Το πρώτο δίμηνο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν έχει ξεκινήσει ιδανικά, καθώς η μία φουρτούνα διαδέχεται την άλλη. Το μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι όλα τα μέτωπα που άνοιξαν έχουν να κάνουν με τη λειτουργία του κράτους, που μετρούσε ως το δυνατό σημείο της κυβέρνησης.
Και αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον η αντίδραση (και τα αντίδοτα) του πρωθυπουργού, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο θα επιχειρήσει να ξεπεράσει το μείζον πρόβλημα λειτουργίας του κράτους που ως χθες λογιζόταν στα ατού της διακυβέρνησής του.
Το δεύτερο αξιοσημείωτο αυτής της νέας πολιτικής σεζόν είναι πως από τη δημόσια συζήτηση απουσιάζει εντελώς ο ΣΥΡΙΖΑ. Έχουμε πάνω από ένα μήνα να μιλήσουμε για το κόμμα αυτό.
Κι όμως, σε λίγες ημέρες [10 Σεπτεμβρίου], ο ΣΥΡΙΖΑ αλλάζει ηγεσία. Υπό κανονικές συνθήκες, αυτή θα ήταν μια μείζων πολιτική εξέλιξη. Όπως συνέβαινε πάντα στο παρελθόν, σε όλα τα κόμματα, η αλλαγή αρχηγού συνταράσσει ή διχάζει τους οπαδούς και απασχολεί έντονα την κοινή γνώμη. Οι εξελίξεις καταγράφονται στα πρωτοσέλιδα και φτάνουν λίγο πολύ ως το τελευταίο ελληνικό σπίτι, αφού η επιλογή νέου ηγέτη γίνεται με στόχο να αναδιατάξει το πολιτικό σκηνικό, πράγμα που επηρεάζει το μέλλον όλων μας.
Θυμίζω εν τάχει κάποια παραδείγματα: Η εκλογή Μητσοτάκη, έναντι Μεϊμαράκη, που είχε χαρακτηριστικά θρίλερ, κράτησε άγρυπνο το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για πολλές εβδομάδες. Η επικράτηση Σημίτη στο μετα-Παπανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ είχε άγριο παρασκήνιο και η κοινή γνώμη την παρακολούθησε με κομμένη ανάσα. Ακόμη και η Le Monde έκανε την είδηση «χτύπημα» στο εξώφυλλο, με τίτλο «Bienvenue, M. Simitis!» Η επικράτηση Καραμανλή έναντι Σουφλιά, αν και αναμενόμενη, είχε πάθος και διευρυμένο ακροατήριο στην κοινωνία. Όπως και η εκλογή αρχηγού στο ΠΑΣΟΚ, η οποία κινητοποιούσε πάντα πολλές εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου, που έδειχναν ζωηρό πολιτικό ενδιαφέρον.
Και δεν θα μπορούσε να συμβαίνει διαφορετικά: η εκλογή αρχηγού σε κόμματα εξουσίας δεν αφορά μόνο το στενό ακροατήριο των οπαδών, αφορά το σύνολο της κοινωνίας και είναι καθοριστική για το μέλλον μιας χώρας. Όλοι οι προαναφερθέντες πολιτικοί έγιναν πρωθυπουργοί μετά την εκλογή τους.
Στον ΣΥΡΙΖΑ τίποτα από αυτά δεν ισχύει. Σχεδόν έχουμε ξεχάσει ότι η αξιωματική αντιπολίτευση βαδίζει ολοταχώς στην μετα-Τσίπρα εποχή και ότι εκλέγει νέο αρχηγό που θα καθορίσει τις εξελίξεις, για τα επόμενα χρόνια. Στοιχηματίζω ότι οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν καλά-καλά ότι το ερχόμενο σαββατοκύριακο μπαίνουμε στην τελική ευθεία αυτής της πρωτοφανούς για τον ΣΥΡΙΖΑ εκλογικής διαδικασίας και ότι θα γνωρίσουμε λίαν συντόμως τον νέο ηγέτη του.
Μόνο να υποθέσω μπορώ γιατί στον ΣΥΡΙΖΑ είναι λες και έχει κλείσει ο ήχος. Γιατί οι ειδήσεις από την προεκλογική δραστηριότητα των 4 υποψηφίων γίνονται μονόστηλα ή καταλήγουν σε παραπολιτικά σχόλια. Οι συνεντεύξεις τους περνούν στα «ψιλά» των ειδήσεων, ενώ ούτε τα συριζαϊκά ΜΜΕ αναφέρονται με ζέση στη δραστηριότητά τους. Ιδιαίτερη αρθρογραφία για το θέμα δεν υπάρχει και η μόνη είδηση που αντέχει στην επικαιρότητα είναι αν οι υποψήφιοι θα κάνουν ή όχι debate, πράγμα αδιάφορο. «Τα μηνύματα που παίρνω από τον κόσμο είναι ότι λίγο τον αφορούν τα εσωκομματικά μας», δήλωσε ο Δημ. Παπαδημούλης σε ραδιοφωνική συνέντευξή του («Στο κόκκινο»).
Εδώ όμως δεν πρόκειται απλώς για «τα εσωκομματικά» τους. Πρόκειται για ένα διακύβευμα που θα έπρεπε κανονικά να είναι άλλου μεγέθους. Η αλλαγή ηγεσίας σε ένα κόμμα εξουσίας δεν είναι ένας απλός τσακωμός π.χ. των συνιστωσών στην κεντρική επιτροπή. Είναι κάτι σημαντικότερο από μια συνεδρίαση που βρίζει ο Πολάκης ή δείχνει τα νεύρα του ο Φίλης. Είναι μια κορυφαία πολιτική στιγμή για τη δημοκρατία, για το πολίτευμα και την πορεία μιας χώρας. Ή έτσι θα έπρεπε να είναι, τέλος πάντων.
