Το σύνολο των πρωτοβουλιών και πολιτικών της κυβέρνησης για τα άτομα με αναπηρία παρέθεσαν ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και η υφυπουργός Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Δόμνα Μιχαηλίδου.
Η παρουσίαση έγινε κατά το κλείσιμο της 1ης επιστημονικής ημερίδας για την προσβασιμότητα ΑΜΕΑ σε δημόσιους χώρους, με τον υπουργό Επικρατείας να δίνει το στίγμα της κυβερνητικής προσέγγισης, παίρνοντας αφορμή από τον τίτλο της ημερίδας («Πρόσβαση παντού») και λέγοντας ότι ο τίτλος «αποτυπώνει τη βάση της δικής μας πολιτικής, αντίληψης και κοσμοθεωρίας, όλοι οι ευάλωτοι συνάνθρωποί μας θα πρέπει να έχουν απόλυτη πρόσβαση».
Ο τελευταίος αυτός κύκλος παρεμβάσεων ξεκίνησε από την υφυπουργό, η οποία επεσήμανε εισαγωγικώς ότι τόσο ο αστικός όσο και ο κοινωνικός μας χώρος έχουν δομηθεί με βάση τις ανάγκες αυτών που αποκαλούνταν παλιότερα «αρτιμελείς», χωρίς καμία πρόνοια δηλαδή για τα άτομα με αναπηρία.
Στο σημείο εκείνο η κυρία Μιχαηλίδου κάλεσε το ακροατήριο να αναλογισθεί τι θα συνέβαινε εάν ίσχυε το ανάποδο σενάριο, δηλαδή οι πόλεις μας να είχαν κατασκευασθεί μόνο για χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων, να γράφαμε βιβλία μόνο στη γλώσσα Braille ή να επικοινωνούσαμε μεταξύ μας μόνο στη νοηματική γλώσσα. «Ποιος, τότε, θα βρισκόταν σε δυσμενή θέση;», διερωτήθηκε.
«Η αναπηρική κατάσταση είναι μέρος της ανθρώπινης κατάστασης και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα στοιχείο διαφορετικότητας που δικαιούται αναγνώριση και σεβασμό. Στόχος μας και μονόδρομος για μας είναι μια συμπεριληπτική κοινωνία, όπου όλοι θα έχουν το δικαίωμα να υλοποιούν το δικό τους σχέδιο ζωής χωρίς αποκλεισμούς και αθέμιτες διακρίσεις», υπογράμμισε ακόμη η υφυπουργός Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με την ταυτόχρονη επισήμανση ότι «η κυβέρνηση, ο ίδιος ο πρωθυπουργός, έθεσαν από την πρώτη στιγμή σε υψηλή προτεραιότητα την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία».
Τούτων δοθέντων, συνέχισε, «το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία βάζει τέλος στις αποσπασματικές πολιτικές, κάθε δράση, ανεξάρτητα από το φορέα και το υπουργείο που την υλοποιεί, εντάσσεται σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με σαφείς και μετρήσιμους στόχους». Περαιτέρω και σε θεσμικό επίπεδο συστάθηκε η Εθνική Επιτροπή Προσβασιμότητας, που επίσης υπάγεται στον πρωθυπουργό και η χώρα προχωρά στην ενσωμάτωση της Οδηγίας 882 του 2019 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας σε προϊόντα και υπηρεσίες.
Κλείνοντας την ομιλία της, η Δ. Μιχαηλίδου αναφέρθηκε σε τρεις δράσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, για τις οποίες, όπως διευκρίνισε, έχει ήδη εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Αυτές είναι:
- Ο προσωπικός βοηθός, η εξατομικευμένη παροχή υπηρεσιών σε κάθε άτομο με αναπηρία, χωρίς να σταματούν οι προνοιακές - επιδοματικές παροχές, όπως διευκρίνισε.
- Τα 24 εκατ. ευρώ έτσι ώστε αντί για «εξοικονομώ κατ' οίκον», να φτιαχτεί μια «προσβασιμότητα κατ' οίκον», με άλλα λόγια ένα κουπόνι για τις αλλαγές στο σπίτι των ΑΜΕΑ, στο χώρο εργασίας τους κ.α.
- Η ψηφιακή κάρτα αναπηρίας.
