“Αρκετά καλά” πήγε η συνάντηση με τον Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε χθες σε Τούρκο δημοσιογράφο ο Κυριάκος Μητσοτάκης λίγο μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων με τον Τούρκο ηγέτη στο κτίριο του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Αυτή ήταν η αίσθηση που μετέφεραν και κυβερνητικοί παράγοντες, ενώ το Μαξίμου ανέφερε πως οι δύο ηγέτες έκαναν επισκόπηση της προόδου στον πολιτικό διάλογο και στη θετική ατζέντα και συμφώνησαν να εντατικοποιήσουν τη συνεργασία στο μεταναστευτικό το επόμενο διάστημα για την εξάρθρωση των δικτύων των διακινητών.
Οι αυξημένες μεταναστευτικές ροές στο Αιγαίο είναι όντως ένα θέμα που έχει ανησυχήσει ιδιαίτερα την ελληνική κυβέρνηση, ειδικά μετά και την μεταστροφή της στάσης της Γερμανίας στο μεταναστευτικό και το προσφυγικό και την απειλή επιστροφών πίσω στην Ελλάδα δεκάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών που βρέθηκαν μέσω των δευτερογενών ροών στην επικράτεια της Γερμανίας. Το Λιμενικό Σώμα έχει εντατικοποιήσει τις περιπολίες στο Αιγαίο και καταγράφονται σχεδόν σε καθημερινή βάση δραματικές καταδιώξεις διακινητών.
Είναι χαρακτηριστική η ένταση αυτών των καταδιώξεων, αφού σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις τις τελευταίες εβδομάδες σκάφη του Λιμενικού κατέληξαν να καταδιώκουν σκάφη διακινητών ακόμη και εντός των τουρκικών χωρικών υδάτων. Τα περιστατικά αυτά δημιούργησαν ένα μίνι διπλωματικό επεισόδιο με σχετικό διάβημα της τουρκικής κυβέρνησης στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Το επεισόδιο όμως αποκαταστάθηκε άμεσα ύστερα από τηλεφωνική επικοινωνία του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας Χρήστου Στυλιανίδη με τον Τούρκο Υπουργό Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγια.
Το γεγονός ότι το επεισόδιο αυτό διευθετήθηκε μέσω απευθείας επικοινωνίας δύο συναρμόδιων Υπουργών των δύο χωρών χωρίς να υπάρξει περαιτέρω όξυνση των σχέσεων, αποτελεί ακόμη μια ένδειξη ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν περάσει σε ένα άλλο επίπεδο μετά την Διακήρυξη των Αθηνών. Το γεγονός αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχουν εκλείψει τα σημαντικά αγκάθια που εξακολουθούν να υπάρχουν στις διμερείς σχέσεις και να θέτουν την ελληνική κυβέρνηση προ σοβαρών προκλήσεων. Αρκεί να ακούσει κανείς την χθεσινή ομιλία του Ερντογάν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου με επιτακτικό ύφος ζήτησε την διεθνή αναγνώριση του ψευδοκράτους των κατεχομένων στην Κύπρο, παρότι δρομολογείται από την πλευρά του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ μια νέα πρωτοβουλία για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού.
Ο Τούρκος Πρόεδρος ανέφερε επίσης πως η Τουρκία ζητά την αναγνώριση των “νομίμων δικαιωμάτων” της στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, κάλεσε τις χώρες της περιοχής -βλέπε Ελλάδα και Αίγυπτο- να συμφωνήσουν με την Άγκυρα σε “καθορισμό των θαλάσσιων περιοχών ευθύνης σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο” και υπενθύμισε πως “η Τουρκία έχει δικαιώματα στη δηλωμένη υφαλοκρηπίδα στα βόρεια και δυτικά του νησιού της Κύπρου και οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε ολόκληρο το νησί”.
Το ζήτημα του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, όπως και το Κυπριακό είναι τα δύο πολύ σοβαρά και κρίσιμα αγκάθια στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το επόμενο διάστημα η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει εάν υφίστανται οι προϋποθέσεις για την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Τουρκία για τον καθορισμό της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Η Άγκυρα επισημαίνει με κάθε τρόπο ότι θα εμποδίσει -ακόμη και με στρατιωτικά μέσα- οποιαδήποτε ενεργειακά project στην περιοχή τα οποία δεν θα αναγνωρίζουν de facto τις παράνομες διεκδικήσεις της.
Το πρώτο μεγάλο τεστ αναμένεται να είναι ο Great Sea Interconnector, το πολύ σημαντικό project ενεργειακής σύνδεσης της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ. Η επιθετική στάση της Άγκυρας τον Ιούλιο απέναντι στο ερευνητικό σκάφος “Ievoli Relume” νότια της Κάσου δείχνει ότι οι τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο παραμένουν ίδιες και απαράλλαχτες. Το επόμενο διάστημα θα φανεί κατά πόσον μπορεί να βρεθεί κάποια λύση, η οποία θα είναι σύμφωνη με τα ελληνικά και κυπριακά συμφέροντα και η οποία δεν θα υπονομεύει και δεν θα αναιρεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο, ένα έργο πράσινης ενέργειας με ευρύτερο ευρωπαϊκό ενδιαφέρον όπως ο Great Sea Interconnector μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη για την διευθέτηση του πιο μεγάλου προβλήματος στις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία.