Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την αναμόρφωση της εκπαίδευσης και των εξετάσεων των νέων οδηγών και την αλλαγή στην έκδοση διπλώματος οδήγησης παρουσίασαν ο αρμόδιος υπουργός, Κώστας Καραμανλής, και ο υφυπουργός Μεταφορών, Μιχάλης Παπαδόπουλος.
Το νομοσχέδιο εντάσσεται στο ολοκληρωμένο σχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την οδική ασφάλεια. «Γιατί οδική ασφάλεια, το έχουμε ξαναπεί, σημαίνει καλύτεροι δρόμοι, καλύτερα οχήματα, αλλά πρώτα απ’ όλα σημαίνει και καλύτεροι οδηγοί», επισήμανε ο κ. Καραμανλής.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών υπογράμμισε ότι μπαίνει φρένο σε φαινόμενα διαφθοράς που είναι κοινό μυστικό ότι υπάρχουν στις εξετάσεις για τις άδειες οδήγησης, και οριστικό τέλος στο επικίνδυνο ελληνικό φαινόμενο, ορισμένοι νέοι οδηγοί, δηλαδή, πρώτα να παίρνουν το δίπλωμα και μετά, στο δρόμο, να μαθαίνουν να οδηγούν.
Υπενθύμισε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση το μόνο το οποίο είχε κάνει ήταν ένα πολύ πρόχειρο νομοσχέδιο, το οποίο δεν έλυσε κανένα πρόβλημα, αντιθέτως δημιούργησε νέα. Αλλες διατάξεις δεν εφαρμόστηκαν ποτέ, όπως ήταν η διάταξη για τις κάμερες, με τα τεράστια προβλήματα, που είχε απορρίψει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Και άλλες οδήγησαν σε ένα απίστευτο τέλμα στην πράξη, με αποτέλεσμα τον Ιούλιο του 2019 πάνω από 150.000 υποψήφιοι οδηγοί να βρίσκονταν όμηροι, περιμένοντας να δώσουν εξετάσεις.
Ο κ. Καραμανλής είχε τότε επαναφέρει προσωρινά το παλιό σύστημα εξέτασης των υποψήφιων οδηγών για να ξεμπλοκάρει, επιτέλους, η κατάσταση, και δεσμεύτηκε για ένα νέο, σύγχρονο σύστημα εξέτασης, που να λύνει τα υπάρχοντα προβλήματα και να μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη.
Οι τέσσερις τρόποι για αδιάβλητες εξετάσεις
Το νομοσχέδιο, εξήγησε ο κ. Καραμανλής, διασφαλίζει πρώτα απ’ όλα αδιάβλητες εξετάσεις, κυρίως με τέσσερις τρόπους:
Πρώτον, κάμερα μέσα στο όχημα κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Το πιο σημαντικό είναι ότι έχει ήδη εξασφαλιστεί η συγκατάθεση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Γιατί, σε αντίθεση με το παρελθόν, η συγκεκριμένη διάταξη είναι καλά μελετημένη, πολύ προσεκτικά διατυπωμένη και σέβεται τα προσωπικά δεδομένα.
Ο κ. Καραμανλής διευκρίνισε ότι οι κάμερες θα ανήκουν στο υπουργείο, θα εγκαθίστανται στο όχημα ειδικά για τις εξετάσεις και το υλικό θα αποθηκεύεται και θα διατηρείται για ρεαλιστικό χρονικό διάστημα.
Σε αυτόν τον χρόνο, το υλικό μπορεί να εξεταστεί, είτε δειγματοληπτικά είτε αν γίνει κάποια καταγγελία. Το πιο κρίσιμο όμως είναι ότι σε αυτό το διάστημα, αν ο νέος οδηγός προκαλέσει ατύχημα, τότε αυτομάτως το καταγεγραμμένο οπτικοακουστικό υλικό θα εξεταστεί για να διαπιστωθεί αν έχει υπάρξει παρατυπία κατά την εξέτασή του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Το δεύτερο εργαλείο με το οποίο αυξάνεται η αξιοπιστία των εξετάσεων, είναι ότι πλέον διευρύνεται το σώμα των εξεταστών. Πέρα από τους ήδη υπάρχοντες, δίνεται η δυνατότητα και σε όποιον άλλον δημόσιο υπάλληλο το επιθυμεί, αφού περάσει φυσικά τη σχετική εκπαίδευση και πιστοποιηθεί, να γίνει και αυτός εξεταστής. «Έτσι σπάμε τα κυκλώματα, ενώ θα έχουμε καλά εκπαιδευμένους και περισσότερους εξεταστές, ώστε να προχωράει και πιο γρήγορα το πρόγραμμα των εξετάσεων», τόνισε ο κ. Καραμανλής. Διευκρίνισε δε ότι δεν θα υπάρχουν ιδιώτες εξεταστές.
