Σκοπός της περιοδείας του Γ. Γεραπετρίτη στη Μ. Ανατολή ήταν η ελληνική διπλωματία να δηλώσει παρούσα στα τεκταινόμενα στην περιοχή όπου η Τουρκία διεκδικεί ρόλο το τελευταίο διάστημα.
Ο Γ. Γεραπετρίτης στην χθεσινή επίσκεψή του στη Συρία έκανε σαφές πως η Ελλάδα επιθυμεί να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη νέα κατάσταση, ενώ σε ό,τι αφορά το Τούρκο-Συριακό μνημόνιο εμμέσως πλην σαφώς διαμήνυσε πως πρέπει να υπάρξει σεβασμός και τήρηση του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Η επίσκεψη του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας στη Συρία, όπου η Τουρκία επιχειρεί να διαδραματίσει έναν ειδικό ρόλο, κρατήθηκε σε μεγάλο βαθμό μυστική, καθώς δεν ανακοινώθηκε μαζί με το επίσημο πρόγραμμα της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή.
Η συνάντηση Ερντογάν με τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας
Υπενθυμίζεται πως εκτός από την φημολογία για την υπογραφή Τούρκο-Συριακού μνημονίου στα πρότυπα του Τούρκο-λιβυκού με το οποίο θα επιχειρηθεί να καθοριστεί ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών, πρόσφατα ο Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε στην Άγκυρα με τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, όπου συζήτησαν τη προοπτική σύναψης και ενός αμυντικού συμφώνου. Όπως είναι γνωστό η Άγκυρα διατηρεί στενές επαφές με τη μεταβατική ηγεσία της Συρίας μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ.
Μάλιστα, όπως προκύπτει από τουρκικές πηγές, οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν σε μια αμυντική συμφωνία που θα περιλαμβάνει τη δημιουργία τουρκικών αεροπορικών βάσεων στην κεντρική Συρία και την εκπαίδευση του νέου συριακού στρατού. Σύμφωνα με πληροφορίες, η συμφωνία θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία δύο τουρκικών βάσεων στη Συρία, καθώς και στην εκπαίδευση του συριακού στρατού και των πιλότων του από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις.
Ακόμη, τουρκικά δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η Τουρκία θα αναπτύξει μαχητικά αεροσκάφη F-16 σε αυτές τις βάσεις έως ότου δημιουργηθεί μια συριακή πολεμική αεροπορία και θα χρησιμοποιεί τον συριακό εναέριο χώρο για στρατιωτικούς σκοπούς. Επιπλέον, υπάρχουν αναφορές ότι η Τουρκία θα παράσχει στη Συρία μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Τι επιδιώκει η Τουρκία στη Συρία, ειδικό βάρος για την ελληνική διπλωματία έχει η επίσκεψη Γεραπετρίτη
Ειδικότερα, η κυβέρνηση της Δαμασκού επιθυμεί επίσης την ανάπτυξη ραντάρ, συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου και ολοκληρωμένων συστημάτων ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων, ιδίως για τον έλεγχο του ισραηλινού συνοριακού διαδρόμου. Σύμφωνα με αναλυτές λοιπόν η Τουρκία επιδιώκει να διαδραματίσει μείζονα ρόλο στη νέα Συρία, καλύπτοντας το κενό που αφήνει το Ιράν και επεκτείνοντας την τουρκική επιρροή. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ στην περιοχή αποκτά ειδικό βάρος για την ελληνική διπλωματία.
Για αυτό το λόγο, σύμφωνα μάλιστα με διπλωματικές πηγές, ο Γιώργος Γεραπετρίτης κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στη συριακή πρωτεύουσα επεσήμανε την επιθυμία της Ελλάδας να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στη Συρία, τόσο διμερώς, όσο και μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ και έθεσε ως προτεραιότητα την ανάγκη οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών.
Μάλιστα απαντώντας εμμέσως πλην σαφώς στη φημολογία περί οριοθέτησης Τούρκο-Συριακής ΑΟΖ ο Έλληνας ΥΠΕΞ υπογράμμισε τη σημασία του σεβασμού και τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Η πρώτη επίσκεψη Έλληνα αξιωματούχου στη Συρία μετά την πτώση Άσαντ
Ειδικότερα, ο κ. Γεραπετρίτης βρέθηκε χθες στη Δαμασκό όπου συναντήθηκε με τον μεταβατικό Πρόεδρο της χώρας Ahmad Αl Sharaa και τον Υπουργό Εξωτερικών, Asaad Αl Shaibani. Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη Έλληνα αξιωματούχου στην περιοχή μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, ενώ όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές ο Γιώργος Γεραπετρίτης είναι εκ των πρώτων Υπουργών Εξωτερικών της Ένωσης που επισκέφτηκε την περιοχή.