Μόνο εικασίες μπορώ να κάνω για το πρωτοφανές πλαίσιο αδιαφορίας και αφασίας που περιβάλλει την εκλογή προέδρου στον ΣΥΡΙΖΑ:
Πρώτον, οι τρεις υποψήφιοι [Αχτσιόγλου, Παππάς, Τσακαλώτος] είναι πρώην «υπολοχαγοί» του Αλέξη Τσίπρα, δεν έχουν τη λάμψη του τέως αρχηγού και δεν έχουν διακριθεί στο παρελθόν ως ηγετικές προσωπικότητες. Από την άποψη αυτή δεν προσελκύουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, ίσως ούτε και των οπαδών του κόμματος. Δεν συμπεριλαμβάνω στους υποψηφίους τον Στέφανο Τζουμάκα, που ένας Θεός ξέρει γιατί βρέθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ και τι έχουν στο νου τους όσοι τον ενθαρρύνουν να πλασαριστεί ως επίδοξος αρχηγός.
Δεύτερον, όποιος διαβάσει την αυτοπαρουσίαση των υποψηφίων στο «vote.syriza.gr» νομίζει πως απευθύνονται στην τοπική ΣΥΡΙΖΑ Άνω Πλαγιάς. Η κ. Αχτσιόγλου προβάλλει την υπουργική της ιδιότητα και τονίζει πως το 2006 αποφοίτησε με άριστα από τη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης. Την υπουργική του ιδιότητα, καθώς και ότι «μεγάλωσε στην Καισαριανή», αναφέρει ο Ν. Παππάς. Ο κ. Τσακαλώτος προτάσσει τη βουλευτική του ιδιότητα («εκλέγεται βουλευτής από το 2012»), ενώ σημειώνει και πως «έχει σπουδάσει στην Οξφόρδη και στο Σάσεξ». Δεν τα λες αυτά προσόντα για αρχηγό κόμματος εξουσίας!
Τρίτον, η θεματολογία των υποψηφίων με το ζόρι θα ακουγόταν σε περιφερειακή οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ. Ούτε λέξη για Ευρώπη, ελληνοτουρκικά, εξοπλισμούς, διεθνή θέματα και προκλήσεις, οικονομία , διπλωματικές σχέσεις και επενδύσεις. Η κ. Αχτσιόγλου δηλώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα λαϊκό και ότι δεν πάει ούτε αριστερά, ούτε δεξιά, ούτε στο Κέντρο. Να απλωθεί το κόμμα από την Αριστερά έως το Κέντρο επιθυμεί ο κ. Παππάς. Στο Αριστερό πρόσημο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στις συμμαχίες που οφείλει να κάνει με την κοινωνική βάση, έχοντας ανοιχτούς ορίζοντες, επιμένει ο Ευ. Τσακαλώτος. Αυτά τα κούφια συνθήματα μιας άλλης εποχής έβγαλαν από τα ρούχα του ακόμα και τον Πολάκη: «Δεν θα εμπνευστεί κανείς με αυτά τα γενικόλογα “τεχνοκρατικά”, τα “συμπεριληπτικά”, τα “αλληλέγγυα” και τα ηθικοπλαστικά», έγραψε πρόσφατα.
Τέταρτον, οι επίδοξοι αρχηγοί δεν μοιάζουν έτοιμοι να οδηγήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ στην μετα-Τσίπρα εποχή. Δεν έχουν καταλάβει τα αίτια της εκλογικής συντριβής, δεν είναι εξοπλισμένοι προγραμματικά, δεν τους ξέρει άνθρωπος στην Ευρώπη και στον κόσμο, δεν τολμούν να ανοιχτούν πέραν του στενού ορίζοντα της Αριστεράς. Κυρίως, αδυνατούν να απευθυνθούν στους κεντρώους ψηφοφόρους, οι οποίοι είναι τελικά εκείνοι που δίνουν την εξουσία στο ένα ή το άλλο κόμμα με την ψήφο τους. Δεν ξέρω, ίσως τους λείπει το χάρισμα, η λαϊκίστικη φλέβα, η θεατρικότητα, η τέχνη της κωλοτούμπας που διέκρινε τον προηγούμενο αρχηγό. Σε κάθε περίπτωση, βλέπω τον νέο ΣΥΡΙΖΑ να ξεκινάει από το μηδέν, μετά τον Τσίπρα. Κι εμάς να παρακολουθούμε τις εξελίξεις με βαθιά χασμουρητά.
Υστερόγραφο για τις πυρκαγιές
Δεν θέλησα να υπεισέλθω στα των πυρκαγιών. Υπάρχουν ήδη υπερβολικά πολλοί ειδικοί γύρω μας. Έτοιμοι να ξετρυπώσουν πυρομανείς, σαμποτέρ και σκοτεινούς πράκτορες στα σύνορα ή να φαντασιώνονται ότι θα φυτρώσουν ανεμογεννήτριες στις καμένες πλαγιές.
Εξάλλου, η υπόθεση «πυρκαγιές» βρίσκεται σε καλά χέρια. Όπως μας διαβεβαίωσε ο Βασίλης Κικίλιας αναλαμβάνει να ανακαλύψει αυτοπροσώπως τους «αλιτήριους εμπρηστές» και θα τους στείλει να λογοδοτήσουν. Άντε με το καλό, να τους γνωρίσουμε κι εμείς μια μέρα!