Την πρώτη εβδομάδα της νέας προεκλογικής περιόδου ο πολιτικός διάλογος εστιάστηκε γύρω από τις προτάσεις αύξησης της φορολογίας που κόμισε το ΠΑΣΟΚ.
Την περασμένη εβδομάδα το ενδιαφέρον μονοπώλησαν οι δηλώσεις του (πρώην) υποψήφιου βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Σπύρου Πνευματικού για τη διαλογή καρκινοπαθών σε τελικό στάδιο και οι τοποθετήσεις των υποψηφίους βουλευτών του Σύριζα Οζγκιούρ Φερχάτ από τη Ροδόπη και Χουσεΐν Ζεϊμπέκ από τη Ξάνθη περί “τουρκικής” μειονότητας στη Θράκη.
Ο μεν Σπύρος Πνευματικός τέθηκε εκτός εκλογικής διαδικασίας από τη ΝΔ, αλλά για τους μειονοτικούς υποψηφίους του Σύριζα όχι μόνο δεν υπήρξε κάποια κύρωση, αλλά στηρίχθηκαν πολιτικά από το ιστορικό στέλεχος του κόμματος Νίκο Φίλη και εν τέλει και από τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα. Η Νέα Δημοκρατία εξέδωσε δριμείες ανακοινώσεις για το ζήτημα, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για στήριξη των εν λόγω υποψηφίων από το τουρκικό προξενείο στην Κομοτηνή. Το ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί και στο τηλεοπτικό ντιμπέιτ των αρχηγών, ενώ ο Πρόεδρος της ΝΔ δήλωσε πως θα θέσει το ζήτημα στον Πρόεδρο της Τουρκίας, όταν και εφόσον συναντηθούν τον Ιούλιο στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία.
Το ζήτημα του προσδιορισμού της μειονότητας στη Θράκη έχει ιστορία τουλάχιστον εκατό ετών και έχει γίνει αντικείμενο αντιπαραθέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία επί δεκαετίες. Η Ελλάδα στηρίζεται στην ξεκάθαρη και ρητή αναφορά που υπάρχει στη Συνθήκη της Λοζάνης και συγκεκριμένα στο Άρθρο 25, το οποίο αναφέρει επακριβώς τα εξής: “Τα αναγνωρισθέντα διά των διατάξεων του παρόντος Τμήματος δικαιώματα εις τας εν Τουρκία μη μουσουλμανικάς μειονότητας αναγνωρίζονται επίσης υπό της Ελλάδος εις τας εν τω εδάφει αυτής ευρισκομένας μουσουλμανικάς μειονότητας”. Η Τουρκία όμως, όπως και ορισμένη μέλη της μειονότητας που συντονίζονται ευθέως με την Άγκυρα επιμένουν να αναφέρουν τη μειονότητα ως “τουρκική”.
Γιατί όμως έχει τόσο μεγάλη σημασία ένας προσδιορισμός; Η απάντηση βρίσκεται αφενός στους αναθεωρητικούς σκοπούς του βαθέος κράτους της Τουρκίας και αφετέρου στην ίδια την εθνοτική διάρθρωση της μειονότητας. Υπάρχουν εδώ και δεκαετίες δεκάδες αναφορές για σχέδια “ανεξαρτητοποίησης” της Δυτικής Θράκης, αλλά ακόμη και απορρόφησής της από την Τουρκία. Μόλις πριν δύο μήνες ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν εμφανίστηκε σε εκδήλωσε με χάρτη που περιλάμβανε τη Θράκη στην Τουρκία, ενώ το 2021 είχε εμφανιστεί με χάρτη του “τουρκικού κόσμου”, ο οποίος συμπεριλάμβανε τη ολόκληρη Θράκη. Είναι δε πολύ συχνές οι νοσταλγικές αναφορές στην Τουρκία για τη βραχύβια “Αυτόνομη Κυβέρνηση Δυτικής Θράκης”, η οποία συγκροτήθηκε την 31η Αυγούστου 1913 και άσκησε κυριαρχία στην περιοχή μέχρι τις 25 Οκτωβρίου και τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης. Οι σύγχρονοι δε θιασώτες της “Ανεξάρτητης Δυτικής Θράκης” κραδαίνουν τη σημαία εκείνης της βραχύβιας οντότητας του 1913, που παρουσιάζει την ημισέληνο σε χρώματα πράσινου, μαύρου και άσπρου. Δήμαρχοι από τα μειονοτικά χωριά της Ροδόπης έχουν παραβρεθεί σε εκδηλώσεις στην Τουρκία του αλυτρωτικού “Συλλόγου Αλληλεγγύης Τούρκων Δυτικής Θράκης”.
