Τις δράσεις μέσω των οποίων η Ελλάδα μπορεί να γίνει μέρος της παγκόσμιας βιομηχανίας θεάματος (ταινίες, video games, σειρές), αλλά και τα βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια απαριθμεί το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Ο χώρος της οπτικοακουστικής παραγωγής είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία
ψυχαγωγίας στον κόσμο και ένας από τους πιο δυναμικούς τομείς οικονομικής ανάπτυξης, κάτι που φαίνεται έντονα και στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, με παραγωγές από όλο τον κόσμο να επενδύουν στα μαγευτικά τοπία της χώρας, αλλά και τις ελληνικές παραγωγές να σημειώνουν μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό.
Βιομηχανία εκατοντάδων δισεκατομμυρίων -Πώς η Ελλάδα μπορεί να γίνει μέρος αυτής της δυναμικής
Στον τομέα της κινηματογραφικής αγοράς, τα έσοδα για το 2019 ξεπέρασαν τα $100 δισ., ενώ μόνο η οικιακή κινηματογραφική αγορά ξεπέρασε τα $55 δισ. (για το 2020 και το 2021 δεν υπάρχουν στοιχεία, λόγω των συνθηκών του covid-19).
Το ίδιο τοπίο υπάρχει και στην αγορά των video games, η αξία της οποίας αναμένεται να αγγίξει τα $200 δισ. το 2023 (το 2020 άγγιξε τα 180 δισ. δολάρια), σύμφωνα με σχετικό report της Juniper Research.
Η Ελλάδα μπορεί να γίνει μέρος αυτής της δυναμικής παγκόσμιας βιομηχανίας, αλλά και να τη χρησιμοποιήσει για λόγους πολιτιστικής διπλωματίας και εξωστρέφειας.
Σχετικές έρευνες για τη σημασία της εν λόγω βιομηχανίας έχει κάνει το ΙΟΒΕ το 2014 και η «ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ» πιο πρόσφατα. Για παράδειγμα, ο ΙΟΒΕ αναφέρει πως για κάθε εκατομμύριο δαπάνης για την κινηματογράφηση στην Ελλάδα, η εγχώρια προστιθεμένη αξία ενισχύεται, κατά μέσο όρο, κατά 1,4 εκατ. ευρώ. Σε όρους ΑΕΠ, 1 εκατομμύριο ευρώ δαπάνη, για κινηματογραφική παραγωγή, μεταφράζεται σε περίπου 1,6 εκατομμύρια συνολική επίδραση.
30 θέσεις εργασίας για κάθε 1 εκατ. δαπάνη στην παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών
Από την πλευρά της απασχόλησης, συνολικά, περίπου 30 θέσεις
εργασίας δημιουργούνται στην οικονομία για κάθε 1 εκατομμύριο ευρώ δαπάνη στην παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών. Παρ' όλα αυτά, η πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων που ενυπάρχουν σε μια τέτοια παγκόσμια αγορά μπορεί να επιτευχθεί πιο αποτελεσματικά εάν η χώρα μας συγκροτήσει μια συνεκτική και ενιαία δημόσια πολιτική για την οπτικοακουστική βιομηχανία και δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ενιαία και πολυεπίπεδη άσκησή της.
Για τη στήριξη του κλάδου δημιουργήθηκε το 2017 με το νόμο 4487, το
εργαλείο του cash rebate, το οποίο είχε σαν σκοπό την προσέλκυση ξένων επενδύσεων του χώρου στην Ελλάδα αλλά και τη στήριξη της εγχώριας οπτικοακουστικής παραγωγής μέσω της επιστροφής του 35% των επιλέξιμων δαπανών κάθε επένδυσης στους επενδυτές (εταιρείες παραγωγής).
Το cash rebate, ως χρηματοδοτικό εργαλείο, το χειρίζεται το Εθνικό Κέντρο
Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ), εποπτευόμενος φορέας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Οι πόροι του αρχικά ήταν 75 εκατ. ευρώ από το Εθνικό ΠΔΕ. Από το 2017 έως το 2019 η χρήση του
εργαλείου ήταν περιορισμένη.
