Στη συνεδρίαση της Υποεπιτροπής για τα θέματα των ατόμων με αναπηρία τοποθετήθηκαν οι Γιώργος Γεραπετρίτης και Δόμνα Μιχαηλίδου.
«Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Αναπηρία, είναι σε πλήρη εξέλιξη και η επόμενη τριετία είναι πάρα πολύ κρίσιμη για την υλοποίηση των στόχων του», ανέφερε ο Γιώργος Γεραπετρίτης, κατά τη συνεδρίαση της Υποεπιτροπής που συνεδρίασε με αφορμή την «3η Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα ΑμεΑ. Προκλήσεις και Προοπτικές».
O υπουργός Επικρατείας υπογράμμισε ότι τα θέματα της αναπηρίας είναι οριζόντιας πολιτικής, καθώς διατρέχουν πολλά υπουργεία και φορείς και αποτελούν μια έκφραση της επιτελικής δομής του κράτους. Αναφέρθηκε στους τέσσερις πυλώνες: της στρατηγικής, της φροντίδας, της προσβασιμότητας και της ένταξης, που διαπνέουν την πολιτική της κυβέρνησης.
Παρουσίασε διεξοδικά τις 20 εμβληματικές δράσεις και τα προγράμματα που έχουν αναπτυχθεί και στους τέσσερις τομείς, σημειώνοντας ότι «δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως ικανοποιημένοι. Αυτές, αποτελούν σχεδόν το αυτονόητο βήμα για να μπορούν οι συνάνθρωποί μας με αναπηρία να απολαμβάνουν ό,τι και οι άλλοι συμπολίτες μας».
Αποσαφήνισε πως «δεν έχουμε καμία αυταρέσκεια» και τόνισε πως «σκοπός μας είναι η βελτίωση των συνθηκών, να καλυφθούν τα κενά, να διορθωθούν τα σφάλματα και η πραγματικότητα είναι πως υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν». Επισήμανε ότι σε συνέργεια με το αναπηρικό κίνημα θα μπορέσουμε να έχουμε μια κοινωνία που θα είναι όχι μόνο ισότιμη, αλλά θα είναι απολύτως συμπεριληπτική όπου καμία διαφοροποίηση δεν θα μπορεί να λειτουργήσει.
Η Δόμνα Μιχαηλίδου, από τη δική της πλευρά, επισήμανε πως «η αναπηρία δεν είναι ούτε ανημποριά ούτε ανικανότητα. Είναι μια διαφορετική ανθρώπινη κατάσταση, μέσα στην κανονικότητα της καθημερινότητάς μας». Υπογράμμισε ότι στις πολιτικές και δράσεις που αναπτύσσουμε είναι «το δικαιωματικό μοντέλο» που παρέχεται στην βάση της κανονικότητας, που πρέπει να διασφαλίζεται στο πλαίσιο της ισότητας στην ζωή της κοινότητας, έχοντας ίσες δυνατότητες και επιλογές με την παροχή των κατάλληλων εργαλείων.
Η υφυπουργός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην δυνατότητα του ανάπηρου να έχει τις την ελευθερία αποφάσεων για τις επιλογές που ο ίδιος θέλει ο για τον εαυτό του. Επισήμανε πως για πρώτη φορά η χώρα μας έχει ένα οριζόντιο Εθνικό Σχέδιο που είναι πολύ λεπτομερώς δομημένο, έτσι ώστε καθέτως να υπάρχουν δράσεις εκεί που χρειάζεται για να διασφαλίζεται η ισότητα της ευκαιρίας στα άτομα με αναπηρία. Έδωσε έμφαση στον στόχο της αυτόνομης διαβίωσης και την κοινωνική και εργασιακή ένταξη, λέγοντας πως αυτά αποτελούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις του κοινωνικού κράτους που τις απαντάμε συστηματικά, μεθοδικά.
Για τον «Προσωπικό Βοηθό» σημείωσε πως τα δύο μητρώα έχουν κλείσει και είμαστε πολύ κοντά στις αξιολογικές τριμελείς Κατ' Οίκων Επιτροπές. Επισήμανε ότι η Εθνική Πύλη Αναπηρίας που νομοθετήθηκε το 1996 πλέον είναι μια πραγματικότητα όπως και η Εθνική Κάρτα Αναπηρίας. Με τα ψηφιακά ΚΕΠΑ, πλέον η διαδικασία της αίτησης είναι μια και αφορά όλες τις υπηρεσίες και παροχές που μπορεί να λάβει το άτομο με αναπηρία. Αναφέρθηκε διεξοδικά στα προγράμματα προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία, αλλά και της βελτίωσης εργασιακών και δημόσιων χώρων, στα προγράμματα «Κυψέλη», στην εξεύρεση κατάλληλης εργασίας.
