Με αναφορές στην ιδρυτική Διακήρυξη του κόμματος, το στίγμα που άφησε στη χώρα, αλλά και τις προσεχείς εσωκομματικές εκλογές, πραγματοποίησε την ομιλία του ο Γιώργος Παπανδρέου στην εκδήλωση για τα 50 χρόνια του ΠΑΣΟΚ.
Ο πρώην πρωθυπουργός από το Ζάππειο, έκανε μία αναδρομή στην ίδρυση του κόμματος από τον Ανδρέα Παπανδρέου και στις αξίες που πρεσβεύει η παράταξη, στέλνοντας μήνυμα προς τους ψηφοφόρους του να βρεθούν στις κάλπες για την εκλογή νέου προέδρου στις 6 Οκτωβρίου.
Εκανε ακόμη λόγο για «τραγικά λάθη των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ», τα οποία «συνεχίστηκαν» με την σημερινή κυβέρνηση.
Η ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου
«Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι,
Η σκηνή είναι γνώριμη. Σηκώνει το χέρι του ψηλά, δείχνει ένα κείμενο. Ένα κείμενο βγαλμένο από ιστορικές εμπειρίες, αγώνες, ελπίδες καταγεγραμμένες και συλλογικά δουλεμένες για ελευθερία και δημοκρατία. Ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου. Και το κείμενο, η Ιδρυτική Διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ της 3ης Σεπτέμβρη του 1974.
Το κείμενο θα γινόταν το πλαίσιο, το κάλεσμα, η πυξίδα και η έμπνευση για να ενωθούν οι μη-προνομιούχοι Έλληνες. Θα γινόταν η αφετηρία σφυρηλάτησης Εθνικής Λαϊκής Ενότητας, συγκρότησης μιας πανστρατιάς, δημιουργικής, δημοκρατικής, με κάλεσμα για αυτο-οργάνωση.
Ανάμεσά μας απόψε, είναι πολλοί τους οποίους τιμούμε γιατί αγωνίστηκαν για να οικοδομήσουν αυτό το μεγάλο κίνημα αλλαγής σε όλη την Ελλάδα.
Μετά την τραγωδία της Κύπρου και την ανατροπή της δικτατορίας, οι ιδρυτές του ΠΑΣΟΚ, με την Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη, ήταν σαν να τραγουδούσαν στίχους ενός Χανιώτη ποιητή:
Του ήλιου λαχταράω το χρυσάφι
μέσα στο μαύρο χάος ναυαγός.
Δώστε φτερά για ν’ απλωθώ στα ύψη
κι ανοίχτε τα παράθυρα στο φως!
Συντρόφισσες και σύντροφοι, το ΠΑΣΟΚ έδωσε στον λαό φτερά, δημοκρατικά, για να σηκώσει το κεφάλι ψηλά, να απαιτήσει δικαιώματα, να διεκδικήσει συμμετοχικά ένα καλύτερο αύριο. Δεν απαιτούσε απλά μια αλλαγή στην εξουσία για τη νομή της, ούτε να βολέψει κολλητούς. Έσπασε δεσμά μακράς και πολύπλευρης εξάρτησης. Καλλιέργησε πνεύμα εγερτήριο, οδήγησε σε βαθιά αφύπνιση της συλλογικής μας ψυχής. Ο Ελληνικός λαός, ένιωσε ότι το μέλλον του ήταν στα χέρια του, ότι θα όριζε ο ίδιος τη μοίρα του.
Το Κίνημα έγινε σχολείο, το σχολείο κίνημα των πολιτών. Αυτές οι κοινωνικές δυνάμεις σάρωσαν τις αντιστάσεις του κατεστημένου. Πάλεψαν σκληρά. Δημοκρατικά.
Υποχώρησε η μιζέρια της συντήρησης, η μοιρολατρία, που καλλιεργούσε η δεξιά. Έσπασε και ο στείρος δογματισμός της παραδοσιακής αριστεράς, που κρατούσε κοινωνικές δυνάμεις σε κομματική ομηρία.
Το ΠΑΣΟΚ δεν έμπαινε στα καλούπια των κατεστημένων, δεν υποτασσόταν σε συμφέροντα και ισχυρούς, ντόπιους ή ξένους. Γι’ αυτό και πάντα οι δυνάμεις του κατεστημένου επεδίωκαν την απαξίωσή του ΠΑΣΟΚ.
Το έκαναν ακόμη και στην περίοδο που παλεύαμε μόνοι για να εγγυηθούμε την ίδια την ύπαρξη της χώρας.
Αλλά το ΠΑΣΟΚ, ήταν πάντα η αποτελεσματική απάντηση στα προβλήματα και τις κρίσεις που άφηνε πίσω της η δεξιά. Είτε το 1981, είτε το 1993, είτε το 2009. Μια δεξιά που αλλάζει μόνο προσωπείο, αλλά όχι ουσία. Παραμένει πάντα η ίδια.