Κυβερνητικές ενέργειες από τον Ιούλιο του 2019
Η κυβέρνηση και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχουν προβεί σε
σημαντικές δράσεις (α) τόσο για τη βελτίωση του cash rebate όσο και (β) για τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων στήριξης των επιχειρήσεων στον οπτικοακουστικό τομέα.
Συγκεκριμένα, η βελτίωση του cash rebate έγινε με συνεχείς νομοθετικές και κανονιστικές παρεμβάσεις και με διαρκή διαβούλευση με τους επαγγελματίες του χώρου, ενώ το ποσοστό του cash rebate αυξήθηκε από 35% σε 40% και εντάχθηκαν στο πρόγραμμα οι ταινίες μικρού μήκους, οι οποίες αποτελούν το καινοτόμο στοιχείο της οπτικοακουστικής παραγωγής.
Απλουστεύθηκε ο τρόπος υπαγωγής στο καθεστώς αλλά και πιστοποίησης ολοκλήρωσης ενός επενδυτικού σχεδίου με τη χρήση πιστοποιημένων ορκωτών λογιστών και τον εκ των υστέρων δειγματοληπτικό έλεγχο από το ΕΚΟΜΕ
Συμπεριλήφθηκαν στις επιλέξιμες δαπάνες τιμολόγια ξένων συντελεστών (καλλιτεχνών και συνεργείου), δίνοντας έτσι την δυνατότητα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα (Καλοκαίρι 2021) να έχουμε παραγωγές μεγάλων στούντιο όπως πχ Disney, Paramount, Netflix κ.λπ.
Περαιτέρω, προστέθηκαν σημαντικοί πόροι στο αρχικό ποσό των 75 εκατ. ευρώ, ύψους 200 εκατ. για το cash rebate από το νέο ΕΣΠΑ 2021- 2027.
Νέο πρόγραμμα Εγγυοδοσίας Επενδυτικών Δανείων Επιχειρήσεων του Οπτικοακουστικού Χώρου
Τέθηκε σε εφαρμογή το νέο πρόγραμμα Εγγυοδοσίας Επενδυτικών Δανείων Επιχειρήσεων του Οπτικοακουστικού Χώρου, σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Τράπεζα, ύψους 25 εκατομμυρίων το οποίο μέσω μόχλευσης φτάνει τα 62,5 εκατ.
Το Ταμείο έχει ως βασικό στόχο την παροχή εγγύησης σε δάνεια επιχειρηματικής ανάπτυξης, κεφάλαιο κίνησης και δάνεια επενδυτικού σκοπού, σε ποσοστό 80% επί του ύψους του δανείου, με ανώτατο ποσοστό κάλυψης το 50% της αξίας του χαρτοφυλακίου.
Μέσα από το πρόγραμμα το Ταμείο αφενός καλύπτει τις ανάγκες ρευστότητας, με την παροχή εγγυήσεων προς τις συνεργαζόμενες τράπεζες, και αφετέρου η δικαιούχος επιχείρηση επιτυγχάνει, είτε χαμηλότερο επιτόκιο στο δάνειο, είτε μικρότερες ή και καθόλου εξασφαλίσεις.
Κατά τους πρώτους μήνες λειτουργίας του Ταμείου τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά, καθώς μέχρι στιγμής 20 περίπου εταιρείες από τον χώρο των οπτικοακουστικών έχουν αξιοποιήσει το Ταμείο με το σύνολο της επένδυσης να φτάνει τα 3 εκατομμυρίων ευρώ περίπου.
Βελτιώθηκε η εφαρμογή του tax relief 30%, το οποίο είναι κίνητρο φορολογικής ελάφρυνσης, σε επενδυτές και παραγωγούς για την παραγωγή οπτικοακουστικού έργου.
