Σε μια χώρα που πριν από λίγα χρόνια οδηγήθηκε στη χρεοκοπία και στο χείλος της εξόδου από τη ζώνη του ευρώ, είναι απογοητευτικό και ακατανόητο οι πολιτικές ηγεσίες να αντιμετωπίζουν με ελαφρότητα και μικροκομματικό καιροσκοπισμό τις ευρωεκλογές.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι διαγωνισμός Eurovision, ούτε Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, πάλης, μπάσκετ και άλλων συναφών ευγενών αθλητικών αναμετρήσεων.
Είναι ένα από τα τρία βασικά θεσμικά όργανα της Ένωσης, συν-νομοθέτης στο 90% σχεδόν των νομοθετικών αποφάσεων της ΕΕ.
Σε ένα ευρύτατο φάσμα ευρωπαϊκών πολιτικών, όπως η μετανάστευση, η ενέργεια, οι μεταφορές, η Κοινή Αγροτική Πολιτική, το περιβάλλον, η κλιματική αλλαγή/κρίση, η οικονομική διακυβέρνηση κ.ά, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συναποφασίζει με το Συμβούλιο (Υπουργών), που σημαίνει ότι οι θέσεις και οι αποφάσεις τους είναι ισοβαρείς. Αλλά και πέραν αυτών, το ΕΚ έχει την εξουσία να εγκρίνει ή να απορρίπτει τον/την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και όλους τους Επιτρόπους. Κι έχουμε παραδείγματα υποψηφίων Επιτρόπων που απορρίφθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υποχρεώνοντας τις κυβερνήσεις των χωρών προέλευσής τους σε αλλαγή υποψηφιότητας.
Είναι γεγονός ότι τα θέματα αυτά συνδέονται με τον ευρύτερο συσχετισμό δυνάμεων μέσα στο ΕΚ και όχι με το προφίλ και τα χαρακτηριστικά του/της α ή β ευρωβουλευτή.
Ωστόσο, στη διαμόρφωση θέσεων εντός των ευρωπαϊκών πολιτικών Ομάδων, το προφίλ και τα χαρακτηριστικά «μετράνε» πολύ. Καθορίζουν την επιδραστικότητα του/της ευρωβουλευτή. Εάν δηλαδή εντός της πολιτικής οικογένειας στην οποία ανήκει θα μπορεί να είναι συν-διαμορφωτής αποφάσεων ή απλός «παρακολουθητής».
Κι αυτό δεν είναι ευθεία συνάρτηση της εθνικότητας, όπως θεωρούν ορισμένοι. Είναι συνάρτηση της εργατικότητας, της γνώσης και κατανόησης των θεμάτων, της ικανότητας αλληλεπίδρασης με τους άλλους ευρωβουλευτές. Μπορεί να είσαι πχ Γερμανός ευρωβουλευτής με μηδέν επιδραστικότητα και Μαλτέζος με επιδραστικότητα στο ζενίθ - και το ζωντανό παράδειγμα της Roberta Metsola επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Και θέτει το θέμα της εθνικότητας, από την ανάποδη: Εάν ανήκεις σε μια μικρή ή μεσαία χώρα, ο αριθμός των εδρών που διαθέτεις στο ΕΚ είναι περιορισμένος -εν προκειμένω 21 στις 720. Οπότε για να διασφαλίζεται κάποια επιδραστικότητα στις αποφάσεις, η επιλογή των προσώπων είναι διπλά σημαντική.
Η εκλογή της Metsola στην Προεδρία του ΕΚ ήθελε ασφαλώς να σηματοδοτήσει ότι ακόμα και τα πολύ μικρά κράτη-μέλη (Mάλτα) μπορούν να καταλάβουν ανώτατα αξιώματα. Αλλά είναι απολύτως βέβαιο ότι εάν δεν είχε τα κατάλληλα χαρακτηριστικά και τα προσόντα, δεν θα είχε εκλεγεί ποτέ Πρόεδρος.
Είναι επίσης προφανές ότι η ποιότητα των εκπροσώπων μιας χώρας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επίδραση και στο ευρύτερο κύρος της χώρας εντός των ευρωπαϊκών θεσμών συνολικά.
Στη διάρκεια της θητείας τους, οι ευρωβουλευτές αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους, εντός κι εκτός των πολιτικών Ομάδων τους. Αλλά αλληλοεπιδρούν και με τους Επιτρόπους, με ανώτατους αξιωματούχους της Κομισιόν, με εκπροσώπους του Συμβουλίου Υπουργών. Η ποιότητα των ευρωβουλευτών συμβολίζει τη σημασία που αποδίδει μια χώρα όχι μόνο στο ΕΚ αλλά ευρύτερα στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Σε μια συγκυρία μάλιστα καθόλου τυχαία. Γεωπολιτικές αναταράξεις, πόλεμοι, κλιματική κρίση, όξυνση γεωοικονομικών αντιπαραθέσεων καθιστούν τις αποφάσεις της επόμενης πενταετίας καθοριστικής σημασίας. Σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Γιατί η κατεύθυνση που θα πάρουν τα πράγματα στην Ευρώπη, θα καθορίσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την κατεύθυνση που θα πάρουν τα πράγματα στο εσωτερικό. Στην οικονομία, την ασφάλεια, τη διαχείριση του μεταναστευτικού και της κλιματικής κρίσης. Σε όλα αυτά το ΕΚ έχει ισχυρό ρόλο και λόγο.
Μ’ αυτά τα δεδομένα, είναι απογοητευτικό κι ακατανόητο γιατί η κυβέρνηση δεν προχώρησε σε τροποποίηση του εκλογικού νόμου, εισάγοντας ένα μικτό σύστημα που θα επέτρεπε στα κόμματα να ορίσουν -έστω-τους επικεφαλής των λιστών. Όπως γίνεται στα περισσότερα κόμματα στην Ευρώπη. Ώστε να υπάρχει εγγύηση ότι κάποιοι/ες μη «αστέρες» της τηλεόρασης ή των γηπέδων αλλά κατάλληλοι για τη «δουλειά», θα εκλεγούν.
Ας το κάνουμε τουλάχιστον εμείς οι πολίτες, που με τη γενικότερη στάση μας τα τελευταία χρόνια δείχνουμε ωριμότητα. Δείχνουμε ότι «πάθαμε, μάθαμε». Ας ζυγίσουμε πολύ προσεκτικά, με σωστά κριτήρια, πού θα δώσουμε τον σταυρό μας.