Οι πελατειακές σχέσεις, οι εξαρτήσεις και οι πρακτικές νομής της εξουσίας και ιδιοποίησης του πλούτου του Ελληνικού λαού την χαρακτηρίζουν. Αυτά που τελικά αποτελούν και την πηγή των προβλημάτων που ταλανίζουν τους Έλληνες για δεκαετίες και υπονομεύουν την πορεία της χώρας μας.
Ακόμη και το 2019, παρά τα τραγικά λάθη των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, η Νέα Δημοκρατία του κ. Μητσοτάκη, παρέλαβε μια χώρα που με τις μεγάλες θυσίες του λαού ήταν απαλλαγμένη από πολλά βάρη του παρελθόντος, αλλά πάλι μετέτρεψε το κράτος από υπηρέτη του λαού σε υπηρέτη συμφερόντων και κατεστημένων.
Και το γραφείο του Πρωθυπουργού σε κέντρο ελέγχου της ροής του δημόσιου χρήματος.
Η Ελλάδα υποχωρεί παντού. Βρισκόμαστε σε πτώση, καθώς οι περισσότερες ευρωπαϊκές κατατάξεις σε ζωτικούς τομείς, από την ελευθερία του τύπου μέχρι το κόστος διαβίωσης και την ανανεώσιμη ενέργεια, μας τοποθετούν κοντά στον πάτο της κλίμακας. Η ανάπτυξη αφορά τους λίγους. Υπονομεύονται κοινωνικό κράτος, δημοκρατικές λειτουργίες, δικαιοσύνη. Το χειρότερο, καθίσταται πάλι ο Ελληνισμός όμηρος εξαρτήσεων.
Ο αφελληνισμός του πλούτου του λαού, η παράδοση εταιρειών, κατοικιών, ακόμη και γης σε ξένα fund, δεν είναι τίποτα λιγότερο από το «ξέφραγο αμπέλι» για το οποίο προειδοποιούσε το ΠΑΣΟΚ με τη Διακήρυξή του από το 1974.
Σήμερα διακυβεύονται πάλι θεμελιώδη ιδανικά: η Δημοκρατία, η Παιδεία, η Υγεία, η Αξιοκρατία, η Διαφάνεια, η Λογοδοσία, η Ισότητα, ο Σεβασμός στον Άνθρωπο και το Περιβάλλον, εντέλει, η Εθνική Αυτοδιάθεση.
Ήρθε φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι και πάλι η ώρα. Η δεξιά αποδείχτηκε πάλι και ανίκανη και επικίνδυνη για το μέλλον της χώρας. Είναι η ίδια το πρόβλημα, όπως πάντα.
Μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής, προκλήσεις για τις οποίες εμείς είχαμε μιλήσει προ πολλού και προετοιμάσει πολιτικές. Για την κλιματική κρίση, την ψηφιακή εποχή, τη θέση μας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική για την περιοχή μας - Μεσόγειο, Μέση Ανατολή, Βαλκάνια, Μαύρη Θάλασσα, Τουρκία.
Η δεξιά αδυνατεί, παραπαίει, χάνοντας ευκαιρίες, σπαταλώντας πόρους, ψάχνοντας προστάτες, καλλιεργώντας έναν νέο επιδοματικό ραγιαδισμό, με επαίτη τον λαό.
Ήρθε η ώρα ξανά. Για τον πολίτη, τον Ελληνικό λαό, τον Ελληνισμό, να πάρει τη μοίρα στα χέρια του. Να σπάσει ξανά τη μιζέρια της μοιρολατρίας που καλλιεργούν όσοι θέλουν απλώς να συντηρούν θεσούλες και προνόμια εξουσίας.
Ήρθε η ώρα ξανά. Να πούμε όχι στα προνόμια των ισχυρών. Ήρθε η ώρα ξανά.
Για να διασφαλίσουμε δικαιώματα για όλους. Για ριζικές ανατροπές, δημοκρατικές, συλλογικές.
Η ιστορία καλεί - και προκαλεί - ξανά τις δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ να αναμετρηθούν μαζί της. Δυνάμεις προοδευτικές, εντός και εκτός του κόμματος μας, σε μια νέα επαναστατική και απελευθερωτική διαδικασία. Σε μια νέα εγερτήρια διαδικασία, ειρηνικής πράσινης επανάστασης, ενότητας δυναμικής, ανοίγοντας προοπτικές για τις προοδευτικές δυνάμεις και την Ελλάδα. Και είμαστε εδώ απόψε για να πιάσουμε πάλι το νήμα που μας συνδέει με την ιστορία μας.
Γιατί εμείς, συντρόφισσες και σύντροφοι, αγωνιζόμασταν πάντα για να ξεχωρίσουμε από το άδικο, το πελατειακό πολιτικοοικονομικό σύστημα που κατατρώει τα σπλάχνα του λαού μας. Όχι για να ξεχωρίσουμε από τον κόσμο, αλλά για να σμίξουμε τον κόσμο. Να ενώσουμε ξανά τους μη-προνομιούχους, Έλληνες τους παραγωγικούς, δημιουργικούς Έλληνες, στη μεγάλη Προοδευτική Παράταξη. Στον αγώνα για αυτοδιάθεση, αξιοπρέπεια, ελπίδα και προοπτική.
