Για πρώτη φορά στη θεσμική ατζέντα του ελληνικού Κοινοβουλίου μπήκε το θέμα των «Fake News», με την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής να ανοίγει τη συζήτηση, προσκαλώντας στην πρώτη αυτή συνεδρίαση ειδικούς εμπειρογνώμονες για να εκφράσουν τις απόψεις τους.
«Παιδεία στα Μέσα Ενημέρωσης: Παραπληροφόρηση και Ψευδείς Ειδήσεις» ήταν το θέμα της συνεδρίασης της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων, και όπως τόνισε ο πρόεδρός της, Βασίλης Διγαλάκης, στόχος είναι «η ανάδειξη αυτού του ιδιαίτερα σημαντικού φαινομένου και η αναζήτηση αποτελεσματικών λύσεων για την αντιμετώπισή του».
Από την πλευρά των προσκεκλημένων, κατατέθηκαν σκέψεις, προβληματισμοί και προτάσεις, ενώ κοινή ήταν η παραδοχή όλων ότι το πρόβλημα των «Fake News» και της παραπληροφόρησης από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνο και οι λύσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπισή του δύσκολες.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας, που είχε κληθεί στην επιτροπή, «τα φέικ νιους και η παραπληροφόρηση μέσα από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, είναι, μαζί με την κλιματική αλλαγή και την πανδημία, ένα από τα τρία μεγάλα ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει και να λύσει η παγκόσμια κοινότητα».
«Οι ψευδείς ειδήσεις και η παραπληροφόρηση δεν γεννήθηκαν τον 21ο αιώνα. Το καινούργιο είναι η απίστευτη ταχύτητα διάδοσης ψευδών ειδήσεων μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα», ανέφερε ο κ. Τσίμας.
Σύμφωνα με όσα τονίστηκαν στην Επιτροπή:
- Στην Ελλάδα ένα ποσοστό της τάξεως του 73% χρησιμοποιεί το Facebook για να ενημερωθεί, ενώ η διείσδυση του τουίτερ είναι ασήμαντη.
- Οι Έλληνες είναι στις τελευταίες θέσεις σε ό,τι αφορά τον μιντιακό αλφαβητισμό και στους πρώτους που πείθονται από τα «fake news».
- Είμαστε, μετά την Κένυα, η δεύτερη χώρα, με ποσοστό πάνω από 90%, που ενημερωνόμαστε κυρίως από το Διαδίκτυο.
- Είμαστε 27η χώρα ανάμεσα σε 35 χώρες στον μιντιακό αναλφαβητισμό, απέχοντας πολύ από τις βόρειες χώρες, στις οποίες ο πληθυσμός τους είναι μιντιακά εγγράμματος και έχουν εντάξει στο σχολικό πρόγραμμα μαθήματα εντοπισμού ψευδών ειδήσεων.
«Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης δίνουν τη δυνατότητα να ακουστούν πολλές φωνές, όμως δίνουν κα τη δυνατότητα ελέγχου του χρήστη. Έχει και τη σκοτεινή όψη η ανάγκη της πληροφόρησης, γιατί ευνοεί την πόλωση και τη διάδοση ψευδών ειδήσεων», υπογράμμισε ο κ. Τσίμας.
Έφερε δε, ένα παράδειγμα που συνέβη στην Αμερική, όπου αποκαλύφθηκε ότι μια εταιρεία στρατολόγησε «ινφλουένσερ» για να ανεβάζουν ψευδείς ειδήσεις για συγκεκριμένο εμβόλιο, έναντι αμοιβής.
Το θέμα, όπως είπε, ήρθε στη δημοσιότητα και, μετά από έρευνα που έγινε, διαπιστώθηκε ότι η αρχική πηγή ήταν 12 φυσικά πρόσωπα, ωστόσο η «πληροφόρηση» πήγε σε εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες του διαδικτύου.
Από την πλευρά του, ο Μιχαήλ Μπλέτσας, ερευνητής και διευθυντής Πληροφορικής στο Media Lab του ΜΙΤ, τόνισε την ανάγκη ενός κεντρικού συντονιστή αλλά και αξιοποίησης της τεχνολογίας και ένταξή της στην εκπαίδευση, ενώ επισήμανε ότι αυτή τη στιγμή ανάμεσα στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, το «ΤΙΚ ΤΟΚ» έχει μεγάλη διείσδυση και επιρροή στα παιδιά ηλικίας 8-15 ετών, σημειώνοντας ότι εδώ και δύο χρόνια εξτρεμιστικές ομάδες έχουν μετακινηθεί από το φέις μπουκ και χρησιμοποιούν αυτή την εφαρμογή πλέον.
«Αυξάνονται συντριπτικά οι χρήστες κινητών τηλεφώνων και η πληροφοριακή πλημμυρίδα απαιτεί να στήσουμε προστάτες στην πληροφορία, αξιοποιώντας τη διεθνή εμπειρία», ανέφερε ο κ. Μπλέτσας
«Είμαστε κράτος ''Facebook'', επείγει να εξετάσουμε θεσμικά και κοινωνικά την ισχύ και την επιρροή του. Χρειάζεται να προάγουμε τη γνώση και την παιδεία στα σχολεία για τη διαδικτυακή πύλη. Υπάρχει ανάγκη βελτίωσης του αλφαβητισμού», τόνισε η Renee Hobbs, Professor at the University of Rhode Island.
Η Χρύσα Λάζου, εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, έδωσε έμφαση «στον πληροφοριακό γραμματισμό και την κριτική σκέψη στην ψηφιακή εποχή».
Τέλος, ο πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας, μίλησε για «την ανάγκη επαρκούς οχύρωσης του πολίτη», ώστε, όπως είπε, «να είναι δύσπιστος, με την καλή έννοια, και να μη δέχεται αμάσητα ό,τι κατά κόρον τερατολογίες κυκλοφορούν».