Το τρίτο εργαλείο είναι ότι δημιουργείται ένας νέος θεσμός, οι επόπτες. Αυτοί θα είναι, κατ' αρχάς, μέλη της Ελληνικής Αστυνομίας, όσοι το επιθυμούν, οι οποίοι επίσης θα περνούν από ειδική εκπαίδευση και θα λαμβάνουν πιστοποίηση, ώστε στη συνέχεια να μπαίνουν μέσα στο όχημα κατά την εξέταση και να εποπτεύουν τη διαδικασία, είτε δειγματοληπτικά είτε επειδή υπάρχουν υπόνοιες. Εάν δεν μπορεί το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ. να καλύψει το έργο αυτό, στο Μητρώο Εποπτών θα μπορεί να εγγραφεί το ένστολο προσωπικό της Δημοτικής Αστυνομίας και του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής.
Η τέταρτη αλλαγή την οποία εξετάζει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει να κάνει με τη θέση του εκπαιδευτή κατά την εξεταστική διαδικασία.
«Η σκέψη μας ήταν, και ως τώρα παραμένει, η θέση του να είναι στο πίσω κάθισμα, ώστε να μην έχει τη δυνατότητα να παρέμβει υπέρ του εξεταζόμενου. Εχει γίνει αρκετή συζήτηση για το θέμα, δεν σας κρύβω ότι ορισμένα από τα επιχειρήματα που έχουμε ακούσει εναντίον αυτού του μέτρου είναι σοβαρά και το ξανασκεφτόμαστε. Αλλωστε έχουμε αυτή τη δυνατότητα ακριβώς επειδή με όλα τα άλλα μέτρα έχουμε ήδη βάλει πολλές σημαντικές ασφαλιστικές δικλίδες στη νέα διαδικασία. Δεν είμαστε δογματικοί, δεν είμαστε κολλημένοι. Αν τελικά δούμε ότι κάτι δεν είναι σωστό το αλλάζουμε», σημείωσε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών.
Ο κ. Καραμανλής εκτίμησε ότι με αυτές τις παρεμβάσεις διασφαλίζεται πως οι εξετάσεις πλέον θα είναι αδιάβλητες και επομένως θα έχουμε πολύ καλύτερους νέους οδηγούς στο δρόμο.
Δυνατότητα οδήγησης για νέους από 17 ετών με συνοδό
Ο υπουργός τόνισε επίσης: «Πλέον έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε και ένα βήμα παραπάνω προς τους νέους μας. Καθιερώνουμε, λοιπόν, τη δυνατότητα εξέτασης για νέους 17 ετών», και πρόσθεσε: «Προχωράμε και στο επόμενο βήμα. Θεσπίζουμε τη δυνατότητα οδήγησης για νέους 17 ετών, όπως συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίοι θα μπορούν πλέον να οδηγούν κανονικά, αρκεί να έχουν και έναν έμπειρο οδηγό δίπλα τους».
Ο κ. Καραμανλής σημείωσε ότι αυτός «είναι άλλος ένας τρόπος να δείξουμε ότι εμπιστευόμαστε τα παιδιά μας, τους νέους μας. Τους έχουμε δώσει τη δυνατότητα να ψηφίζουν, τους έχουμε φορτώσει γενικά η αλήθεια είναι με ευθύνες και υποχρεώσεις, νομίζω ότι είναι δίκιο να τους δώσουμε και μία νέα δυνατότητα, την οποία στο κάτω κάτω αξίζουν».
Στη συνέχεια διευκρίνισε, απαντώντας σε δημοσιογραφικές ερωτήσεις, ότι η οδήγηση πριν τα 18 έτη με συνοδηγό ισχύει σε χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Γερμανία. Οι 17άρηδες λοιπόν θα έχουν τη δυνατότητα όχι μόνο να δώσουν θεωρητικές και πρακτικές εξετάσεις οδήγησης, αλλά να οδηγούν και επί έναν χρόνο με συνοδό και υπό αυστηρές προϋποθέσεις εντός της Περιφέρειας όπου κατοικούν.
Ο συνοδός θα πρέπει να είναι άνω των 25 ετών, να είναι κάτοχος διπλώματος οδήγησης τουλάχιστον 5 χρόνια και στην εφαρμοστική απόφαση που θα ακολουθήσει θα προβλέπεται να έχει και «καθαρό δίπλωμα», δηλαδή καθαρό point system.
