Ποιος αντιλέγει ότι χρειαζόμαστε, ιδίως στους δύστηνους καιρούς που ζούμε, ανάσες αισιοδοξίας, ελπίδας, σκέψεων για ευοίωνες προοπτικές. Για να κρατηθούμε...
Και η ανείπωτη τραγωδία που χτύπησε την Τουρκία, η άμεση, αδιαπραγμάτευτη, παντελώς ανιδιοτελής, βαθιά ανθρώπινη χείρα βοηθείας που σπεύσαμε να τείνουμε στους γείτονες λειτούργησε ως καταλύτης τέτοιων συναισθημάτων. Σε όλους μας.
Απόδειξη, η άμεση, γενική καταδίκη όσων (λίγων, σχετικά…) «Ελληναράδων» τόλμησαν να διατυπώσουν διαδικτυακά την «απορία» τους, τι ζόρι τραβάει, τι τη νοιάζει την Ελλάδα, η «θεία δίκη» (οποία βλασφημία!) που έπληξε τον γείτονα προαιώνιο εχθρό…
Τα παλληκάρια της ΕΜΑΚ μερόνυχτα χώνονταν στα ερείπια της καταστροφής να επισημάνουν επιζώντες. Και κατάφεραν να σώσουν κάποια παιδιά και ενήλικες, τους χάρισαν πάλι ζωή. Στο τούρκικο «θα έρθουμε νύχτα να σας καταστρέψουμε!», αντιτάξαμε «θα έρθουμε νύχτα να σας σώσουμε» -και το καταπληκτικό: δεν το είπαμε εμείς, το αναγνώρισαν με πρωτοσέλιδα του (ελεγχόμενου) Τύπου οι γείτονες. Μας είπαν «ευχαριστώ φίλε», οι ίδιοι που μας απειλούσαν μέχρι χθες να «μας πνίξουν στη θάλασσα της Γαλάζιας Πατρίδας» τους… Όσο και να πεις, αισθάνεσαι περήφανος Έλληνας, περήφανη πατρίδα…
Κι ύστερα, πλάκωσαν οι πολιτικοί. Αγκαλιές και φιλιά Δένδια- Τσαβούσογλου, ένθεν κακείθεν (εν προκειμένω μας νοιάζουν οι… κακείθεν), εξομολογήσεις ότι «δεν χρειάζεται να έχουμε σεισμούς και φυσικές καταστροφές για να έρθουν οι δύο χώρες πιο κοντά και να επιλύσουν ειρηνικά τις διαφορές τους…».
Εικόνες συγκινητικές, φορτισμένες συναίσθημα της συγκυρίας, λόγια αισιόδοξα και ελπιδοφόρα. Αλλά λόγια…
Την έχουμε ξαναζήσει την αισιοδοξία της «διπλωματίας των σεισμών». Το μακρινό 1999. Τότε που η καταστροφή έδωσε την ευκαιρία στον Ερντογάν να αναδειχθεί εθνικός ηγέτης (και με την πρόοδο του χρόνου ανάλγητος σουλτάνος), να εξυπηρετήσει με τη βοήθεια της Ελλάδος τους τότε τακτικούς του στόχους της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, να εμφανισθεί με το προσωπείο του σύγχρονου μεταρρυθμιστή στην πορεία της χώρας του στην δημοκρατία.
Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε αναλυτικά τις έκτοτε εφιαλτικές μεταμορφώσεις του Ερντογάν και του «σκληρού κράτους» που ελέγχει απόλυτα τα σχεδόν 25 τελευταία χρόνια, γενικώς, αλλά με ιδιαίτερη έμφαση στον κρίσιμο τομέα των ελληνο-τουρκικών σχέσεων που μας αφορά άμεσα. Κάθε (ούτε καν «πέρσι»)… χθες και καλύτερα.
Πόσο αιθεροβάμων και αθεράπευτα αφελής πρέπει να είναι κανείς για να πιστέψει ότι η (δοκιμασμένη ανεπιτυχώς) «διπλωματία των σεισμών» θα διαλύσει, έστω και με χρονοβόρες διαδικασίες, τα σωρευμένα μαύρα σύννεφα πάνω από τις δύο καταδικασμένες σε γειτονία χώρες;
Οι ευσυγκίνητες ψυχές που θέλουν (για την δική τους γαλήνη και ηρεμία…) να αισιοδοξούν ότι κάποια στιγμή, και… ως εκ θαύματος, θα ζήσουμε ειρηνικά και αγαπημένα με τους απέναντι, μάλλον κοιμούνται τον ύπνο του… αφελούς.
Αν οι διακρατικές σχέσεις, ιδίως οι τόσο τεταμένες, εξαρτώντο αποκλειστικά από τα αισθήματα και την ψυχολογία των λαών, θα ζούσαμε σε διαφορετικό κόσμο. Τις εθνικές πολιτικές, τις καθοδηγούν τα συμφέροντα. Τις επηρεάζουν απωθημένα του παρελθόντος (ιδίως όταν αυτά εξυπηρετούν τέλεια τους αναθεωρητισμούς και τους μεγαλοϊδεατισμούς παραφρόνων ηγετών), αλλά και οι διεθνείς συγκυρίες, ανακατατάξεις και ισορροπίες -συχνά του τρόμου…
Καλά κάνουν Μητσοτάκης και Δένδιας που εκφράζουν την «αισιοδοξία» τους ότι μπορεί η… νέα «διπλωματία των σεισμών», εν είδει Αγίου Πνεύματος, να λειτουργήσει καταλυτικά, κάποια στιγμή, για να λυθεί ο Γόρδιος Δεσμός των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Έτσι πρέπει να εμφανίζονται για να εκμεταλλευθούν όσο μπορούν (για λόγους εντυπώσεων, κυρίως…) το momentum.
Αρκεί… να μην το πιστεύουν! Και τους σχεδιασμούς, τη στρατηγική της ελληνικής εθνικής πολιτικής να την υπαγορεύει ο ρεαλισμός, η εγρήγορση που απαιτείται, η σωφροσύνη και η ετοιμότητα «διά πάν ενδεχόμενο…» -όπως ευτυχώς αποδεικνύει ότι ενεργεί ο πρωθυπουργός.
Με την Τουρκία έχουμε διαχρονικές και βαθιές διαφορές. Ιστορικές, πολιτισμικές, οικονομικές, κοινωνικές. Για να λυθούν, απαιτείται τρομακτική προσπάθεια, συνεχής και σχεδιασμένη προσέγγιση και -αυτό πάνω από όλα- μεγάλη θέληση και αποφασιστικότητα και από τις δύο πλευρές.
Τι να «προσεγγίσεις» όταν ο άλλος διεκδικεί και απαιτεί να του δώσεις 100, και συ με το ζόρι (και υπό προϋποθέσεις) κουβεντιάζεις για δύο;
Προσώρας, το μόνο (και δεν είναι αμελητέο) που προσφέρει η «διπλωματία των σεισμών» είναι η σχεδόν βεβαία προοπτική να μην υπάρξουν επικίνδυνες οξύνσεις στο Αιγαίο, να μην επαναλάβει η Τουρκία (με το νου στραμμένο αλλού, αναγκαστικά πλέον) τις άκρως επικίνδυνες προκλήσεις που συχνά φθάνουν πολύ κοντά στο πολεμικό επεισόδιο. Τουλάχιστον όσο διαρκεί η εύφλεκτη προεκλογική περίοδος και στις δύο χώρες. Δεν είναι λίγο…