Το Tax Relief απευθύνεται είτε σε νομικές οντότητες είτε σε φυσικά πρόσωπα που φορολογούνται στην Ελλάδα και επιθυμούν να επενδύσουν σε παραγωγές οπτικοακουστικών έργων. Αφορά την αφαίρεση από το φορολογητέο εισόδημα του επενδυτή ποσοστού έως τριάντα τοις εκατό (30%) των υλοποιημένων επιλέξιμων δαπανών κάθε οπτικοακουστικού έργου, εφόσον αυτές πραγματοποιούνται στην Ελλάδα.
Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης: Τα αποτελέσματα του Cash Rebate
Η εφαρμογή του νέου cash rebate, από το 2020, είχε σαν αποτέλεσμα μέχρι σήμερα να έχουν προχωρήσει πάνω από 200 υπαγωγές επενδυτικών σχεδίων (ξένες παραγωγές μεγάλων στούντιο όπως Disney, Paramount αλλά και σημαντικές εγχώριες παραγωγές), με εκτιμώμενη δημόσια δαπάνη περίπου 160 εκατ. ευρώ και η Ελλάδα να έχει γίνει πόλος έλξης μεγάλων παραγωγών και επενδυτικών σχημάτων του χώρου.
Η πλειονότητα των χρηματοδοτήσεων, ειδικά ως προς το σκέλος της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, έγινε από το 2020 και μετά, λόγω των συγκεκριμένων ενεργειών που υλοποιήθηκαν.
Οι διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές που έκαναν γυρίσματα στην Ελλάδα
- Glass Onion: A Knives Out Mystery Με τους Ντάνιελ Κρεγκ, Έντουαρντ Νόρτον, Κέιτ Χάντσον. Η ταινία θα προβληθεί τον Δεκέμβριο στο Netflix και σε περιορισμένο αριθμό κινηματογραφικών αιθουσών στην Αμερική. Γυρίστηκε το καλοκαίρι του ‘21 στο Πόρτο Χέλι.
- Rise Η ταινία της Disney για τη ζωή του Γιάννη Αντετοκούνμπο που γυρίστηκε την Άνοιξη του ’21 στην Αθήνα
- Το Τρίγωνο της Θλίψης / Χρυσός Φοίνικας Φεστιβάλ Καννών. Σκηνοθεσία Ρούμπεν Έστλουντ
- Tehran Ισραηλινή σειρά σε συμπαραγωγή Cosmote που αγοράστηκε από την Apple
- Jack Rayan Κατασκοπική σειρά της Apple που ο τρίτος κύκλος γυρίστηκε στην Ελλάδα
- Crimes of the future Σκηνοθεσία Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ - Συμμετοχή στις Κάννες
- Γάμος αλά Ελληνικά 3 Γυρίστηκε το καλοκαίρι του ’22 σε Αθήνα και Κέρκυρα.
Ελληνικές παραγωγές που σημείωσαν επιτυχία στο εξωτερικό
- Maestro του Χριστόφορου Παπακαλιάτη. Προβάλλεται στο Mega. Η 1 η ελληνική σειρά που αγόρασε το Netflix και θα προβληθεί στην πλατφόρμα στις 19 Δεκεμβρίου
- Σιωπηλός δρόμος Τηλεοπτική σειρά του 2021, παραγωγή Mega, η οποία έχει πουληθεί σε χώρες της Ευρώπης
- Monday Κινηματογραφική ταινία του ’21 που αγοράστηκε από το Netflix για να προβληθεί στην Αμερική
- Τα Μήλα Κινηματογραφική ταινία του ’20 που αγοράστηκε από το Netflix για να προβληθεί στην Αμερική και σε χώρες της Ευρώπης
- Σμύρνη Αγαπημένη Κινηματογραφική ταινία που προβάλλεται στην Αμερική και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
- Ευτυχία Κινηματογραφική ταινία που προβλήθηκε στην Ευρώπη.
- Dodo Κινηματογραφική ταινία με συμμετοχή στο Φεστιβάλ Καννών, θα προβληθεί σε χώρες της Ευρώπης.