόρευσης γίνονται από στελέχη της λεγόμενης «εσωκομματικής αντιπολίτευσης», που υπάρχει και στα δύο κόμματα -ισχυρότερη στο ΠΑΣΟΚ, πιο αδύναμη στον ΣΥΡΙΖΑ-, έχουν περιορισμένη απήχηση και σχετικά μικρή πολιτική σημασία.
Η συνεννόηση ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ είναι πολύ δύσκολη υπόθεση, που μοιάζει αυτή την ώρα σαν ένα «υπερβατικό» σενάριο, το οποίο μόνο οι ηγεσίες των δύο κομμάτων θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνηση. Καταγράφονται ήδη κάποια πρώτα δειλά βήματα. Ο Κασσελάκης απευθύνει πρόσκληση στο ΠΑΣΟΚ να καταθέσουν από κοινού νομοσχέδια στη Βουλή. Και ο Ανδρουλάκης, απαντώντας σε όσους τον αμφισβητούν, υπόσχεται εξωστρέφεια και κινήσεις για την ανασυγκρότηση της δημοκρατικής παράταξης.
Το μέλλον της Κεντροαριστεράς απαιτεί σίγουρα τόλμη και φαντασία. Προς το παρόν, πάντως, μοιάζει με ένα παζλ για δυνατούς λύτες.