Ο αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, και η αντιπροσωπεία της Νέας Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέστειλαν σήμερα επιστολή προς τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφαλείας, Ζοζέπ Μπορέλ, και τη γενική διευθύντρια της UNESCO, Οντρεΐ Αζουλέ, για τη διάσωση της Αγίας Σοφίας ως Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Με την επιστολή ενημερώνουν για τις εξελίξεις με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, και καλούν τους δύο ανώτατους αξιωματούχους να λάβουν «τα απαραίτητα μέτρα» προκειμένου να προστατέψουν «αυτό το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς» και «τις διεθνείς συμφωνίες, το πλαίσιο της UNESCO και τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές».
Η κίνηση αυτή βρήκε μεγάλη διακομματική στήριξη από τους ευρωβουλευτές των πολιτικών ομάδων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πλην της ακροδεξιάς. Η επιστολή κοινοποιήθηκε για τη συλλογή υπογραφών σε όλους τους ευρωβουλευτές, αμέσως «μετά την απαράδεκτη και προσβλητική για τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες απόφαση του Τούρκου προέδρου να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Οι ευρωβουλευτές θέτουν προ των ευθυνών τους τόσο τον κ. Μπορέλ όσο και την κ. Αζουλέ για τη διατήρηση της φυσιογνωμίας του πανανθρώπινου αυτού συμβόλου, ως παγκόσμιου μνημείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς», σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΝΔ.
Το πλήρες κείμενο της επιστολής έχει ως εξής:
«Η Αγιά Σοφιά καθιερώθηκε ως μουσείο το 1934 με διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ. Η UNESCO την ανακήρυξε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς το 1985. Μετά από απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας της Τουρκίας, η UNESCO εξέδωσε ανακοίνωση στις 10 Ιουλίου υπογραμμίζοντας ότι η Αγιά Σοφιά είναι εγγεγραμμένη στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς ως μουσείο. Το εν λόγω καθεστώς συνεπάγεται ορισμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις. Επομένως, ένα κράτος πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν γίνεται καμία τροποποίηση στην καθολική αξία ενός Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς που βρίσκεται στην επικράτειά του και ότι για οποιαδήποτε τροποποίηση απαιτείται προηγούμενη ειδοποίηση από το ενδιαφερόμενο κράτος στην UNESCO και, εάν κριθεί απαραίτητο, εξετάζεται το αίτημα από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Η UNESCO υπενθυμίζει επιπλέον ότι η αποτελεσματική, χωρίς αποκλεισμούς και δίκαιη συμμετοχή κοινοτήτων και άλλων ενδιαφερομένων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση της κληρονομιάς και για την ενίσχυση της μοναδικότητας και της σημασίας της. Αυτή η προϋπόθεση εξυπηρετεί την προστασία και τη μετάδοση της παγκόσμιας αξίας της κληρονομιάς και είναι σύμφυτη με το πνεύμα της Σύμβασης Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ωστόσο, η Τουρκία αγνόησε τις ανησυχίες της UNESCO και προχώρησε σε δήλωση με την οποία μετατρέπει την Αγία Σοφία σε τζαμί.
Η Αγία Σοφία, ένας τόπος εξαιρετικής παγκόσμιας αξίας, χαρακτηρίζεται από την UNESCO "ως πρότυπο για μια ολόκληρη οικογένεια εκκλησιών και μετέπειτα τζαμιών, και τα ψηφιδωτά των ανακτόρων και των εκκλησιών της Κωνσταντινούπολης επηρέασαν τόσο την Ανατολική όσο και τη Δυτική τέχνη". Είναι εγγεγραμμένη στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς για τη "μοναδική ενσωμάτωση αρχιτεκτονικών αριστουργημάτων που αντικατοπτρίζουν τη συνάντηση της Ευρώπης και της Ασίας εδώ και αρκετούς αιώνες".
Η εργαλειοποίηση της Αγιάς Σοφιάς από την τουρκική κυβέρνηση με σκοπό να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποδεικνύει έμπρακτα ότι η τουρκική κυβέρνηση παραβιάζει κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.
Σε αυτό το πλαίσιο, σας καλούμε να λάβετε τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να προστατέψετε αυτό το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, να προστατεύσετε τις διεθνείς συμφωνίες και το πλαίσιο της UNESCO και τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές».