Οριζόντιες αναταράξεις στο εγχώριο πολιτικό σκηνικό έφερε το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, ιδίως στα τρία μεγάλα κόμματα.
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, η ΝΔ συγκέντρωσε 28,31%, ο ΣΥΡΙΖΑ 14,92% και το ΠΑΣΟΚ 12,79%.
Κανένα από τα τρία κόμματα δεν έπιασε τους εκλογικούς του στόχους, ενώ η θηριώδης αποχή, που έφτασε σχεδόν στο 60%, τα έπληξε οριζόντια και ασφαλώς προκαλεί προβληματισμό.
Τα επιτελεία σε ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ επιχειρούν να εξηγήσουν το αποτέλεσμα αρχικά και στη συνέχεια να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την ανάταξη της κατάστασης, στα τρία «καθαρά» χρόνια που απομένουν, χωρίς εκλογική αναμέτρηση, ως το 2027.
Προς ανασχηματισμό ο Μητσοτάκης -Το δίλημμα που αντιμετωπίζει
Στο μέγαρο Μαξίμου ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε από το πρωί αλλεπάλληλες συσκέψεις με στενούς του συνεργάτες (Βορίδη, Σκέρτσο, Μαρινάκη, Πατέλη) αλλά και συναντήσεις με υπουργούς, ενόψει του ανασχηματισμού, που οι περισσότεροι τοποθετούν Τετάρτη ή Πέμπτη.
Ταυτόχρονα, ο πρωθυπουργός ακύρωσε την επίσκεψή του στην Ιορδανία -που ήταν προγραμματισμένη για την Τρίτη. Το πρωί θα δει τους εκλεγμένους ευρωβουλευτές της ΝΔ, ενώ το απόγευμα της ίδιας ημέρας θα παραχωρήσει συνέντευξη στον Alpha και τον Αντώνη Σρόιτερ, δίνοντας το στίγμα των επόμενων κινήσεών του, οι οποίες αναμένεται να είναι άμεσες.
Το μείζον ερώτημα για το κυβερνών κόμμα είναι εάν θα πρέπει να «στρίψει το τιμόνι πιο δεξιά» ή να επιμείνει σε μεταρρυθμίσεις, διορθώνοντας παράλληλα κυβερνητικές αστοχίες που έχει εντοπίσει, προκειμένου οι πολίτες να αντιληφθούν την αποτελεσματικότητα του επιτελικού κράτους.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για «αφετηρία μιας νέας διαδρομής προς το 2027, γι’ αυτό από αύριο στρεφόμαστε με μεγαλύτερη ένταση στα προβλήματα, για περισσότερη δουλειά και λιγότερες αδυναμίες, για μεγαλύτερη προσπάθεια και για μικρότερες αστοχίες».
Οι εκτιμήσεις για το γεγονός ότι η ΝΔ δεν έπιασε τον εκλογικό στόχο του 33% ποικίλλουν: Ορισμένα στελέχη, όπως ο Αδ. Γεωργιάδης, εκτιμούν ότι συγκεκριμένα νομοσχέδια, όπως εκείνο για την ισότητα στο γάμο και για τα ομόφυλα ζευγάρια, στοίχισε στο εκλογικό κοινό της Νέας Δημοκρατίας. Κάτι που δεν αρνήθηκε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος ωστόσο υπογράμμισε πως «σίγουρα η συσσωρευμένη πίεση των νοικοκυριών από την ακρίβεια, παρά το γεγονός ότι τα εισοδήματα έχουν αυξηθεί, αποτυπώθηκε στην κάλπη». Επιχείρημα το οποίο υιοθέτησε πλήρως και ο πρωθυπουργός στη δήλωσή του το βράδυ της Κυριακής, σημειώνοντας πως «σίγουρα υπήρξαν και πολλοί ψηφοφόροι που θέλησαν να διαμαρτυρηθούν για θέματα που αφορούν την καθημερινότητά τους, με σημαντικότερο, με κυριότερο, την ακρίβεια».
ΣΥΡΙΖΑ: Στις Σπέτσες ο Κασσελάκης, τι λένε για το αποτέλεσμα
Στον ΣΥΡΙΖΑ το κόμμα κόλλησε στο 14,92%, αποτυγχάνοντας να πετύχει τον στόχο του 17%, που είχε θέσει ως πήχη ο Στέφανος Κασσελάκης, ούτε την ξεκάθαρη διαφορά με το ΠΑΣΟΚ. Βεβαίως, σήμερα ακούγονται φωνές που προσπαθούν να «γλυκάνουν» το αποτέλεσμα, το οποίο «στρογγυλεύουν στο 15% και σημειώνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει αξιωματική αντιπολίτευση.
Ωστόσο, έχει ανοίξει η συζήτηση για την επόμενη ημέρα σε σχέση με τη σύγκλιση των δυνάμεων για τον ενιαίο φορέα της Κεντροαριστεράς. Στην Κουμουνδούρου, αρχικά επικράτησε ηγεμονισμός, μετά τον «αέρα» από τα exit poll που έδειχναν αρχικά τον ΣΥΡΙΖΑ σε υψηλά ποσοστά και με διαφορά από το ΠΑΣΟΚ. Άρχισαν οι διαρροές στελεχών για πρωτοβουλίες για την ανασυγκρότηση του «προοδευτικού χώρου», ωστόσο προσγειώθηκαν μετά τα αποτελέσματα και ο Στέφανος Κασσελάκης, στη δήλωσή του για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, περιορίστηκε να μιλήσει για τις αλλαγές που θέλει να κάνει στον ΣΥΡΙΖΑ.
«Δεν έχω τύψεις για τίποτα. Ο ελληνικός λαός μού δίνει ξεκάθαρα τον χρόνο να χτίσω, κι αυτό θα κάνω, όπως έχω πει προεκλογικά», δήλωσε.