Η πολιτική για τα άτομα με αναπηρία
Από την πλευρά του, ο υπουργός Επικρατείας, ο οποίος έχει επωμισθεί συνολικά το project των πολιτικών για τους ΑΜΕΑ -βραβεύθηκε από τους διοργανωτές της ημερίδας στη συνέχεια-, ξεκίνησε λέγοντας ότι «το ζήτημα της πολιτικής για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία ήταν το πρώτο ζήτημα που ανέκυψε στη νέα διακυβέρνηση, το πρώτο ζήτημα που αφορούσε οριζόντιες πολιτικές. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός τον Αύγουστο του 2019 κάλεσε την Εθνική Συνομοσπονδία και ενεργοποίησε ένα μηχανισμό που παρέμενε επί χρόνια αδρανής».
Έτσι, συμπλήρωσε, «ο εθνικός συντονιστικός μηχανισμός, που βρίσκεται δίπλα στον πρωθυπουργό, ανέλαβε την εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, ένας πολύ φιλόδοξος στόχος που υλοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Το Εθνικό Σχέδιο περιλαμβάνει όλες τις εθνικές πολιτικές, κατανεμημένες σε 6 πυλώνες και 30 στόχους, μετρήσιμους, ποσοτικοποιημένους, με "ιδιοκτησία" ανά υπουργείο και φορέα».
Και, εξειδικεύοντας εν συνεχεία, «πρώτη μεγάλη δράση ήταν η συγκρότηση της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας, η οποία έχει γνωμοδοτήσει σε μείζονα ζητήματα, όπως η ενσωμάτωση της Οδηγίας 882 για την προσβασιμότητα σε αγαθά και υπηρεσίες». Επίσης, έχει εκπονήσει πληροφοριακό σύστημα το οποίο θα τεθεί στο δημόσιο χώρο στις 3 Δεκεμβρίου, ημέρα των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και το οποίο θα είναι πλήρως προσβάσιμο, θα συγκεντρώνει δε, όλη την ύλη που αφορά τα άτομα με αναπηρία σε έναν ιστότοπο.
Συνεχίζοντας τον κυβερνητικό απολογισμό μέχρι τώρα, σε μία πλατφόρμα γίνεται η καταγραφή των δημοσίων κτηρίων της χώρας σε ό,τι αφορά την προσβασιμότητά τους, ένα έργο που εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το αμέσως προσεχές διάστημα. Ήδη, περίπου 3.500 δημόσια κτίρια έχουν ενταχθεί στην πλατφόρμα και με fast track διαδικασίες να καταστούν τα κτήρια προσβάσιμα. Επιπροσθέτως, στο πλαίσιο του προγράμματος «Φιλόδημος ΙΙ», 200 δήμοι και 4.000 σχολικές μονάδες έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα και «πολύ σύντομα το σύνολο των σχολικών κτηρίων θα καταστούν απολύτως προσβάσιμα», ανακοίνωσε ο Γ. Γεραπετρίτης, ο οποίος, σε άλλο σημείο, αναφέρθηκε και στην ενεργοποίηση της Ελληνικής Αστυνομίας έτσι, ώστε «να μην έχουμε το νοσηρό φαινόμενο της παράνομης στάσης και στάθμευσης».
«Όλοι οι ευάλωτοι συνάνθρωποί μας θα πρέπει να έχουν απόλυτη πρόσβαση»
Στον τομέα του Πολιτισμού, σημείωσε ότι έχει τεθεί σε λειτουργία ο ανελκυστήρας πλαγιάς στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, χαρακτηρίζοντας «συγκινητικό» το γεγονός ότι συμπολίτες μας που ως τώρα είχαν φυσική αδυναμία να την απολαύσουν, τώρα έχουν τη δυνατότητα να το πράξουν. Επίσης έκανε γνωστό το σχεδιασμό του υπουργείου Πολιτισμού για την προώθηση ειδικών προσβάσιμων διαδρομών σε μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, έργο που έχει ήδη ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, όπως και πολλές άλλες δράσεις από το Εθνικό Σχέδιο έχουν ενταχθεί στο Ταμείο.
Στον αθλητισμό έχει ενεργοποιηθεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα «Πέλοπας» με ευθύνη του υφυπουργείου Αθλητισμού, το οποίο καταγράφει την προσβασιμότητα όλων των σταδίων και αθλητικών χώρων, ανέφερε ο υπουργός Επικρατείας χωρίς να κρύψει την απογοήτευσή του ότι μόλις το 25% των χώρων αυτών είναι προσβάσιμο σε άτομα με αναπηρία.
Στο θέμα της ειδικής νομοθεσίας, ο υπουργός παρατήρησε ότι είναι «η πλέον πολύνομη και κακόνομη», ανακοινώνοντας ότι «τις αμέσως επόμενες ημέρες θα έχουμε διοικητική κωδικοποίηση όλης της νομοθεσίας των ατόμων με αναπηρία, που καταλαμβάνει 7.000 σελίδες». Αναφέρθηκε όμως και στην έκδοση από το υπουργείο Εργασίας προκηρύξεων για 2.090 θέσεις ειδικών κοινωνικών ομάδων: «Είναι μια υπόσχεση της Πολιτείας για την πρόσληψη ατόμων με αναπηρία στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, η οποία παρέμενε ανενεργής για πολλά χρόνια και τώρα ενεργοποιείται για πρώτη φορά».
Συμπερασματικώς, «ο τίτλος του συνεδρίου, "Πρόσβαση παντού", αποτυπώνει τη βάση της δικής μας πολιτικής, αντίληψης και κοσμοθεωρίας. Όλοι οι ευάλωτοι συνάνθρωποί μας θα πρέπει να έχουν απόλυτη πρόσβαση. Οι πολιτικές πρέπει να είναι συμπεριληπτικές, να φέρνουν στην ίδια γραμμή αφετηρίας όλους τους πολίτες, να διασφαλίζουν αυτό που το Σύνταγμά μας επιτάσσει, την ισότιμη πρόσβαση στην οικονομική, κοινωνική, πολιτική ζωή της χώρας».
Και, στο κλείσιμο της παρέμβασής του, «αν για ένα πράγμα αισθάνομαι πραγματικά υπερήφανος για την παρουσία μας, είναι για το θέμα της πολιτικής που έχουμε ακολουθήσει και αφορά τα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρία», ανέφερε σε προσωπικό τόνο ο υπουργός Επικρατείας. «Μία δημόσια πολιτική που ήταν πολύ παραμελημένη για πολλά χρόνια από την ελληνική Πολιτεία, αντιμετωπιζόταν εντελώς αποσπασματικά, γίνονταν πράγματα χωρίς να εντάσσονται σε μια συνολική πολιτική. Αλλάξαμε αυτό το μοντέλο, δημιουργήσαμε μια οριζόντια πολιτική που έχει βάση, δομές, αρχές, κεντρικό συντονισμό και ποσοτικούς δείκτες επιτυχίας».
Εν κατακλείδι, «ο πιο σημαντικός δείκτης για την ποιότητα του πολιτισμού, της δημοκρατίας μας είναι εν τέλει ο τρόπος που διαχειριζόμαστε τους ανθρώπους που έχουν δυσκολίες», είπε ο Γ. Γεραπετρίτης και εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι «συμβάλουμε στο να βελτιωθεί η καθημερινότητά τους. Θα είμαστε πάντα ανοιχτοί και για τα μικρά και για τα μεγάλα», δεσμεύτηκε κλείνοντας.
Στο ίδιο τραπέζι συμμετείχε επίσης ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιά, Άγγελος Κότιος, που συμπέρανε κλείνοντας τις εργασίες της ημερίδας: «Υπάρχει ισχυρή βούληση, ένα κίνημα προκειμένου να προωθηθούν τα θέματα της προσβασιμότητας. Είναι κάτι που μας αφορά όλους».
Ωστόσο, πρόσθεσε, «η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι αρκετή αν δεν ενσωματώσει με μεγαλύτερη σαφήνεια την προσβάσιμη ανάπτυξη», παρατήρησε ο πρύτανης φέρνοντας το παράδειγμα πώς πριν από την υιοθέτηση κάθε πολιτικής εξετάζουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, έτσι και εδώ θα μπορούσαμε το ίδιο να κάνουμε και με τη διάσταση της προσβασιμότητας.
«Στο συνέδριο αναδείχθηκαν προβλήματα, κατατέθηκαν προτάσεις για την επίλυση πολλών προκλήσεων, φεύγουμε περισσότερο αισιόδοξοι από εδώ», επεσήμανε ο κ. Κότιος, ενώ το συντονισμό του τελευταίου μέρους της ημερίδας είχε ο δημοσιογράφος Κώστας Παπαχλιμίντζος.
Η ημερίδα συνδιοργανώθηκε από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας με το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και την Ελληνική Παραολυμπιακή Επιτροπή, με χορηγό επικοινωνίας, το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.