Με παραστάσεις διαμαρτυρίας απαντά η ελληνική πλευρά στις εξαγωγές οπλικών συστημάτων από την Ισπανία στην Τουρκία μετά τη συνάντηση Ερντογάν-Σάντσεθ.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η ελληνική πλευρά έχει εγείρει επανειλημμένα το ζήτημα της εξαγωγής οπλικών συστημάτων ευρωπαϊκών κρατών προς την Τουρκία.
Το ζήτημα αυτό είχε τεθεί μετ' επιτάσεως από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κατά τη σχετική συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τον Οκτώβριο του 2020.
Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε αποστείλει επιστολή στην τότε Ισπανίδα ομόλογό του, Arancha González Laya, τον Οκτώβριο του 2020, στην οποία υπενθύμιζε την υποχρέωση των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να σέβονται την Κοινή Θέση 2008/944, η οποία υπογραμμίζει: «Τα Κράτη Μέλη είναι αποφασισμένα να αποτρέψουν την εξαγωγή στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εσωτερική καταστολή ή διεθνείς επιθετικές ενέργειες, ή να συμβάλει σε περιφερειακή αποσταθεροποίηση».
Παράλληλα, υπενθυμίζεται ότι το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων υιοθέτησε Συμπεράσματα, στις 14 Οκτωβρίου 2019, όπου επανέλαβε την ανωτέρω Κοινή Θέση, με αφορμή την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη Βόρεια Συρία.
Ο εν γένει αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου τέθηκε και κατά τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον νέο Ισπανό ομόλογό του, José Manuel Albares, κατά τη διάρκεια διμερούς συνάντησης τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Η έντονη αντίδραση της ελληνικής πλευράς έρχεται σε απάντηση της συμφωνίας Τουρκίας-Ισπανίας, με τον Ερντογάν να προσβλέπει στην αγορά ενός δεύτερου αεροπλανοφόρου και πιθανώς και ενός υποβρυχίου.
Ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι η χώρα του και η Ισπανία έχουν ήδη συνεργαστεί στη ναυπήγηση του TCG Anadolu, ενός αμφίβιου επιθετικού πλοίου, που μπορεί να διαμορφωθεί ως ελαφρύ αεροπλανοφόρο.
«Το πρώτο αεροπλανοφόρο δεν ήταν μεγάλης κλίμακας. Συμφωνήσαμε για την κατασκευή ενός μεγάλης κλίμακας», δήλωσε ο Ερντογάν σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ στην Άγκυρα. «Κι ίσως μπούμε μαζί και στη ναυπήγηση ενός υποβρυχίου (...) Υπάρχουν τόσα πολλά που μπορούμε να κάνουμε στην αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, μαχητικών ή μη» είπε ο Ερντογάν, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Η Τουρκία ενδιαφέρεται και για την προμήθεια ισπανικών φρεγατών F-110, ενώ ο Ερντογάν εξέφρασε την επιθυμία να συνεργαστεί με την Ισπανία και σε άλλα εξοπλιστικά προγράμματα, όπως μια νέα σειρά υποβρυχίων, σαν τα S-80 που ναυπηγεί η Navantia, για το ισπανικό Πολεμικό Ναυτικό.
Η Γερμανία έχει πουλήσει έξι υποβρύχια κλάσης Reis έναντι περίπου τεσσάρων δισ. ευρώ στην Τουρκία, αλλά το πρότζεκτ με την Ισπανία θα είναι μεσοπρόθεσμο και -όπως και στην περίπτωση των αεροπλανοφόρων- θα περιλαμβάνει και μεταφορά τεχνογνωσίας.
Το κοινό ανακοινωθέν στο τέλος των ισπανοτουρκικών διαβουλεύσεων, όπου ο Σάντσεθ προσήλθε με το μισό υπουργικό του συμβούλιο, αναφέρει και τη βούληση για συνεργασία σε κοινά πρότζεκτ drones, χερσαίων και ναυτικών οπλικών συστημάτων καθώς και σε δορυφόρους.
Η Τουρκία σχεδίαζε αρχικά να χρησιμοποιεί το Anadolu με αμερικανικά μαχητικά F-35, αλλά οι ΗΠΑ ματαίωσαν τα σχέδιά της με την αποπομπή της Άγκυρας από το πρόγραμμα συμπαραγωγής, λόγω της προμήθειας των ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων S-400.
Ερωτηθείς αν αληθεύουν οι πληροφορίες ότι η Ρωσία άρχισε τη μεταφορά τεχνογνωσίας στην Τουρκία για τους S-400, ο Ερντογάν τόνισε μόνον ότι συμφώνησε με το Κρεμλίνο να μην αποκαλύψουν λεπτομέρειες από τη συμφωνία συμπαραγωγής των S-400 με τη Ρωσία.
Ερντογάν και Σάντσεθ παρέστησαν νωρίτερα στην υπογραφή έξι διμερών συμφωνιών, που περιλαμβάνουν συνεργασία στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της αντιμετώπισης καταστροφών και του αθλητισμού.
Σάντσεθ: Πολύ θετικές οι διμερείς σχέσεις με την Τουρκία
Από την πλευρά του ο Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε ότι οι διμερείς σχέσεις με την τουρκία είναι εξαριετικές. «Όπως είπε κι ο φίλος μου, ο Ερντογάν, λίγες είναι οι χώρες που πραγματοποιούν τέτοιες συναντήσεις σε ανώτατο επίπεδο. Η συγκεκριμένη είναι η 7η συνάντησή μας από την πρώτη το 2009 κι υπάρχουν σημαντικοί λόγοι γι’ αυτό. Οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισπανίας είναι πολύ θετικές. Περισσότερες από 600 ισπανικές εταιρείες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Τουρκία».
Τουρκία και Ισπανία έχουν εντείνει τα τελευταία χρόνια τις διπλωματικές, αμυντικές και οικονομικές τους σχέσεις καθώς η Άγκυρα επιζητεί υποστηρικτές εντός της ΕΕ και η Μαδρίτη να φρενάρει τις προσπάθειες της Γαλλίας να ανακτήσει τον ηγετικό της ρόλο στη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Ισπανία: Ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος «αδειάζει» τον Σάντσεθ για τη συμφωνία με Ερντογάν
Ο πρόεδρος του Λαϊκού Κόμματος της Ισπανίας εξαπέλυσε πυρά κατά του Σάντσεθ για τη συμφωνία συνεργασίας με την Τουρκία.
Ο Πάμπλο Κασάδο υπογράμμισε σε ανάρτησή του στο Twitter ότι το κόμμα του εξακολουθεί να στηρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας και της Κύπρου και με σαφείς αιχμές προς την Άγκυρα χαρακτήρισε τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ασφάλειας της ΕΕ και της μεταναστευτικής πολιτικής πυλώνα της ισπανικής εξωτερικής πολιτικής.
«Μετά το ταξίδι του Σάντσεθ στην Τουρκία, εμείς στο Λαϊκό Κόμμα (PP) επαναλαμβάνουμε ότι υπερασπιζόμαστε την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας και της Κύπρου ως μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κοινή πολιτική ασφάλειας και μετανάστευσης στις διεθνείς μας σχέσεις», σημείωσε χαρακτηριστικά.