Η Ελλάδα επανέλαβε τη στήριξή της στη ενότητα, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Συρίας
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως, κατά τη συνάντηση, ο Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε τη στήριξη της Ελλάδας στην ενότητα, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Συρίας.
Επιπρόσθετα ο κ. Γεραπετρίτης επεσήμανε την ανάγκη να πραγματοποιηθεί μία ομαλή πολιτική μετάβαση προς μία συμπεριληπτική κυβέρνηση, από την οποία δεν θα πρέπει να εξαιρεθεί καμία εθνική και θρησκευτική κοινότητα. Ακόμη έκανε σαφές πως ο λαός της Συρίας θα πρέπει να έχει την αποκλειστική κυριότητα αυτής της διαδικασίας, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις.
Ο Υπουργός Εξωτερικών τόνισε και το ισχυρό ενδιαφέρον της Ελλάδας για τη Χριστιανική κοινότητα της Συρίας. Ας σημειωθεί πως στην περιοχή κατοικούν αρκετοί χριστιανοί διαφόρων δογμάτων , ενώ παράλληλα στη χώρα βρίσκεται και το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο της Αντιοχείας, ένα από τα τέσσερα πρεσβυγενή Πατριαρχεία των ορθόδοξων.
Ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε στην μεταβατική ηγεσία της Συρίας , πως η Ελλάδα φιλοδοξεί να αξιοποιήσει πλήρως την ιδιότητά της ως μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς όπως ανέφερε, είναι πώς είναι προς το συμφέρον της να αναλάβει πρωτοβουλίες για την προώθηση της σταθερότητας και της ευημερίας στην περιοχή. Τέλος επεσήμανε πως η Ελλάδα ως κράτος μέλος της διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τον αραβικό κόσμο και συνεπώς αποτελεί αξιόπιστο συνομιλητή όλων των χωρών στην περιοχή, ενώ παράλληλα εξέφρασε την ετοιμότητα της Ελλάδας να παράσχει ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια στη Συρία, καθώς και να προσφέρει την τεχνογνωσία της στην οικοδόμηση θεσμών στη χώρα.
Γέφυρες με τον Αραβικό κόσμο
Όπως προαναφέρθηκε, μετά τα νέα δεδομένα που έφερε στην περιοχή η πτώση του καθεστώτος Άσαντ η ελληνική κυβέρνηση επανασχεδίασε τις κινήσεις της στη σκακιέρα της Μέσης Ανατολής για να αναχαιτίσει τις τουρκικές επιδιώξεις.
Συνεπώς η περιοδεία του κ. Γεραπετρίτη είχε ως στόχο η ελληνική διπλωματία να δηλώσει παρούσα στα τεκταινόμενα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, επενδύοντας στην αναβάθμιση των σχέσεων της με τους μεγάλους «παίχτες» της περιοχής που είναι κυρίως τα αραβικά κράτη.
Η Ελλάδα επιδιώκει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην περιοχή, αξιοποιώντας σε μεγάλο βαθμό και τη συμμετοχή της ως μη μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας και στο θέμα της ανθρωπιστικής βοήθειας
Ειδικότερα ο Γιώργος Γεραπετρίτης πραγματοποίησε περιοδεία στη Μέση Ανατολή, επισκεπτόμενος το Κατάρ, το Ισραήλ, τη Ραμάλα και την Ιορδανία. Επίσης, συναντήθηκε με τον Σεΐχη Abdullah bin Zayed Al Nahyan στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων συζητήθηκαν διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις, με επίκεντρο την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, τις εκεχειρίες σε Γάζα και Λίβανο και τις εξελίξεις στη Συρία. Μάλιστα , σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, επιβεβαιώθηκε το υψηλό επίπεδο συνεργασίας, κυρίως σε θέματα οικονομίας, επενδύσεων και στον τομέα της ενέργειας, και συμφωνήθηκε η διεύρυνση της συνεργασίας στο πλαίσιο των σχέσεων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Αθήνα θεωρεί ότι η Ιορδανία αποτελεί μία από τις σταθεροποιητικές δυνάμεις στη Μέση Ανατολή.