Εφόσον ο 17χρονος οδηγός κατά τη διάρκεια του έτους αυτού δεν εμπλακεί σε ατύχημα, όταν κλείσει τα 18 θα έχει πλέον το κανονικό δίπλωμα οδήγησης, διαφορετικά θα πρέπει να δώσει ξανά εξετάσεις.
Εξετάζεται επίσης το ενδεχόμενο σε περίπτωση εμπλοκής του 17χρονου οδηγού σε τροχαίο, να φέρει ευθύνη και ο συνοδός οδηγός.
«Δίνουμε τη δυνατότητα υπό συγκεκριμένους και αυστηρούς περιορισμούς να οδηγούν και όσοι δεν έχουν κλείσει το 18ο έτος ηλικίας τους», κατέληξε ο κ. Καραμανλής.
Τόνισε επίσης ότι με αυτό το μέτρο εκφράζεται η εμπιστοσύνη της πολιτείας προς το νέο σύστημα και τους ανθρώπους, εκπαιδευτές και εξεταστές, που είναι υπεύθυνοι για να αποκτήσουν άδεια οδήγησης οι νέοι οδηγοί.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει πολλά ακόμη ουσιαστικά μέτρα, τόσο για την καλύτερη και πιο σύγχρονη εκπαίδευση των υποψηφίων οδηγών, όσο και για την διεύρυνσή της σε ομάδες πληθυσμού που μέχρι σήμερα δεν είχαν αρκετή προσοχή από την πολιτεία.
«Προσαρμόζουμε τα δεδομένα στις ανάγκες των συμπολιτών μας με αναπηρίες και τους δίνουμε πολλές νέες δυνατότητες για να εκπαιδευτούν καλύτερα και να εξεταστούν ευκολότερα», ανέφερε ο κ. Καραμανλής. Σημείωσε πως το ίδιο ισχύει και για όσους υποψήφιους οδηγούς δεν μιλούν καλά ελληνικά.
Προβλέψεις υπάρχουν και για μια σειρά ακόμη ζητήματα, όπως είναι για παράδειγμα αυτό των ιστορικών οχημάτων.
Παπαδόπουλος: Ηρθε η ώρα να γυρίσουμε σελίδα
Από την πλευρά του, ο κ. Παπαδόπουλος τόνισε ότι σκοπός του νομοσχεδίου είναι να δημιουργηθεί ένα σύστημα που θα διασφαλίζει όσο καλύτερα το αδιάβλητο της διαδικασίας, και σχολίασε: «Το ακούμε όλοι από τα μαθητικά μας χρόνια πόσο δεν είναι αδιάβλητη η διαδικασία. Ηρθε η ώρα να γυρίσουμε σελίδα».
Ο υφυπουργός Μεταφορών τόνισε ότι το σχέδιο νόμου δίνει εξίσου μεγάλη βαρύτητα στο σκέλος της εκπαίδευσης, όπως και στη χρήση της τεχνολογίας στην εξέταση.
Ειδικότερα:
- Αναδιαμορφώνεται και απλουστεύεται η ύλη της θεωρητικής εκπαίδευσης.
- Χρήση οπτικοακουστικού υλικού για τη διαδικασία εξέτασης.
- Ελεγχος ταυτοπροσωπίας των υποψηφίων.
- Απαγόρευση χρήσης κινητών τηλεφώνων, ακουστικών ή οποιασδήποτε άλλης ηλεκτρονικής συσκευής ή έξυπνης συσκευής κατά την εξέταση.
- Ειδική θεωρητική εξέταση ατόμων που δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και όσων δε γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα με τη βοήθεια ακουστικών.
- Ειδική θεωρητική εξέταση επίσης κωφών και βαρήκοων υποψηφίων με την προβολή βίντεο.
- Η πρακτική δοκιμασία θα γίνεται σε κανονικές συνθήκες πχ και με βροχή.
- Δικαίωμα ελεύθερης οδήγησης έως πέντε λεπτά, χωρίς να υπόκεινται σε αξιολόγηση, προκειμένου οι υποψήφιοι να εξοικειώνονται με το όχημα εξέτασης.
- Επιτροπή Εποπτείας και Ενστάσεων
- Οι υποψήφιοι οδηγοί και οδηγοί έχουν δικαίωμα να υποβάλουν ένσταση κατά του αποτελέσματος, αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο.
