Τις εκτιμήσεις του για τις επερχόμενες εκλογές δίνει με συνέντευξή του στο iefimerida.gr, ο Γιώργος Αράπογλου, γενικός διευθυντής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Pulse RC.
Ο κ. Αράπογλου απαντά σε επτά ερωτήσεις που αφορούν στις κάλπες που θα στηθούν το 2023, όπως στην εικόνα που παρουσιάζουν αυτή τη στιγμή τα κόμματα, στο πώς οι πολιτικοί αρχηγοί επηρεάζουν την πορεία των κομμάτων τους, αλλά και πώς διαμορφώνονται οι τάσεις καθώς πλησιάζουμε προς την εκλογική αναμέτρηση.
- Πότε είναι πιθανότερο να γίνουν οι ερχόμενες εθνικές εκλογές;
Η απάντηση προφανώς δεν προκύπτει από δημοσκοπικά ευρήματα, αφού είναι μια απόφαση που δεν λαμβάνεται από τους ψηφοφόρους αλλά από τον πρωθυπουργό με βάση δεδομένα και παραμέτρους που δεν είναι όλα γνωστά σε όλους. Παρακολουθούμε και εμείς τις δημοσιογραφικές αναφορές… Αυτό που ίσως προκύπτει από τα αποτελέσματα των ερευνών είναι ότι η δημοσκοπική εικόνα δεν φαίνεται να παρουσιάζει δραματικές διαφοροποιήσεις από μήνα σε μήνα, προς κάποια κατεύθυνση.
Ας μην ξεχνάμε ότι οι δημοσκοπήσεις δεν επιδιώκουν την πρόβλεψη μελλοντικών εκλογικών αποτελεσμάτων, διαθέτουν αβεβαιότητες, περιθώρια σφάλματος - και τα απρόοπτα προφανώς δεν προβλέπονται. Στο βαθμό όμως που η δημοσκοπική αποτύπωση προσεγγίζει ικανοποιητικά τις πραγματικές διαθέσεις και τάσεις του εκλογικού σώματος, δεν μοιάζει να προκύπτει ιδιαίτερος ή σημαντικός δημοσκοπικός λόγος για το πότε να γίνουν οι εκλογές: άμεσα, αργότερα, ή έως και το συνταγματικό τους όριο. Άλλωστε, όποτε και αν προκηρυχθούν, θα διεξαχθούν μέσα στο τελευταίο εξάμηνο της θητείας της κυβέρνησης. Επομένως, ούτε πρόωρες μπορούν να θεωρηθούν, ούτε έκπληξη θα αποτελέσουν.
- Ποια είναι σήμερα η δημοσκοπική εικόνα της Νέας Δημοκρατίας;
Στη δημοσκόπηση της PulseRC του Δεκεμβρίου για το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ, το κυβερνών κόμμα ενισχύθηκε κατά μια μονάδα. Ως προσωπική εκτίμηση θα έλεγα ότι ένα μέρος αυτής της ενίσχυσης -περίπου το μισό- προέρχεται από τις απώλειες του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής. Το άλλο μισό μοιάζει να κερδήθηκε μετά από τη συζήτηση και την ψήφιση του προϋπολογισμού στη Βουλή. Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο είχε χάσει αθροιστικά μιάμιση μονάδα. Γενικότερα, στις έρευνες μας στη διάρκεια της χρονιάς που φεύγει («Πρόθεση Ψήφου με αναγωγή επί των εγκύρων», χωρίς «Λευκό-Άκυρο», Αποχή, αλλά με «Αναποφάσιστους»), η Νέα Δημοκρατία, με αυξομειώσεις, κινείται στο διάστημα μεταξύ 32% και 34%. Δεν είναι σύνηθες για μια κυβέρνηση, στο τέταρτο έτος της θητείας της, να έχει «σκαμπανεβάσματα» και όχι μια σταθερά πτωτική πορεία. Θυμίζω ότι τουλάχιστον οι τρεις προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν περάσει (δημοσκοπικά) στη δεύτερη θέση -πίσω από την αντιπολίτευση- ήδη από το μέσο της θητείας τους! Η σημερινή κυβέρνηση καταφέρνει να εισέρχεται στο τελευταίο εξάμηνο της διακυβέρνησής της, παραμένοντας στην πρώτη θέση και με ευδιάκριτη διαφορά από το δεύτερο.