Η ρητή αναφορά σε “τουρκική” μειονότητα αποτελεί βασική παράμετρο των αναθεωρητικών διεκδικήσεων της Τουρκίας ως προς τη Θράκη, με το τουρκικό προξενείο στην Κομοτηνή να αποτελεί τον μακρύ βραχίονα του τουρκικού αναθεωρητισμού μέσα στην ελληνική επικράτεια. Είναι πάντως γεγονός ότι το ελληνικό κράτος αποκαλούσε εσφαλμένα τη μειονότητα “τουρκική” επί σειρά ετών, με απόφαση της Κυβέρνησης Παπάγου του 1954, ύστερα από έντονες πιέσεις του αμερικανικού παράγοντα και στο πλαίσιο της κοινής ένταξης Ελλάδας και Τουρκίας στο ΝΑΤΟ.
Η προσπάθεια όμως επιβολής του προσδιορισμού “τουρκική” προσκρούσει και στην εθνοτική διάθρωση της ίδιας της μειονότητας. Από τα περίπου 120.000 μέλη της, περίπου 50.000 είναι Έλληνες Πομάκοι, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων δεν έχει τουρκικλή εθνοτική συνείδηση, ενώ επιστημονική βιομετρική έρευνα το 2014 κατέδειξε ότι οι Έλληνες Πομάκοι έχουν πολύ συγκεκριμένα βιομετρικά χαρακτηριστικά και το DNA τους προσιδιάζει στων Ελλήνων. Οι ίδιοι δε οι Σύλλογοι των Ελλήνων Πομάκων έχουν αντικρούσει επανειλλημμένα τους τουρκικούς αναθεωρητικούς ισχυρισμούς που τους κατατάσσει στο τουρκικό έθνος. Ένα δε επίσης μεγάλο μέρος της μουσουλμανικής μειονότητας αποτελούν οι Ρομά, για τους οποίους είναι τόπος ότι δεν αποτελούν μέρος του τουρκικού έθνους.
Όταν λοιπόν οι υποψήφιοι του Σύριζα Οζγκιούρ Φερχάτ και Χουσεΐν Ζεϊμπέκ αναφέρονται σε “τουρκική μειονότητα”, αναπαράγουν στην ουσία το αναθεωρητικό αφήγημα του βαθέος τουρκικού κράτους και προσπαθούν να ενσωματώσουν ολόκληρη τη μειονότητα στο αλυτρωτικό τουρκικό δόγμα. Καμία λοιπόν σχέση δεν έχει η συγκεκριμένη προσπάθεια με το ανθρώπινο δικαίωμα του εθνικού προσδιορισμού μιας μειονότητας. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα καθαρό σχέδιο ψευδεπίγραφου αλυτρωτισμού και προσπάθειας ανατροπής της Συνθήκης της Λοζάνης και στο βάθος αλλαγής των συνόρων εις βάρος της ελληνικής επικράτειας. Η δε πολιτική στήριξη του Σύριζα σε αυτές τις πρακτικές αποτελεί το λιγότερο μια εθνικά επικίνδυνη αφέλεια.