Η ιστορική απόφαση της Δικαιοσύνης, που έκρινε ένοχη την ηγεσία της Χρυσής Αυγής, χαρακτηρίζοντας το φασιστικό κόμμα εγκληματική οργάνωση, έφτασε ως τα έδρανα της Ευρωβουλής.
Αρχικά, μετά την καταδικαστική απόφαση του δικαστηρίου στην Αθήνα που χαρακτήρισε εγκληματική οργάνωση τη Χρυσή Αυγή, τρεις Έλληνες ευρωβουλευτές, ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο Δημήτρης Παπαδημούλης και ο Κώστας Παπαδάκης, με επιστολή τους στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ντέιβιντ Σασόλι, ζητούν να παρέμβει άμεσα ώστε να αρθεί η βουλευτική ασυλία του πρώην ευρωβουλευτή της Χρυσής Αυγής, Γιάννη Λαγού.
«Σήμερα», όπως αναφέρει ο κ. Ανδρουλάκης, «η Ελληνική Δικαιοσύνη έκανε το πρώτο βήμα. Σας καλώ στο πλαίσιο αυτό να κάνετε το επόμενο». Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Δημήτρης Παπαδημούλης, κάλεσε «όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις του ΕΚ να σχηματίσουν ένα ευρύ αντιφασιστικό μέτωπο προκειμένου να απομονώσουν τα ακροδεξιά και φασιστικά στοιχεία» εντός της Ευρωβουλής.
Η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ με ανακοίνωση του ευρωβουλευτή Κώστα Παπαδάκη ζητά την άρση της ασυλίας και των δύο ευρωβουλευτών που εξελέγησαν με το ψηφοδέλτιο της Χρυσής Αυγής, αλλά και την αντικατάστασή τους στα έδρανα του Ευρωκοινοβουλίου.
Τι προβλέπεται για την άρση ασυλίας του ευρωβουλευτή της Χρυσής Αυγής
Σύμφωνα με τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αν η αρμόδια αρχή ενός κράτους-μέλους της ΕΕ ζητήσει την άρση της βουλευτικής ασυλίας ενός μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η αίτηση ανακοινώνεται κατά τη διάρκεια Συνόδου της Ολομέλειας και παραπέμπεται στην αρμόδια επιτροπή Νομικών Θεμάτων (JURI). Ο ευρωβουλευτές έχουν το δικαίωμα να υπερασπιστούν την ασυλία τους.
Όπως περιγράφει η ΕΡΤ σε ανάρτηση στην ιστοσελίδα της, η επιτροπή Νομικών Θεμάτων δέχεται ή απορρίπτει στη συνέχεια την αίτηση άρσης της ασυλίας. Μπορεί επίσης πρώτα να ζητήσει από την ενδιαφερόμενη Αρχή να της παράσχει οποιαδήποτε πληροφορία ή επεξήγηση θεωρεί αναγκαία προκειμένου να σχηματίσει γνώμη για το εάν η ασυλία πρέπει να αρθεί ή να υποστηριχθεί.
Η επιτροπή νομικών θεμάτων του ΕΚ παρουσιάζει στη συνέχεια την έκθεση και τις συστάσεις της. Ακολουθεί συζήτηση κατά τη διάρκεια Συνόδου Ολομέλειας, μετά από την οποία ο κάθε ευρωβουλευτής εκφέρει τη γνώμη του με ψηφοφορία. Κατά την πρώτη σύνοδο της ολομέλειας μετά την απόφαση της επιτροπής, το Κοινοβούλιο αποφασίζει επί του θέματος με απλή πλειοψηφία. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου γνωστοποιεί την απόφαση της ολομέλειας στον εν λόγω ευρωβουλευτή και στην αρμόδια Αρχή του κράτους-μέλους στο οποίο αυτός ανήκει.
Άρση ασυλίας δεν σημαίνει και απώλεια της έδρας
Στο ερώτημα αν ο ευρωβουλευτής διατηρεί την έδρα του, ακόμη και αν χάσει την ασυλία του, ο κανονισμός του ΕΚ θεωρεί ότι η άρση της ασυλίας δεν ισοδυναμεί με καταδίκη του ευρωβουλευτή. Σημαίνει, απλώς, ότι η αρμόδια κρατική αρχή μπορεί να ασκήσει δίωξη ενάντια στο μέλος αυτό.
Ακόμη όμως και αν ο εν λόγω ευρωβουλευτής κριθεί ένοχος από το δικαστήριο -εν προκειμένω, ο Γιάννης Λαγός καταδικάστηκε στη δίκη της Χρυσής Αυγής-, ο εκλογικός νόμος της χώρας του είναι που καθορίζει το αν διατηρεί ή όχι την ασυλία του. Η αρμόδια αρχή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία.
Το αίτημα για άρση της ασυλίας από την Ισπανία
Σε μια αντίστοιχη περίπτωση, τον περασμένο Ιανουάριο, κατατέθηκε ισπανικό αίτημα για άρση της ασυλίας του Καταλανού αυτονομιστή Κάρλες Πουτζδεμόν στο ΕΚ, προκαλώντας και πολλές διαδηλώσεις μπροστά από το ΕΚ.
Οι ισπανικές αρχές απευθύνθηκαν τότε προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να ζητήσουν την άρση της ασυλίας του Κάρλες Πουτζδεμόν και του Τόνι Κομίν για να μπορέσουν να συνεχίσουν τη δικαστική δίωξη κατά των δύο ευρωβουλευτών. Όπως τότε, έτσι και σήμερα η διαδικασία άρσης της ασυλίας μπορεί να διαρκέσει από εβδομάδες έως και μήνες.
Από το 1979, οπότε πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες ευρωεκλογές με άμεση καθολική ψηφοφορία, και μέχρι τα τέλη του 2005 υπεβλήθησαν 129 αιτήσεις άρσης της βουλευτικής ασυλίας, εκ των οποίων οι 30 έγιναν δεκτές.