- Το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ παραμένει σταθερό;
Με βάση τις δημοσκοπήσεις της εταιρείας μας, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ παρουσιάζει αργή ανοδική πορεία από τον Ιανουάριο του 2023, οπότε και κατέγραψε το χαμηλότερο ποσοστό του, για το 2022, σε έρευνα της Pulse RC. Η (δημοσκοπική) πορεία του μοιάζει να συσχετίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό με τις αυξομειώσεις του ΠΑΣΟΚ και σε κάποιο (μικρότερο) βαθμό με τις απώλειες της Νέας Δημοκρατίας λόγω κυβερνητικής φθοράς. Ίσως θα περίμενε κανείς ταχύτερη ανοδική πορεία από την Αξιωματική αντιπολίτευση, ιδιαίτερα σε μια περίοδο πολλαπλών κρίσεων και σημαντικών προβλημάτων. Από την άλλη, ο στόχος αυτός ούτε απλός ούτε εύκολος είναι, ιδιαιτέρως για ένα κόμμα που έχει κυβερνήσει στο πρόσφατο παρελθόν.
- Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής παρουσιάζει δημοσκοπικές απώλειες το τελευταίο διάστημα. Έχει πιθανότητες να επανακάμψει;
Στην πρόσφατη έρευνά μας του Δεκεμβρίου, το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής κατέγραψε απώλεια μιας μονάδας. Και πάλι ως προσωπική εκτίμηση θα έλεγα ότι ένα μέρος -περίπου το μισό- της πτώσης αυτής, κατευθύνθηκε προς άλλα κόμματα και κυρίως προς το κυβερνών. Το υπόλοιπο μισό δείχνει να ενίσχυσε την «Γκρίζα ζώνη» (Αναποφάσιστοι, Λευκό, Αποχή, ΔΑ). Πηγαίνοντας πιο πίσω, τους τελευταίους μήνες, οι πιέσεις που δέχεται το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να ενισχύουν και τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τη «Γκρίζα ζώνη».
Ένας ψηφοφόρος που (δημοσκοπικά) απομακρύνεται από ένα κόμμα, αν κατευθυνθεί προς άλλο κόμμα, καθιστά πιο δύσκολη -όχι απίθανη- την επιστροφή του. Αν αντίθετα μετακινηθεί προς την «Γκρίζα ζώνη», αφήνει μεγαλύτερη πιθανότητα επιστροφής. Γι’ αυτόν το λόγο, το ΠΑΣΟΚ διατηρεί πιθανότητες επανάκαμψης. Όχι μόνο η στάση του και οι επιλογές του, αλλά και το γενικότερο πολιτικό και προεκλογικό κλίμα, θα επηρεάσουν την πορεία του.
- Ποιοι αρχηγοί «τραβάνε» το κόμμα τους ψηλότερα και ποιοι το κρατούν καθηλωμένο στα χαμηλά;
Ο ρόλος και των δύο αρχηγών (Κυρ. Μητσοτάκη και Αλ. Τσίπρα) είναι ενισχυτικός των παρατάξεών τους και των εκλογικών περιθωρίων που αυτές έχουν. Η απήχησή τους είναι υψηλότερη από την «Πρόθεση Ψήφου» που καταγράφουν τα κόμματά τους. Και ο Ν. Ανδρουλάκης έχει υψηλότερη δημοτικότητα από την «Πρόθεση Ψήφου» του ΠΑΣΟΚ. Αν στη σύγκριση με τους δύο άλλους καταγράφει χαμηλότερες επιδόσεις, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι συγκρίνεται με δύο πρωθυπουργούς, τον νυν και έναν πρώην. Σε ορισμένους τομείς (όπως στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και Άμυνας) η απήχηση του πρωθυπουργού ξεπερνά ακόμα και το εκλογικό ποσοστό της Νέας Δημοκρατίας το 2019!
