Στην ενότητα «Οι πόλεις του Μέλλοντος» και στο πως μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που επιβάλλουν τα ακραία φαινόμενα της εποχής μίλησε ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας, στο συνέδριο του Economist.
Αρχικά, ο νέος δήμαρχος Αθηναίων αναφέρθηκε εκτενώς στην κλιματική κρίση, στην κλιματική απορρύθμιση και στο πώς το τελευταίο διάστημα, με τον Daniel και τον Ιανό, επέδρασε στην Ελλάδα και στην Αθήνα ειδικότερα.
«Ένα επιπλέον πρόβλημα για τη Μεσόγειο, την Ελλάδα και την Αθήνα είναι οι φωτιές, που οφείλονται στα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως είναι οι πολύ μεγάλες ξηρασίες και οι πολύ ζεστές θερμοκρασίες και έχουν κατακάψει ήδη το 23% του πνεύμονα που υπάρχει γύρω από την Αθήνα. Και βεβαίως τα μοντέλα δείχνουν ότι οι ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας θα εφταπλασιαστούν τα επόμενα χρόνια με τις συνθήκες καύσωνα να τριπλασιάζονται μέχρι το 2030. Άρα πρέπει να μάθουμε να ζούμε σε συνθήκες δύσκολες, αυτό είναι ανθεκτικότητα, και βεβαίως να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μην ξεφύγει τελείως η κατάσταση κι αυτό είναι μετριασμός» τόνισε ο Χάρης Δούκας και συνέχισε λέγοντας:
«Στην Αθήνα ένα χαρακτηριστικό της είναι ότι ενώ υπήρχαν ποτάμια, παραπόταμοι, ρέματα, το 90% είναι πια μπαζωμένα, δεν υπάρχουν δηλαδή. Μάλιστα, για τις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις δεν ξέρουμε ποια είναι η επάρκειά τους, αν χρειάζονται νέα αντιπλημμυρικά έργα, δεν ξέρουμε για τα υπάρχοντα δίκτυα ποια είναι η κατάστασή τους. Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν δίκτυα λυμάτων και ομβρίων μαζί. Γι' αυτό ακόμη και σε συνθήκες πολύ χαμηλότερης διαβάθμισης έντασης, όπως ήταν τελευταία, που ήρθε ο Daniel πολύ χαμηλωμένος στην Αθήνα, είδαμε εικόνες να πιάνονται άνθρωποι από στύλους στη Βασιλίσσης Σοφίας, για να μην τους πάρει το ρέμα στο κέντρο της Αθήνας.
Χάρης Δούκας: Το πράσινο πια δεν είναι life style, είναι επιβίωση
Αυτό δείχνει ότι χρειαζόμαστε άμεσα μια νέα προσέγγιση γι' αυτά τα θέματα, όπου το πράσινο θα είναι κεντρικό, αλλά με άλλους όρους. Το πράσινο πια δεν είναι life style, δεν είναι απλά για να ενισχύσει την ποιότητα ζωής, είναι επιβίωση. Πρέπει δηλαδή να ενισχύσουμε το πράσινο με συμπαγείς χώρους πρασίνου, όχι μικρά σημειακά έργα, πάρκα τσέπης και άλλα τέτοια. Να πάει το 11% χώρος πρασίνου, που είναι πολύ χαμηλό, στο 30% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος, ξεκινώντας με 25.000 νέα δέντρα, 5.000 νέα δέντρα τον χρόνο, όχι απλώς για να αυξήσουμε την ποιότητα αέρα, να ενισχύσουμε το οξυγόνο, να μην έχουμε 3.000 θανάτους, που λένε οι μελέτες ότι σχετίζονται με τη ρύπανση στην Αθήνα, αλλά και να δημιουργήσουμε φυσικά σφουγγάρια για να αντιμετωπίζουμε, όχι τα ακραία φαινόμενα, αλλά τα κλασικά φαινόμενα βροχής, που αυτή τη στιγμή έχουμε μεγάλη δυσκολία.