- Ιδρύονται ιδιωτικά Κέντρα Αξιολόγησης Ικανότητας και Προετοιμασίας Οδήγησης για την καλύτερη εξυπηρέτηση των ατόμων με κινητικά προβλήματα (τύπου «ΗΝΙΟΧΟΣ»)
Ιστορικά οχήματα
Ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε επίσης ότι το Σχέδιο Νόμου διαμορφώνει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για τα ιστορικά οχήματα.
Συνοπτικά: Ο χαρακτηρισμός ενός οχήματος ως ιστορικού ενδιαφέροντος γίνεται με σχετική βεβαίωση που χορηγείται αποκλειστικά από φορείς που εκπροσωπούν νόμιμα στην Ελλάδα, για οχήματα τουλάχιστον 30 ετών.
Χορηγούνται άδειες και ειδικές πινακίδες κυκλοφορίας από τις Διευθύνσεις Μεταφορών των Περιφερειών. Περιορίζεται δηλαδή ο ρόλος των νομικών προσώπων που χορηγούσαν μέχρι τώρα πινακίδες. Θα δίνουν απλώς τη βεβαίωση του χαρακτηρισμού.
Η άδεια κυκλοφορίας έχει διάρκεια πέντε έτη.
Τα οχήματα ιστορικού ενδιαφέροντος θα κυκλοφορούν υπό τους όρους να περνούν ΚΤΕΟ σε ετήσια βάση και να είναι ασφαλισμένα, ενώ καταβάλλονται τέλη κυκλοφορίας, με εξαίρεση τα οχήματα άνω των 45 ετών, και ειδικότερα:
- Επιβατικά αυτοκίνητα έως 999 κυβικά: 50 ευρώ
- Από 1000 έως 1999 κυβικά: 100 ευρώ
- Ανω των 2000 κυβικών: 200 ευρώ
- Μοτοσικλέτες έως 250 κυβικά: 20 ευρώ
- Μοτοσικλέτες πάνω από 250 κυβικά: 50 ευρώ
Καθιερώνεται ένα μεταβατικό στάδιο 18 μηνών ώστε να μην υπάρξει κενό στην κυκλοφορία των ιστορικών αυτοκινήτων.
Οσον αφορά στα ταξί, διευκρινίζεται ότι όσα θα έπρεπε να είχαν αντικατασταθεί λόγω παλαιότητας το 2019 και έχουν πάρει ήδη παράταση έως το τέλος του έτους, δεν θα έχουν δικαίωμα σε νέα παράταση άδειας κυκλοφορίας. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προσανατολίζεται σε παράταση ενός έτους για όσα με βάση το όριο ηλικίας θα έπρεπε να αντικατασταθούν το 2020 και το 2021.
Στόχος η εφαρμογή σε έξι μήνες
Ο κ. Καραμανλής ανακοίνωσε ότι την ερχόμενη Τρίτη ξεκινά η συζήτηση του νομοσχεδίου στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής και καθώς θα έρθει με την κανονική κοινοβουλευτική διαδικασία, αναμένεται να ψηφιστεί στο τέλος της ερχόμενης εβδομάδας ή στις αρχές της επόμενης. Πρόσθεσε μάλιστα: «Εχουμε βάλει ένα φιλόδοξο στόχο για το πότε θα εφαρμοστεί. Θέλουμε έξι μήνες για τη δευτερογενή νομοθεσία. Θα κάνουμε αγώνα δρόμου, ώστε μέσα στο εξάμηνο στην ουσία να εφαρμόζεται το νομοσχέδιο».
Τι θα γίνει με τον δακτύλιο
Ο κ. Καραμανλής προανήγγειλε ανακοινώσεις για το δακτύλιο τις επόμενες ημέρες και πιθανότατα την ερχόμενη εβδομάδα και ανέφερε:
- Κατόπιν εντολής του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, ο δακτύλιος ισχύει ξανά από τις 25 Οκτωβρίου, για να αντιμετωπιστεί το αυξημένο κυκλοφοριακό πρόβλημα στο κέντρο της Αθήνας.
- Θα περιοριστούν κατά πολύ οι εξαιρέσεις και τα παραθυράκια. Το θέμα θα συζητηθεί σε σύσκεψη με τα συναρμόδια υπουργεία την Παρασκευή.
- Σίγουρα θα εξαιρούνται τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
- Επειδή θα υπάρξουν αλλαγές σε σχέση με το παρελθόν, είναι αυτονόητο ότι για κάποια πράγματα θα υπάρξει και μία μεταβατική περίοδος.
Ο κ. Καραμανλής υπενθύμισε ότι στο ζήτημα εμπλέκονται το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, ο Δήμος Αθηναίων, άλλοι δήμοι της Αττικής, η Περιφέρεια, και τόνισε ότι υπάρχει απόλυτη συνεργασία.