Φθάνουμε Σεπτέμβρη. Που το γνωστό ρομαντικό ιταλικό τραγούδι τον θέλει «μελαγχολικό».
Και η πραγματικότητα ετοιμάζεται να τον υποδεχθεί με απολογισμούς πεπραγμένων και μη του καλοκαιριού, που, φευ, ούτε και φέτος κατόρθωσε να διαψεύσει το επαναλαμβανόμενο κατακαμένο μοτίβο του...
Απλώς για άλλη μια φορά το κράτος (ό,τι κι αν σημαίνει ο όρος προκειμένου περί Ελλάδος…) μας διαβεβαίωσε ότι «μαθαίνει από τα λάθη και τις παραλείψεις του» και ελπίζει την άλλη φορά να είναι πιο έτοιμο και αποτελεσματικό.
Ας μην αναλογισθούμε πόσες «φορές» έχουν περάσει και τι άφησαν πίσω τους, και πόσο αποτελεσματικότερο αποδείχθηκε το κράτος… Να μην αφορίζουμε. Όλο και κάτι γίνεται (σε μέσα, εξοπλισμό), ακόμη και σε οργάνωση και ετοιμότητα. Και φωτιές θα ξεσπάνε για χίλιους δυο λόγους ακόμη και την καλύτερη οργάνωση και προετοιμασία αν διαθέταμε. Βλέπουμε τι γίνεται απ’ άκρου εις άκρον στον πλανήτη, ακόμη και σε κράτη απείρως πιο οργανωμένα και αποτελεσματικά από το δικό μας failed state. Η φύση και η πραγματικότητα (όπου ο πιο προβλεπτός παράγων είναι ο… απρόβλεπτος!) πάντα θα ξαφνιάζουν τον ανθρώπινο παράγοντα.
Το ότι το κράτος μας είναι αποτυχημένο (failed state) θα ήταν λάθος να αποδοθεί σε μια συγκεκριμένης πολιτικής κατεύθυνσης κυβέρνηση. Έχουν αλλάξει τόσες τα τελευταία 30 χρόνια (για να μην πάμε και πιο πίσω…), που εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται ότι τελικά, με μικρές διαφορές, «όλες το ίδιο έβλαψαν…»!
Κατ’ αρχήν δεν έχουμε ιδέα τι εννοούμε όταν λέμε «κράτος», στην Ελλάδα! Εννοούμε την κυβέρνηση, τον κεντρικό μηχανισμό, τις εξαρτώμενες Υπηρεσίες, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, περιφέρειες, δήμους, κοινότητες, αποκεντρωμένες διοικήσεις, Ανεξάρτητες Αρχές, Ένοπλες Δυνάμεις, Σώματα Ασφαλείας; Και όταν ξεσπάμε «δεν υπάρχει κράτος», εννοούμε όλα αυτά συλλήβδην;
Προφανώς όχι. Εννοούμε ότι το «κράτος» μας είναι σαν τον... Πύργο της Βαβέλ! Μιλάει διαφορετικές γλώσσες και δεν μπορεί η δεξιά του να συνεργασθεί, να συντονισθεί με την αριστερά του!
Κάθε χρόνο (φέτος το παρακάναμε…) γινόμαστε μάρτυρες θανατηφόρων δυστυχημάτων σε παιδικές χαρές και σε λούνα παρκ που βυθίζουν τη χώρα στην οδύνη, στην απόγνωση και στην οργή. Αποκαλύπτεται ότι οι συγκεκριμένοι χώροι δεν διέθεταν έγκυρη άδεια λειτουργίας μετά από πιστοποίηση πραγματογνωμόνων. Μετά αρχίζει το… μαλλιοτράβηγμα για το ποιος είναι υπεύθυνος για αυτή την αδειοδότηση: η Αστυνομία, η Περιφέρεια, ο Δήμος, το… Υπουργείο Εσωτερικών (αν έχετε τον θεό σας!) - μήπως να διατάξει έρευνα το… Μαξίμου;
Το αρμόδιο υπουργείο βγάζει απόφαση ότι οι δημότες των περιαστικών δήμων οφείλουν πριν την έλευση της θερινής περιόδου να καθαρίσουν και να αποψιλώσουν κήπους και περιβάλλοντα χώρο και να συγκεντρώσουν όλα τα ξερά και εύφλεκτα υλικά έξω από την περιουσία τους, ώστε να περάσει ο δήμος να τα απομακρύνει. Πολύ ωραία. Ο δήμος… το ξέρει; Τον έχει ενημερώσει κανείς ότι είναι υποχρεωμένος να το κάνει; Αν ναι, πώς και γιατί όλα αυτά τα «μπουρλότα» παραμένουν σε στοίβες πυράς ακόμη και σαν μπει ο Σεπτέμβρης; Πόσοι δήμοι (υποχρεούνται όλοι!) έχουν εκπονήσει αντιπυρικά σχέδια για την πρόβλεψη και άμεση επέμβαση κατάσβεσης της πρώτης εστίας;
Η Δασική Υπηρεσία έχει πάρει εντολή να ανοίξει δασικούς δρόμους σε συνεργασία με την ΠΥ πριν από τη θερινή περίοδο - έχει μπει στον κόπο κάποιος αρμόδιος να ελέγξει αν και σε ποιον βαθμό η εντολή εκτελέστηκε; Αυτό το περιβόητο follow up που κάποιοι πρωθυπουργοί στο παρελθόν παρακολουθούσαν και είχαν και σχετικό μπλοκάκι, λειτουργεί ως δαμόκλειος σπάθη σ’ ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό; Μάλλον όχι.
Για να λειτουργήσει αποδοτικά και αποτελεσματικά ο τεράστιος κρατικός μηχανισμός, αυτό που πρωτίστως χρειάζεται είναι συντονισμός και ελεγκτικοί μηχανισμοί, δικλίδες ασφαλείας. Δεν μιλάμε για αγκυλωτικό συγκεντρωτισμό, η ουσιαστική αποκέντρωση και ένας αυστηρός κανονισμός ευθυνών και υποχρεώσεων μαζί με μια διαρκώς εκσυγχρονιζόμενη «περιγραφή θέσεων» είναι απείρως προτιμότερη. Αλλά «αποκέντρωση», «αυτοδιοίκηση» «επιμερισμός ευθυνών», σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει… μπάτε σκύλοι αλέστε!
Το κράτος, το αρμόδιο υπουργείο Ναυτιλίας, εκδίδει μια διαταγή, ότι τα οχηματαγωγά σκάφη απαγορεύεται να αποπλέουν με τον καταπέλτη ανοιχτό, και ενόσω επιβάτες βρίσκονται στους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων στο πλοίο. Πέρσι, δολοφονήθηκε ένας φουκαράς, φέτος παραλίγο μια κυρία οδηγός να πέσει με το αυτοκίνητό της στη θάλασσα! Το Λιμενικό εντέλλεται για την εφαρμογή της διαταγής. Ποιος εντέλλεται να… ελέγχει το Λιμενικό; Και πόσοι δημόσιοι λειτουργοί που ελέγχθηκαν για σοβαρή παράβαση καθήκοντος απολύθηκαν από το Δημόσιο;
Τουλάχιστον, όταν φθάνει η ώρα του θλιβερού απολογισμού, να μην κοροϊδευόμαστε ότι δεν ξέρουμε ποιος φταίει… Πρέπει να αλλάξουν τη δομή του «κράτους». Το αντέχουν οι πολιτικοί μας ταγοί με τις πελατειακές εξαρτήσεις;