Δούκας: Ο κανόνας 3-30-300 είναι ένας γενικός κανόνας επιβίωσης και ζωής για την Ευρώπη
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Ελαιώνας, όπου θα μπορούσαμε για παράδειγμα, άμεσα να βάλουμε 3.000 δέντρα, για να υποκαταστήσουμε τη μεγάλη καταστροφή που έχει δημιουργηθεί στην Πάρνηθα και σε άλλα βουνά που έχουν καεί και βεβαίως να δημιουργήσουμε άμεσα ένα σφουγγάρι και αντίστοιχες υδρορροές, για να μπορέσουμε να αποσυμφορήσουμε την κατάσταση. Ορεινή υδρονομία, λόφοι, βουνά και ”15 λεπτά πόλη”. Τι είναι ”15 λεπτά πόλη” για να το εντάξω με το πράσινο; Έχει την εξής προσέγγιση, ότι ανοίγοντας το παράθυρο θα πρέπει να βλέπεις 3 δέντρα, η γειτονιά σου θα πρέπει να έχει κοντά στο 30% σκίαση από πράσινο και στα 300 μέτρα να έχεις ένα πάρκο πράσινο. Αυτό είναι ο κανόνας του 3-30-300, ένας γενικός κανόνας επιβίωσης και ζωής για την Ευρώπη και θέλω να γίνει και για την Αθήνα και δίνει μια νέα αίσθηση τοπικότητας, πως οι υποβαθμισμένες γειτονιές και η υποτιμημένη καθημερινότητα παίρνουν μια άλλη τροπή».
Σχετικά με το ενεργειακό, ο κ. Δούκας είπε μεταξύ άλλων: «Το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας είναι πολύ έντονο και το ζήσαμε και τον χειμώνα που πέρασε με τον ενεργειακό πόλεμο. Αλλά αν το βάλει κανείς και με τη στεγαστική κρίση και με τα ενοίκια, σημαίνει ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος του εισοδήματος, κοντά στο 60%, φεύγει μόνο για τα βασικά στοιχεία ζωής και ενέργειας, όταν ο μέσος όρος είναι 37% στην Ευρώπη. Άρα, το Heat or Eat, που είναι ένα δίλημμα που μπαίνει και σε επίπεδο ευρωπαϊκό, εδώ είναι εμβληματικό. Υπάρχουν αρκετοί συμπολίτες μας, οι οποίοι πρέπει να επιλέξουν πού θα δώσουν τα λεφτά για να ικανοποιήσουν βασικές ανάγκες. Γι' αυτό και λέμε ότι ένα βασικό στοιχείο στη νέα πολιτική μας για την Αθήνα είναι να αξιοποιήσουμε τις ανανεώσιμες ενεργειακές κοινότητες με τα δίκτυα και να μπορέσουμε με εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό, ο Δήμος να διαμοιράσει καθαρή ηλεκτρική ενέργεια σε 50.000 ευάλωτα νοικοκυριά, αυτά που σήμερα βρίσκονται στο κοινωνικό τιμολόγιο, που κάθε χρόνο δηλαδή παλεύουν να πάρουν ένα επίδομα θέρμανσης για να τα βγάλουν πέρα και είναι κλειδωμένοι σε μια συνθήκη δύσκολη. Και να τους δώσουμε τη δυνατότητα να μπουν σε μια ενεργειακή κοινότητα και να παίρνουν ρεύμα σε πολύ χαμηλή τιμή, για μια άλλη προοπτική ζωής τα επόμενα 25 χρόνια, όσο είναι και η διάρκεια ζωής ενός φωτοβολταϊκού πάρκου για παράδειγμα».
Και κλείνοντας προσέθεσε: «Οι πόλεις μπορούν να κάνουν πολύ σημαντικά πράγματα και η Αθήνα νομίζω ότι μπορεί να τα καταφέρει, αν σταματήσουμε να δικαιολογούμε και αν προχωρήσουμε σε πολύ μεγάλες καινοτομίες. Τεχνολογία υπάρχει, που θα βάζουμε μέσα και τη συμπερίληψη, τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς, για να τα καταφέρουμε».
