Σήμερα, όλο και περισσότερο συνειδητοποιούμε πλέον διεθνώς πόσο σημαντική είναι η προστασία της βιοποικιλότητας, δηλαδή της ποικιλίας της ζωής στη Γη αλλά και του αποτυπώματός της στο χώρο και το χρόνο.
Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έχουμε θέσει ως στόχο η συνειδητοποίηση αυτή να φτάσει πλέον και στην Ελλάδα και να επηρεάσει ουσιαστικά την πολιτική μας, αλλά και τη στάση τόσο του αγροτικού κόσμου όσο και της ευρύτερης κοινής γνώμης.
Άλλωστε, μέσα στην υγειονομική κρίση αναδείχθηκε, με σκληρό ομολογουμένως τρόπο, πόσο ευάλωτοι είμαστε στην απώλεια της βιοποικιλότητας. Παράλληλα, όμως, καταδείχθηκε και η ανθεκτικότητα του πρωτογενούς τομέα και το ευρύ πεδίο των ευκαιριών για μεγαλύτερη διείσδυση των ελληνικών προϊόντων στις αγορές.
Βιοποικιλότητα και γεωργία είναι άμεσα αλληλοεξαρτώμενες. Από τη μια η βιοποικιλότητα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα του πρωτογενή τομέα, συνιστώντας κομμάτι της αγροτικής παραγωγής. Από την άλλη, οι εφαρμοζόμενες γεωργικές πρακτικές έχουν άμεσο αντίκτυπο στη διαχείριση της σύγχρονης βιοποικιλότητας. Ο πρωτογενής τομέας μπορεί να γίνει «φύλακας» της βιοποικιλότητας προστατεύοντάς την, αλλά και «εχθρός» της, ανάλογα με τις χρησιμοποιούμενες μεθόδους και τον τρόπο άσκησής τους.
Τα τελευταία χρόνια η βιοποικιλότητα των γεωργικών εκτάσεων στην Ευρώπη πλήττεται καίρια. Η εντατικοποίηση των μη βιώσιμων ανθρώπινων δραστηριοτήτων οδηγεί στην εξάντληση των φυσικών αποθεμάτων. Η αδράνεια δεν οδηγεί μόνο στην κατάρρευση του οικοσυστήματος αλλά επιφέρει μείωση της απόδοσης των καλλιεργειών και των αλιευμάτων και συνεπώς σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό κόστος.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιλαμβανόμενη τη συνολική διάσταση, έχει συμπεριλάβει στη νέα ΚΑΠ ως βασικό, μάλιστα, άξονα την προστασία της βιοποικιλότητας και τη διατήρηση οικοτόπων και φυσικών τοπίων μέσω της στήριξης των γεωργών για συναφείς δράσεις.
Επιπλέον, έχει θέσει στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα μαζί με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων. Δυο στρατηγικές που πολλές από τις κεντρικές τους θέσεις αφορούν στη γεωργία. Δύο στρατηγικές αλληλοεξαρτώμενες, που αποτελούν τον πυρήνα του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ μετά την υγειονομική κρίση και η επιτυχία τους συνιστά κρίσιμο ευρωπαϊκό στοίχημα.
Και για τη χώρα μας, όμως, το στοίχημα είναι μεγάλο και οι προκλήσεις κομβικές. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προωθεί ήδη με γοργούς ρυθμούς πολιτικές φιλικές προς τη βιοποικιλότητα.
Στηρίζουμε τις βιολογικές καλλιέργειες. Μέσω του νέου προγράμματος για τους βιοκαλλιεργητές, ενισχύουμε με 400 εκατ. € τις βιολογικές καλλιέργειες για την επόμενη διετία -ενώ το προηγούμενο προέβλεπε μόλις 80 εκατ. το χρόνο. Οργανώνουμε το σύστημα εκπαίδευσης των αγροτών για τη χρήση φυτοφαρμάκων, τα ψεκαστικά και την αξιολόγηση της κατάστασης των ψεκαστών. Εκσυγχρονίζουμε το πλαίσιο διαχείρισης των υδάτινων πόρων που αφορούν στην αγροτική καλλιέργεια. Προβαίνουμε σε δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης των πολιτών, ξεκινώντας μάλιστα την εκπαίδευση από το νηπιαγωγείο.
Δημιουργούμε μια νέα νοοτροπία καλλιεργητών, με σεβασμό στο περιβάλλον και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Νέες γενιές περήφανων αγροτών οι οποίοι αντιλαμβάνονται καλύτερα από τον καθέναν ότι η επένδυση στην προστασία της φύσης, εκτός από χρέος ατομικό και συλλογικό προς τα παιδιά μας, δημιουργεί και προστιθέμενη αξία στα παραγόμενα προϊόντα, επενδυτικές ευκαιρίες και νέες θέσεις εργασίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι η βιολογική γεωργία παρέχει 10-20% περισσότερες θέσεις εργασίας ανά εκτάριο σε σχέση με τις συμβατικές γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
Αποδεικνύουμε έτσι εμπράκτως ότι για εμάς στο ΥΠΑΑΤ, η προστασία της βιοποικιλότητας αποτελεί πρώτιστο μέλημά μας κάθε μέρα και όχι μόνο στην Παγκόσμια Ημέρα της Βιοποικιλότητας.
* Ο Σπήλιος Λιβανός είναι υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων