Δυο βαρειά σύννεφα σκιάζουν τον ουρανό σε Βρυξέλλες και Φραγκφούρτη: ο πληθωρισμός και η ενεργειακή κρίση. Για παράδειγμα και η χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup στη βελγική πρωτεύουσα κατέληξε σε πολύ διάλογο, ανταλλαγή απόψεων, καταγραφή διαφωνιών και μηδενικές αποφάσεις.
Στο άλλο πεδίο, στην έδρα της ΕΚΤ, οι συζητήσεις είναι διαρκείς και παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ ότι «ουδέν νεότερο» στο μέτωπο των επιτοκίων και της ποσοτικής χαλάρωσης, στο παρασκήνιο συνεχίζεται η μάχη μεταξύ των «γερακιών» της δημοσιονομικής ορθοδοξίας και της επιστροφής στη λιτότητα και των «περιστεριών» της αλλαγής των αυστηρών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας. Χωρίς νικητές και ηττημένους, προς το παρόν.
Οπως φάνηκε και από τη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup, η πλειοψηφία των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης «αγοράζει» το σενάριο του παροδικού πληθωρισμού. Με την εκτίμηση ότι οι στρεβλώσεις στο ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης που προκάλεσε η πανδημία και η επόμενη μέρα, οδηγώντας σε επανεμφάνιση του πληθωρισμού μετά από τρείς δεκαετίες ύφεσης, σύντομα θα απορροφηθούν από τις τιμές και οι αγορές θα επιστρέψουν στην κανονικότητα.
Για το ζήτημα της ενεργειακής κρίσης, η αδυναμία των μελών της Ευρωζώνης να αναλάβουν κοινές δράσεις, έχει οδηγήσει στη συνήθη κατάσταση «κάθε χώρα ό,τι μπορεί». Η σύμπτωση, την ημέρα της συνεδρίασης του Eurogroup,η Gazprom να ανοίξει τη στρόφιγγα της ροής του φυσικού αερίου με αποτέλεσμα μια μικρή αποκλιμάκωση των τιμών, λειτούργησε σαν ένα «αγχολυτικό» για τους υπουργούς Οικονομικών. Πάντως, κοινή διαπίστωση είναι ότι όσο συνεχίζεται το παιγνίδι του Πούτιν με το «ανοίγω – κλείνω» την προσφορά αερίου οι ισορροπίες στην παγκόσμια αγορά ενέργειας θα συνεχίσουν να είναι εύθραυστες, με οδυνηρές συνέπειες στο επίπεδο του ενεργειακού κόστους των καταναλωτών και της βιομηχανίας. Προς το παρόν όμως η Ευρωζώνη αναγνωρίζει τα περιορισμένα όρια παρέμβασης που διαθέτει και όλοι μαζί «κάνουν το σταυρό τους» για ελαφρύ χειμώνα.
Για την ΕΚΤ, η πορεία του πληθωρισμού και της ενέργειας θα καθορίσουν τα επόμενα βήματα για τα επιτόκια και την πoσοτική χαλάρωση. Τόσο η Λαγκάρντ, όσο και οι περισσότερες χώρες που επωφελούνται από την ποσοτική χαλάρωση, ιδιαίτερα ο ευρωπαϊκός Νότος και η Ελλάδα, ελπίζουν σε μια σταθεροποίηση του πληθωρισμού, έστω και στα σημερινά επίπεδα. Ως σημείο καμπής αναδεικνύεται η αρχή του 2022. Αν μέχρι τότε ο πληθωρισμός παραμένει στα τρέχοντα επίπεδα ή ακόμη καλύτερα αρχίζει να εμφανίζει πτωτικές τάσεις, τα πράγματα θα εξελιχθούν ομαλά και η πίεση από τα «γεράκια» μπορεί να συναντήσει σημαντική αντιστάθμιση. Η πορεία των επιτοκίων θα παραμείνει ομαλή και το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ακόμη και ελαφρά μειωμένο θα συνεχιστεί, ενώ για χώρες υψηλού ρίσκου, όπως η Ελλάδα, αναμένεται να βρεθεί λύση (μάλλον μέσω waiver) και να παραμείνουν στο παιγνίδι, τουλάχιστον μέχρι να αποκτήσουν επενδυτική βαθμίδα.
Τι θα γίνει όμως στην αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή ο πληθωρισμός αποδειχθεί ένα φαινόμενο, όχι παροδικό και συγκυριακό, αλλά μακράς πνοής και με διαρθρωτικά χαρακτηριστικά; Εκεί, ΕΚΤ και ευρωζώνη θα αρχίσουν να προετοιμάζονται για μια ακόμη επικίνδυνη διαδρομή σε «αχαρτογράφητα νερά». Με μια ευρωπαϊκή οικονομία που θα αγωνίζεται να εισέλθει σε μια τροχιά ανάκαμψης μετά την πανδημία και με ανοικτά όλα τα προβλήματα για την επόμενη μέρα του Συμφώνου Σταθερότητας.