Ο κ. Κασσελάκης, ο οποίος απέδρασε στις Σπέτσες -όπου θα μείνει και αύριο-, κάνει συσκέψεις με συνεργάτες του. Εντός των ημερών αναμένεται να συνεδριάσει κάποιο όργανο - σίγουρα όχι η Πολιτική Γραμματεία, πάντως. Μπροστά του έχει δύο σημαντικές αποφάσεις: τις αλλαγές στο κόμμα, όπου θα συναντήσει ισχυρές αντιστάσεις, αλλά και τη συνεννόηση για τη σύμπραξη των προοδευτικών δυνάμεων, μια συζήτηση η οποία είναι δύσκολη, αλλά ίσως «υπερβαίνει τις ηγεσίες», όπως λένε χαρακτηριστικά αρκετοί θιασώτες του σεναρίου.
Οι γκρίνιες στο ΠΑΣΟΚ και οι κινήσεις Ανδρουλάκη
Στο ΠΑΣΟΚ, η γκρίνια ξεκίνησε από το βράδυ των ευρωεκλογών, με τροχιοδεικτικές βολές ακόμη και με πυρά κατά της ηγεσίας και του Νίκου Ανδρουλάκη.
Παρά το γεγονός ότι το κόμμα ανέβασε τα ποσοστά του στο 12,79% και διέψευσε τις προβλέψεις των exit polls, αρκετά στελέχη υποστήριζαν ότι ενώ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχασαν σχεδόν 1,5 εκατομμύριο ψηφοφόρους από τις ευρωεκλογές του 2019, το ΠΑΣΟΚ προσέλκυσε μόλις 70.000 εξ αυτών.
«Αυτό οφείλεται στη χαλαρότητα της ψήφου στις ευρωεκλογές, κανένα κόμμα δεν έχει ανέβει τόσο» αντιτείνουν κορυφαία στελέχη της Χ. Τρικούπη και προσθέτουν ότι «το πρόβλημα είναι καθαρά γεωγραφικό και όχι πολιτικό».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναλύουν:
- Το ΠΑΣΟΚ δεν έχασε από το λεγόμενο πολιτικό Κέντρο, τουναντίον αναδείχθηκε πρώτη δύναμη, συγκεντρώνοντας ποσοστό 32%, έναντι 21% της ΝΔ και 8,6% του ΣΥΡΙΖΑ.
- Δεύτερον, στον χώρο της Κεντροαριστεράς ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 37% και το ΠΑΣΟΚ 28%, διαφορά που σε καμία περίπτωση δεν συνιστά «κατάρρευση» σχολιάζουν.
Το ΠΑΣΟΚ καταγράφεται δεύτερο κόμμα πίσω από τη Νέα Δημοκρατία σε 23 εκλογικές περιφέρειες, ενώ κέρδισε και δύο περιφέρειες της Κρήτης, το Ηράκλειο και το Λασίθι. Σε άλλες δύο περιφέρειες πέτυχε σχεδόν ισοπαλία, αφού έχασε τη δεύτερη θέση στην Αιτωλοακαρνανία για λιγότερες από 100 ψήφους και στη Λάρισα για λιγότερες από 400. Ενώ στο νομό Ηλείας, το ΠΑΣΟΚ ήρθε δεύτερο με 4 μονάδες μόλις πίσω από τη ΝΔ. Μάλιστα ανέβασε τα ποσοστά του από τις προηγούμενες ευρωεκλογές: Το 2019 είχε λάβει 11,75% και 10.954 ψήφους ενώ φέτος, υπερδιπλασίασε τα ποσοστά του φτάνοντας στο 22,66% και 13.155 ψήφους) έναντι 26,08% της ΝΔ.
Αντίθετα, το μεγάλο πρόβλημα ήταν στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Στο Λεκανοπέδιο Αττικής -και μάλιστα οριζόντια- το ΠΑΣΟΚ ήταν... τριτοτέταρτο και με μονοψήφια ποσοστά, όπως και στη Θεσσαλονίκη (Α' και Β' περιφέρεια), με ποσοστά λίγο πάνω από 10%. Γι’ αυτό και ο κ. Ανδρουλάκης μίλησε για «ασυμμετρία» περιφέρειας και αστικών κέντρων, υποσχόμενος πρωτοβουλίες για να αντιμετωπιστεί.
«Χρειάζεται σοβαρή αναδόμηση του δικτύου μας στα μεγάλα αστικά κέντρα» έλεγαν πρωτοκλασάτα στελέχη, που παραδέχονταν ότι έπρεπε να ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση στα στελέχη και στους «πολλαπλασιαστές» που κινήθηκαν σε αυτά. Μια ακόμη αιτία για το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ δεν άντλησε περισσότερες ψήφους είναι, κατά τα ίδια στελέχη, και το μιντιακό τοπίο, που δεν ευνόησε τον λόγο του κόμματος, αλλά και το υπάρχον πολιτικό προσωπικό.
Όσο για τη συζήτηση περί συνεννόησης των προοδευτικών δυνάμεων, είναι προφανές ότι η προσωπική πολιτική χημεία μεταξύ Ανδρουλάκη-Κασσελάκη φρενάρει οποιαδήποτε σκέψη επ’ αυτού. Μένει να διαφανεί εάν στην πορεία εισακουστούν οι φωνές από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ, που θέτουν το θέμα στο τραπέζι.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης θα ξεδιπλώσει το σχέδιό του στη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, που έχει προγραμματιστεί για το Σαββατοκύριακο, και στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, που θα συγκληθεί πιθανότατα τη Δευτέρα 24 Ιουνίου, του Αγίου Πνεύματος.