- Ποιες τάσεις διαμορφώνονται πλησιάζοντας προς τις εκλογές;
Μελετώντας τη διαχρονική εξέλιξη της «Πρόθεσης Ψήφου με αναγωγή επί των εγκύρων» (με «Αναποφάσιστους») των ερευνών της Pulse RC για το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ και χωρίς να ξεχνάμε όσα αναφέραμε προηγουμένως γενικά για τις δημοσκοπήσεις, παρατηρούμε ότι:
- τον Σεπτέμβριο 2021, τα ποσοστά Νέας Δημοκρατίας (36,5%), ΣΥΡΙΖΑ (25%) και ΠΑΣΟΚ (7%) άθροιζαν 68,5%
- τον Ιανουάριο 2022, τα ποσοστά Νέας Δημοκρατίας (32,5%), ΣΥΡΙΖΑ (22,5%) και ΠΑΣΟΚ (14,5%) άθροιζαν 69,5%
- τον Δεκέμβριο 2022, τα ποσοστά Νέας Δημοκρατίας (34%), ΣΥΡΙΖΑ (26%) και ΠΑΣΟΚ (10,5%) αθροίζουν 70,5%.
Το άθροισμα των τριών πρώτων κομμάτων ακολουθεί ανοδική πορεία. Αντίθετα, τα ποσοστά των τριών άλλων κοινοβουλευτικών κομμάτων (ΚΚΕ, Ελληνική Λύση, Μέρα25) παραμένουν -λίγο ή πολύ- σταθερά και μοιάζει να μην επιδρούν σημαντικά στην πορεία των τριών πρώτων. Επιβεβαιώνεται η αρχική μας εκτίμηση ότι η ενίσχυση των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ προήλθε κυρίως από ψηφοφόρους (του 2019) Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ. Είναι αναμενόμενο επομένως, οι τωρινές του απώλειες να ευνοούν αυτά τα δύο κόμματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ προφανώς εισπράττει και μέρος της κυβερνητικής φθοράς.
- Τι να περιμένουμε τη βραδιά των εκλογών;
Με απλή αναλογική, η επίτευξη αυτοδυναμίας από το πρώτο κόμμα είναι πολύ δύσκολη. Η συνεργασία πρώτου και δεύτερου κόμματος είναι πιο πιθανό να μπορεί να έχει πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο (όχι όμως σίγουρο: εξαρτάται πάντα από τα ποσοστά του πρώτου και του δεύτερου κόμματος και από το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που δεν θα καταφέρουν να εισέλθουν στην επόμενη Βουλή). Χωρίς τη συμμετοχή του πρώτου κόμματος η προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης πλειοψηφίας δυσκολεύει, χωρίς να είναι απίθανη. Σε περίπτωση αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης, οι δεύτερες εκλογές μπορεί να δώσουν λύση.
Από τα αποτελέσματα της κάλπης της απλής αναλογικής, όλα θα έχουν ενδιαφέρον, όλα θα αξιολογηθούν προσεκτικά και όλα θα παίξουν ρόλο στις μετεκλογικές εξελίξεις: όχι μόνο το ποιος θα είναι πρώτος, αλλά το ακριβές ποσοστό του, η διαφορά από τον δεύτερο, ποια κόμματα θα εισέλθουν στη Βουλή, τα ακριβή ποσοστά τους (και οι έδρες τους) -ακόμα και του τελευταίου στη σειρά- το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που θα μείνουν εκτός, το ποσοστό της αποχής... Επομένως, η εκλογική βραδιά θα έχει μάλλον αρκετή διάρκεια προκειμένου να διαμορφώσουμε πλήρη εικόνα και δεν θα αρκεστούμε μόνο στα πρώτα αποτελέσματα.