Ένα ζήτημα που απασχολεί ολοένα και περισσότερες κυβερνήσεις διεθνώς έφερε στη Βουλή ο Βουλευτής Κορινθίας της ΝΔ Χρίστος Δήμας, αυτό των fakenews.
Ο κ. Δήμας με ερώτηση του προς τους Υπουργούς Ψηφιακής Πολιτικής και Εξωτερικών ζητά να ενημερωθεί για τις ενέργειες της κυβέρνησης στην κατεύθυνση της προστασίας του δημοσίου διαλόγου ενόψει των επικείμενων ευρωεκλογών.
Πιο συγκεκριμένα αφού παραθέτει το παράδειγμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ρωτά την πολιτική ηγεσία των δύο υπουργείων για τις ενέργειες στις οποίες έχει «προχωρήσει προκειμένου να διασφαλιστούν αντίστοιχα φαινόμενα εμπλοκής τρίτων μερών που αναπαράγουν ψευδείς ειδήσεις (fakenews) στη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα ενόψει των ευρωεκλογών και των επικείμενων εθνικών εκλογών».
Αναλυτικά το κείμενο της Ερώτησης
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς
Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης
Υπουργείο Εξωτερικών
Θέμα: Μέτρα λήψης προστασίας του δημοσίου διαλόγου ενόψει των ευρωεκλογών
16.04.2019
κ. Υπουργέ,
από την Πέμπτη 23 Μαΐου έως και την Κυριακή 26 Μαΐου 2019 θα διεξαχθούν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι εκλογές ανάδειξης των μελών του επόμενου Ευρωκοινοβουλίου. Σε αυτό το πλαίσιο διεξάγονται στο σύνολο των χωρών μελών, καμπάνιες ενημέρωσης, αύξησης της συμμετοχής, αλλά και προώθησης των υποψηφιοτήτων. Οι καμπάνιες περιλαμβάνουν τα παραδοσιακά Μέσα, αλλά κυρίως πια, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης όπου ο δημόσιος διάλογος είναι σήμερα περισσότερο επιδραστικός.
Ήδη από το Μάρτιο του 2015, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέθεσε στον Ύπατο Εκπρόσωπο, σε συνεργασία με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη, να υποβάλει σχέδιο δράσης για τη στρατηγική επικοινωνία, με έμφαση στην αναχαίτιση των εκστρατειών παραπληροφόρησης ("disinformation") στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Η εκστρατεία αναχαίτισης ξεδιπλώνεται με διάφορες ενέργειες τον τελευταίο χρόνο, καθώς πλέον έχει καταγραφεί δεδομένα εμπλοκή τρίτων μερών στην ειδησεογραφική και όχι μόνο καθημερινότητα αρκετών χωρών - μελών, η οποία υπερβαίνει τις εκλογικές διαδικασίες. Σε κάθε περίπτωση, στόχος είναι ο ερεθισμός των συναισθημάτων των πολιτών, η χειραγώγηση της σκέψης και η στρέβλωση των πραγματικών γεγονότων, με απώτερο σκοπό την αξιολογική σύγχυση της κοινωνίας. To φαινόμενο αυτό, στη διεθνή βιβλιογραφία ορίζεται ως Disinformation, δηλαδή σκόπιμη διασπορά ψευδών ειδήσεων από μέσα συνδεδεμένα με κυβερνητική οργάνωση, που στόχο έχει την παραπλάνηση, την προπαγάνδα και τη χειραγώγηση στοχευμένων κοινωνικών ομάδων εντός μιας ανταγωνιστικής κρατικής οντότητας δια μέσου των Μέσων ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα euvsdisinfo.eu, η οποία είναι μέρος της εκστρατείας "EU versus Disinformation" και λειτουργεί υπό την αιγίδα της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European External Action Service / East Stratcom Task Force), η ανάλυση μιας σειράς υποθέσεων χειραγώγησης της πολιτικής ατζέντας οδηγεί στο συμπέρασμα πως υπάρχει εμπλοκή ξένων παραγόντων στη δημόσια συζήτηση.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα euvsdisinfo.eu:
Στο δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου για την παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2016: Δημιουργήθηκαν 18,5 εκατ. προβολές αντιευρωπαϊκών δημοσιευμάτων στο Facebook και το Twitter από λογαριασμούς που σχετίζονται με χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνολικά καταγράφηκαν 150,000 λογαριασμοί, οι οποίοι κοινοποιούσαν ψευδείς αρνητικές ειδήσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στις βουλευτικές εκλογές της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, το 2017: 2,840 λογαριασμοί σε Facebook και Twitter με αναφορές σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετείχαν στη δημόσια συζήτηση αναδεικνύοντας διχαστική ατζέντα. Μάλιστα, το 7.4% της συνολικής συζήτησης στο Twitter καταγράφηκε πως δημιουργήθηκε από λογαριασμούς που λειτουργούσαν bot.
Αντίστοιχα φαινόμενα, έχουν καταγραφεί στις βουλευτικές εκλογές της Ιταλίας το 2018, αλλά και στη δημόσια συζήτηση για το ανεπίσημο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλωνίας στην Ισπανία το 2017. Πιο συγκεκριμένα, έχει καταγραφεί χρήση bot και ψεύτικων λογαριασμών για τη διασπορά ψευδών και αμφιλεγόμενων ειδήσεων, στήριξη αποσχιστικών κινημάτων και αμφιλεγόμενων πολιτικών με αδιαφανή κίνητρα.
Κατόπιν των παραπάνω, ερωτάσθε:
α) Σε ποιες ενέργειες έχετε προχωρήσει προκειμένου να διασφαλιστούν αντίστοιχα φαινόμενα εμπλοκής τρίτων μερών που αναπαράγουν ψευδείς ειδήσεις στη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα ενόψει των ευρωεκλογών και των επικείμενων εθνικών εκλογών;
β) Έχουν μέχρι σήμερα εντοπιστεί αντίστοιχα φαινόμενα σκόπιμης παραπληροφόρησης (disinformation) στη χώρα μας;
γ) Ποιος φορέας είναι αρμόδιος για την αποκάλυψη και αναχαίτιση τους και ποια μέσα χρησιμοποιεί στην αποστολή του;