Σε μια Ενότητα ιδεολογική, πολιτική. Όχι απλά οργανωτική ή κυβερνητική. Ενότητα που στοχεύει στην αλλαγή και τον εξανθρωπισμό της εξουσίας. Που υπηρετεί τα συμφέροντα των πολλών, όχι των λίγων ισχυρών. Που θέλει τον άνθρωπο κυρίαρχο της μοίρας του.
Όχι καθοδηγούμενο, άβουλο, ή παραδομένο στις ορέξεις του κάθε συντηρητικού και αυταρχικού ηγέτη. Αυτά μας ξεχωρίζουν από τη δεξιά και την αριστερή συντήρηση.
Αυτά μας καθιστούν πρωτοπόρους προοδευτικούς πολίτες απέναντι σε κάθε τι που επιβουλεύεται την ελευθερία, την ανεξαρτησία, την αυτοδιάθεση και την αξιοπρέπειά μας.
Το ΠΑΣΟΚ δεν αρκέστηκε σε ρόλο καλύτερου διαχειριστή από τη δεξιά συντήρηση. Το ΠΑΣΟΚ ήταν διαφορετικό. Αυτό δεν το έκανε μόνο καλύτερο, αλλά πρωτοπόρο για μια Ελλάδα βαθιά δημοκρατική, ελεύθερη, δίκαιη.
Όταν αυτό δεν συνέβαινε, το ΠΑΣΟΚ έχανε την ψυχή του. Έχανε την ικανότητά του να εκφράζει τον λόγο ύπαρξής του. Τον λαό, τους μη προνομιούχους. Και αν αλλάζουν οι καιροί, σταθερή είναι η απαίτηση για ένα κόμμα που δεν τους εκφράζει μόνο.
Απαιτούν ένα κίνημα που υπηρετεί την καλύτερη πλευρά τους, που αναδεικνύει τα καλύτερα χαρακτηριστικά τους, τις πανανθρώπινες αξίες του Ελληνισμού.
Ήρθε η ώρα ξανά. Να συναντηθούμε με τις αρχές, τις αξίες και τα ιδανικά που μας καθιστούν διαφορετικούς από τη συντήρηση και γι’ αυτό αναγκαίους και χρήσιμους για τη χώρα. Με μια σύγχρονη πολιτική, καινοτόμα, αντισυστημική και ριζοσπαστική.
Με σεβασμό στο μοναδικό ελληνικό περιβάλλον, στο σπουδαίο ανθρώπινο δυναμικό και στη διαχρονική συλλογική σοφία του πολιτισμού μας, που σήμερα έχουν καταντήσει απλά αντικείμενα κερδοσκοπικής εκμετάλλευσης.
Με την Ελλάδα δημοκρατική, συμμετοχική, πρωτοπόρα, να αναδεικνύει ένα νέο πολιτικό και πολιτιστικό παράδειγμα για την υφήλιο και να μετουσιώνεται σε μια κοιτίδα θαλπωρής για τον Ελληνισμό.
Σε μια νέα πορεία «στην πιο όμορφη θάλασσα που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει», όπως σοφά μας λέει και ο Ναζίμ Χικμέτ.
Με τον πολίτη, συμμέτοχο και συνυπεύθυνο αυτήν τη φορά, των αποφάσεων και του σχεδιασμού ενός καλύτερου, αλλά και διαφορετικού μέλλοντος. Αξιοπρέπειας. Ελπίδας. Προοπτικής.
Θα ακούσουμε όλοι μας, με προσδοκία, τις προτάσεις των υποψηφίων για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Παράλληλα ας συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει όλοι μας μαζί και ο καθένας μας ξεχωριστά να πάρουμε στα χέρια μας την υπόθεση που λέγεται Προοδευτική Παράταξη και μαζί να αλλάξουμε την μοίρα του τόπου.
Μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής, ο Γιάννης Ρίτσος καλεί τον καθένα μας να αναρωτηθεί: «Σκέψου η ζωή να τραβάει το δρόμο της, και συ να λείπεις, να ‘ρχονται οι Άνοιξες με πολλά διάπλατα παράθυρα, και συ να λείπεις”.
Ας εμπιστευτούμε και πάλι, συντρόφισσες και σύντροφοι, τον πολίτη. Με ένα κάλεσμα προς τους προοδευτικούς πολίτες για μια Δημοκρατική Επανάσταση Πράσινη. Με μια διαδικασία εκλογής ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ - Κινήματος Αλλαγής, μεγάλη, ανοιχτή, συμμετοχική. Να συμμετάσχουν με ενθουσιασμό στις διαδικασίες αυτές. Να γίνουν συν-διαμορφωτές της πορείας μας για την ανασυγκρότηση της μεγάλης Δημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, ήρθε η ώρα ξανά, να φανούμε αντάξιοι της προσφοράς και της ιστορίας του ΠΑΣΟΚ. Και αντάξιοι των προσδοκιών και ονείρων του κάθε δημοκράτη προοδευτικού πολίτη».
Φωτογραφίες: Eurokinissi