Προανήγγειλε πως «προχωράμε άμεσα σε ένα νέο πρόγραμμα απασχόλησης για 3.000 άτομα με αναπηρία, με επιδότηση μισθού και εισφορών κατά 75%». Επίσης, αναφέρθηκε στην επαγγελματική αναδοχή, που σύσντομα θα αρχίσει να υλοποιείται, στις πολιτικές αποϊδρυματοποίησης, με νέες υποστηριζόμενες στέγες διαβίωσης, στα ΚΔΑΠ-ΑΜΕΑ που έχουν διπλασιαστεί μέσα στα τρεισήμισι χρόνια, στα Κέντρα Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας, όπου το κονδύλι που δαπανά το κράτος έχει αυξηθεί στα 90 από τα 50 εκατ. ευρώ που ήταν.
Τέλος, η υφυπουργός τόνισε πως «τίποτα από αυτά δεν ήταν εύκολο και πολιτικά ανέξοδο. Βρήκαμε ένα αρρύθμιστο τοπίο σε πολύ μεγάλο βαθμό, κατακερματισμένες πολιτικές, ευκαιριακούς στόχους, χωρίς να υπάρχει μια θεμελιώδης αρχή που να καθορίζει τις πολιτικές επιλογές της εκάστοτε κυβέρνησης. Ήταν πολιτική μας απόφαση αυτό να αλλάξει. Δεν ήταν ούτε εύκολο ούτε ανέφελο. Αποφασίσαμε όμως, να είμαστε χρήσιμοι και όχι αρεστοί».
Οι θέσεις των κομμάτων και της ΕΣΑμεΑ για τα ζητήματα των ανθρώπων με αναπηρία
Ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, Γιάννης Βαρδακαστάνης, επισήμανε πως «τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους αποτελούν, ίσως, τη μεγαλύτερη ευπαθή ομάδα του πληθυσμού. Σημείωσε πως η χώρα έχει ανάγκη από μια ριζοσπαστική, ριζική, θεσμική αλλαγή στα ζητήματα των ΑμεΑ και των οικογενειών τους. Στην προμετωπίδα των προσπαθειών μας, αυτή την περίοδο είναι να συνδεθεί η αύξηση των επιδομάτων με τον μηχανισμό αύξησης των συντάξεων.
»Ζητήσαμε να αποσυνδεθεί η λήψη επιδομάτων από την απασχόληση, για να μην παγιδεύεται ο ανάπηρος στο σπίτι. Να αποσυνδεθούν τα επιδόματα από την σύνταξη. Να επανέλθει η δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης στους γονείς και συζύγους ΑμεΑ. Να αναγνωριστεί η προσφορά της μάνας του ατόμου με βαριά αναπηρία, που δεν μπόρεσε και δεν μπορεί να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Να υπάρξει κρατική στεγαστική πολιτική για την αναπηρία. Μεταξύ άλλων, επισήμανε πως δεν υπάρχει στην Ελλάδα επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση».
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Μερόπη Τζούφη, τόνισε πως «στόχος μας θα πρέπει να είναι ανατρέψουμε τις πολιτικές και κοινωνικές επιλογές που καθιστούν ανάπηρα τα άτομα με σωματικές, νοητικές, ψυχικές ή αισθητηριακές βλάβες ή χρόνιες παθήσεις. Να άρουμε δηλαδή τις ανισότητες που βιώνουν και να τους διασφαλίσουμε αξιοπρεπή και ανεξάρτητη διαβίωση. Η γνώμη μας είναι ότι θα πρέπει να μιλάμε με ρεαλισμό για την πραγματικότητα και να αποφύγουμε το κομμάτι της επικοινωνίας. Ακόμα αναμένουμε το πιλοτικό πρόγραμμα για τους 2.000 προσωπικούς βοηθούς. Την Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας που θα λειτουργούσε, υποτίθεται, από την 1η Νοεμβρίου, είπε η βουλευτής, διερωτώμενη που βρίσκεται, που απονέμεται και πόσοι την έχουν πάρει».
Παρατήρησε πως «μιλάμε για την αποϊδρυματοποίηση, όταν ανάπηρα παιδιά απεβίωσαν, πριν ένα χρόνο, στο Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας και το υπουργείο δεν παρενέβη. Από τα προγράμματα του ΟΑΕΔ, όπως του 2021 κατήργησε τη μοριοδότηση ατόμων με αναπηρία άνω του 50% στις προκηρύξεις του ΑΣΕΠ για πρόσληψη στο Δημόσιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε, αλλά η κυβέρνηση απέρριψε το να μην κόβονται τα επιδόματα όταν ένας ανάπηρος βρει εργασία, την μεγαλύτερη άδεια μητρότητας».
Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Νάντια Γιαννακοπούλου, ανέφερε ότι «είναι σημαντικό να δούμε τι έχει γίνει μέχρι στιγμής, πολύ συγκεκριμένα και διατομεακά, σε όλα τα υπουργεία. Οφείλουμε να δουλέψουμε προς την κατεύθυνση της εξάλειψης των στερεοτύπων και του κοινωνικού αποκλεισμού των ατόμων με αναπηρία, της εξασφάλισης της προσβασιμότητάς τους παντού και νομίζω ότι αυτό αποτελεί μία πτυχή μιας κοινωνίας, η οποία σέβεται την αξιοπρέπεια κάθε ατόμου».