Δούκας: Έχω εντολή να βοηθήσω όλους τους πολίτες, τα πρόβλήματα δεν έχουν χρώματα και κόμματα
Σε ερώτηση που δέχθηκε από τον συντονιστή του πάνελ, σχετικά με το ότι δεν ανήκει στο ίδιο κόμμα με την κυβέρνηση και αν αυτό αποτελέσει πρόβλημα, ο κ. Δούκας απάντησε: «Έχω μια εντολή, να βοηθήσω όλους τους πολίτες και τα προβλήματα δεν έχουν χρώματα και κόμματα. Άρα είναι πολύ σημαντικό να δουλέψουμε σε συνεργασία με την κυβέρνηση, με τους αρμόδιους υπουργούς, με την Περιφέρεια, για να λύσουμε τα προβλήματα. Θέλουμε όλοι η Αυτοδιοίκηση να είναι ανεξάρτητη και γι' αυτό παλεύουμε, εγώ τουλάχιστον γι' αυτό παλεύω, για να είναι αυτόνομη, ανεξάρτητη και ισχυρή και όχι να μπλέκεται με θέματα κυβερνητικά. Αντίθετα, να συνεργάζονται όλοι οι φορείς για να μπορούν να βγουν τα προβλήματα».
«Μπορεί να πηγαίνουν τα πράγματα σε μια λάθος κατεύθυνση χρόνια τώρα. Είναι 40 χρόνια που υπάρχει περιβαλλοντική εκπαίδευση για θέματα ανακύκλωσης. Και πάνω από 40 χρόνια δίνονται πολλά χρήματα, ευρωπαϊκά και εθνικά και είναι κλειδωμένοι οι πολύ χαμηλοί ρυθμοί, κοντά στο 4 με 5% στην Αθήνα στην ανακύκλωση, όταν την ίδια στιγμή πληρώνουμε τρεις φορές για την ανακύκλωση ως πολίτες. Πληρώνουμε μια φορά για τα προϊόντα το τέλος ανακύκλωσης, δεύτερη φορά για τις υπηρεσίες ανακύκλωσης και τρίτη φορά για τα πρόστιμα για τα ΧΥΤΑ, γιατί τελικά δεν ανακυκλώνουμε, παρά ένα μικρό ποσοστό.
Αυτό λοιπόν δείχνει ότι πέρα από κόμματα και χρώματα, πρέπει στα σοβαρά να δουλέψουμε σε συνεργασία και με τον ιδιωτικό τομέα αλλά και με τους πολίτες, για να βοηθήσουμε να μην κατασπαταλώνται χρήματα.
Και να πω ένα παράδειγμα. Στην Αθήνα δεν υπάρχει καφέ κάδος, υπάρχει σε πολύ χαμηλό ποσοστό. Καφέ κάδος σημαίνει τρόφιμα, που είναι κοντά στο 40% των απορριμμάτων στην Αθήνα. Αν είχαμε καφέ κάδο 100% κι έτσι αξιοποιούσαμε αυτή τη ροή, θα μειώναμε πάρα πολύ τη φόρτιση στους άλλους κάδους και θα εξοικονομούσε ο Δήμος Αθηναίων, μόνο από αυτή την ιστορία, κοντά στα 2,5 αλλά ανάλογα με το ποσοστό που θα φτάναμε μπορεί και 4 με 5 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, τα οποία θα μπορούσαν να μειώσουν πάρα πολύ τα δημοτικά τέλη, γιατί η Αθήνα έχει ακριβά δημοτικά τέλη. Βάζω αυτή τη διάσταση την οικονομική και όχι μόνο την περιβαλλοντική, για να δείξω ότι η χαμηλή ανακύκλωση, πέρα από το περιβαλλοντικό, έχει κι ένα σημαντικό οικονομικό αποτέλεσμα, το οποίο μας πληγώνει».
Στο πάνελ της συγκεκριμένης ενότητας μετείχε ακόμη ο Κρίστιαν Κέλιν, πρόεδρος της Henley & Partners, ο οποίος αναφέρθηκε στα χαρακτηριστικά που έχει η Αθήνα ως πόλη και εξήγησε γιατί αυτά είναι ενδιαφέροντα, αλλά και στο κλίμα της περιοχής, που το θεωρεί εξαιρετικό και τόνισε πως μελλοντικά θα βοηθήσουν στο να προσελκύσει η πόλη επενδυτές, που μπορούν να επιφέρουν οικονομική ανάπτυξη.
Από τη δική της μεριά, η Ελένη Μπέλση, μέλος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Εταιρειών Ανακύκλωσης (EuRIC), τόνισε πως η Ελλάδα βρίσκεται πίσω στη διαχείριση των αποβλήτων και πως η χώρα έχει θέσει υψηλούς στόχους.