Υπογράμμισε ότι «οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες χρειάζονται ουσιαστική στήριξη, αυξημένη φροντίδα, θεσμική προστασία, προκειμένου να ασκούν πλήρως τα ατομικά και τα κοινωνικά δικαιώματά τους». Επισήμανε πως ειδικά στην περίοδο του πληθωρισμού και της ακρίβειας τα επιδόματα πλέον δεν αρκούν. Απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση με οικονομικό και κοινωνικό υπόβαθρο για την προστασία των αναπήρων και για τη στήριξή τους στην αγορά.
Η βουλευτής του ΚΚΕ, Λιάνα Κανέλλη, υπογράμμισε πως το κόμμα της «είναι ενεργά δίπλα στους αναπήρους σε όλες τους τις διεκδικήσεις. Θα έπρεπε, για τους ανάπηρους και για όλους τους αδυνάμους, να ήταν τα πάντα δωρεάν και η θέρμανση και τα φάρμακα και οι συνταγογράφουμενες βιταμίνες, για να μπορούν να αναπτύξουν εκείνες τις δυνατότητες που έχουν, όπως και οι απαιτήσεις τους για την προσβασιμότητα να ήταν πολύ μεγαλύτερες».
Η κυβέρνηση, είπε, «μπορεί να προχώρησε σε ορισμένα πολύ καλά βήματα αλλά αυτό δεν της δίνει το δικαίωμα για πανηγυρισμούς». Επισήμανε ότι «για τον προγεννητικό έλεγχο τα πράγματα δεν έχουν προχωρήσει. Υπάρχουν μέτρα που μπορούν να ληφθούν εδώ και τώρα, όπως η κάρτα του ανάπηρου να ισχύει για το ταξί για να υπάρχει έκπτωση στο κόμιστρο. Ποιες θα είναι οι προδιαγραφές ενός πραγματικού προσωπικού βοηθού ή βρίσκουμε έναν τρόπο να επιδοτούμε έτσι πλαγίως, ανθρώπους οι οποίοι ούτως η άλλως το κάνουν αυτό σε μία οικογένεια». Επισήμανε -μεταξύ άλλων- πως είναι εξωφρενικό να κόβεται το επίδομα σε αναπήρους όταν παίρνουν τη σύνταξη του θανόντος γονιού.
Η βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Αναστασία- Αικατερίνη Αλεξοπούλου, ζήτησε η Πολιτεία να σταθεί δίπλα στους συνανθρώπους μας με αναπηρίες. Είναι πολύ ευχάριστες οι κυβερνητικές εξαγγελίες αλλά αυτές θα πρέπει να αρχίσουν να εφαρμόζονται και στην πράξη. Επισήμανε πως τα φάρμακα, είτε πρωτότυπα είτε γενόσημα, θα πρέπει να είναι δωρεάν για τον ανάπηρο. Ζήτησε την ενοποίηση των δράσεων, με τη δημιουργία αυτόνομου υπουργείου ή υφυπουργείου για τα ΑμεΑ ή με ανάληψη των σχετικών καθηκόντων από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης.
«Είναι καιρός να γίνεται άμεση απονομή συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων για τα ΑμεΑ, με μία διαδικασία εξπρές», σημείωσε. Επίσης, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, μίλησε για γενικευμένη χρήση της κάρτας αναπηρίας, η οποία να δίνει απόλυτη προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση των ΑμεΑ σε επίπεδο νοσηλείας, θεραπείας και φαρμακευτικής κάλυψης. Να ιδρυθεί άμεσα ειδικός μορφωτικός εκπαιδευτικός θεσμός στα όρια του υπουργείου Παιδείας, που να ασχολείται αποκλειστικά με τα ζητήματα της εκπαίδευσης των ΑμεΑ.
Η βουλευτής του ΜέΡΑ 25, Μαρία Απατζίδη, επισήμανε ότι τα τελευταία δέκα χρόνια τα άτομα με αναπηρία βιώνουν την ανεργία διότι οι μνημονιακές κυβερνήσεις δεν έχουν προκηρύξει επαρκείς θέσεις εργασίας βάσει του νόμου 2643/2012. Τα επιδόματα έχουν μείνει στάσιμα εδώ και 10 χρόνια. Οι ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό, δεν δίνουν τη δυνατότητα στα άτομα με αναπηρία να έχουν ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση. Η πρόσβαση στο δομημένο και ψηφιακό περιβάλλον στη χώρα μας βρίσκεται ακόμα στη βρεφική ηλικία. Ζήτησε από την κυβέρνηση να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες ώστε να βελτιωθεί η καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρίες.
Παρατήρησε πως υπάρχει ο αναγκαίος δημοσιονομικός χώρος. Εμείς, τόνισε, ως ΜέρΑ25, υπερασπιζόμαστε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, μαζί με το προαιρετικό της πρωτόκολλο, για την ύπαρξη ενός ανεκτού βιοτικού επίπεδου των αναπήρων και των οικογενειών τους. Αυτό οφείλει να είναι η πυξίδα και το όραμα μας, ώστε η σημερινή μέρα να είναι μια μέρα πραγματικής αφύπνισης.