Τις επόμενες ημέρες θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για τους τεχνοβλαστούς, προανήγγειλε ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Χρίστος Δήμας, στο πλαίσιο ενημέρωσης της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής για τις προτεραιότητες και τον στρατηγικό σχεδιασμό της κυβέρνησης για την έρευνα και την καινοτομία.
Ο υφυπουργός αρμόδιος για την Έρευνα και την Τεχνολογία, Χρίστος Δήμας, ανέφερε πως παράλληλα προχωράει η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης των δυνατοτήτων, που είναι ο πυλώνας του νέου προγράμματος ΕΣΠΑ, και δίνεται έμφαση στη μεταφορά της εξειδικευμένης γνώσης για τη γεωργία, η αξιοποίηση της οποίας μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη στρεμματική απόδοση στους αγρότες.
Ο υφυπουργός αναφέρθηκε στις σημαντικές ευκαιρίες χρηματοδότησης και από το Ταμείο Ανάκαμψης, που συμπεριλαμβάνει και δράσεις για την ενίσχυση της βασικής και της εφαρμοσμένης έρευνας, για την ενίσχυση των υποδομών των ερευνητικών κέντρων της χώρας, αλλά και πολιτικές που θα βοηθήσουν και θα δώσουν επιπλέον ώθηση στο οικοσύστημα καινοτομίας.
Ο κ. Δήμας τόνισε πως «η Ελλάδα μπαίνει πλέον δυναμικά στους τομείς της έρευνας, της καινοτομίας και της τεχνολογίας», παρόλο που τα προηγούμενα χρόνια είχε μείνει πολύ πίσω, με αποτέλεσμα να βρίσκεται στη 16η θέση της ΕΕ σε επενδύσεις Έρευνας και Ανάπτυξης και στη 20ή θέση της καινοτομίας, ενώ απέχει ακόμα κατά πολύ από τον ευρωπαϊκό όρο του 3% του ΑΕΠ που τέθηκε το 2010 για την Έρευνα. Επισήμανε, πάντως, πως οι δαπάνες των επενδύσεων αυτών έχουν αυξηθεί κατά πολύ, πλέον έχουμε φτάσει στο 1,26% του ΑΠΕ, υπογράμμισε ότι από το 2019 έχει επέλθει μια πολύ σημαντική και αισιόδοξη μεταστροφή, και πλέον η πλειονότητα των επενδύσεων είναι από χρηματοδοτήσεις του ιδιωτικού τομέα και όχι μέσω του κρατικού Προϋπολογισμού, παρόλο που τα κονδύλια αυτά δεν έχουν μειωθεί.
Δήμας: Επιδίωξη είναι οι επιχειρήσεις να επενδύσουν ακόμα περισσότερο στην έρευνα και την ανάπτυξη
Ο κ. Δήμας παρατήρησε πως ενώ έχουμε σημαντική έρευνα στη χώρα, δεν έχουμε καταφέρει να τη συνδέσουμε αποτελεσματικά με την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Γι' αυτό οι τρεις στόχοι που έχουν τεθεί από την κυβέρνηση είναι η πιο αποτελεσματική σύνδεση της έρευνας με την καινοτομία, η αύξηση των δαπανών και η ενοποίηση του κατακερματισμένου οικοσυστήματος καινοτομίας.
Στο πλαίσιο αυτό έχουν αναληφθεί και υλοποιούνται δράσεις όπως η μεταστέγαση της γενικής γραμματείας Έρευνας σε ένα αναξιοποίητο ολυμπιακό ακίνητο στο Γουδί, που με την ευγενική υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση εξοικονομεί πόρους για την Γραμματεία.
Επίσης, δημιουργήθηκε το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας που έχει γνωμοδοτήσει και έχει βοηθήσει την κυβέρνηση σε πολλά ζητήματα, ενώ σε αυτό συμπεριελήφθησαν και άνθρωποι της αγοράς από τις επιχειρήσεις και ειδικότερα από τις επιχειρήσεις που επενδύουν στην έρευνα και την ανάπτυξη.
Δόθηκε μεγαλύτερη ευελιξία στους ερευνητές και στα ερευνητικά κέντρα, γι' αυτό και θεσμοθετήθηκε η εξαίρεσή τους από το ενιαίο μισθολόγιο των ερευνητών που βρίσκονται σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται είτε από ιδιωτικούς πόρους είτε από ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά προγράμματα.
«Σε συνεννόηση με το υπουργείο Παιδείας προχωρήσαμε σε κάποιες σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία των ειδικών λογαριασμού κονδυλίων έρευνας, απαλλάξαμε από φόρους, κρατήσεις και εισφορές τις υποτροφίες του ΕΛΙΔΕΚ, προχωρήσαμε για πρώτη φορά τις προσλήψεις στα ερευνητικά κέντρα και προχωράμε τον διαγωνισμό για τις 152 θέσεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού και τεχνικού διοικητικού προσωπικού. Υπογράψαμε τις συμφωνίες που είχε ετοιμάσει η προηγούμενη κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με το ΕΛΚΕΘΕ, τον Δημόκριτο και το Αστεροσκοπείο. Πολύ νωρίς ξεκινήσαμε την εμβληματική δράση για τον κορονοϊό, όπου συμμετέχουν 6 ερευνητικά κέντρα της χώρας και 4 Πανεπιστήμια, με κύριο στόχο να ενώσουμε την επιστημονική κοινότητα για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Κυρώθηκε από τη Βουλή η διμερή συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και είναι η πέμπτη μεγάλη συμφωνία που έχουμε σε διμερές επίπεδο με κάποια άλλη χώρα. Προχωράμε στην υπογραφή διακρατικής συμφωνίας στο κομμάτι της Επιστήμης και της Τεχνολογίας με τον Εθνικό Οργανισμό Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών», είπε ο κ. Δήμας
Σε ό,τι αφορά την κινητοποίηση των επιχειρήσεων για επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία, ο υφυπουργός ανέφερε πως έχει υλοποιηθεί η αύξηση των φορολογικών κινήτρων και πλέον η Ελλάδα έχει υπερεκπτώσεις δαπανών 130% για τις επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης.
[Επιδίωξη είναι να δοθεί επιπλέον ώθηση στις επιχειρήσεις που ήδη βρίσκονται στη χώρα μας, να επενδύσουν ακόμα περισσότερο στην έρευνα και την ανάπτυξη, αλλά παράλληλα να κάνουμε και την Ελλάδα πολύ πιο ελκυστική σε παγκόσμιο επίπεδο», είπε ο κ. Δήμας, και αναφέρθηκε σε ιδιωτικές επενδύσεις που έχουν ήδη ανακοινωθεί από τη Microsoft, την Pfizer, τη Sisco, την Eu, την iqos, τη Volkswagen.
«Θέλουμε, είπε ο υφυπουργός, παράλληλα να μπορέσουμε να κρατήσουμε το επιστημονικό δυναμικό της χώρας εντός της πατρίδας μας και να επαναπατρίσουμε κάποιους που έφυγαν στο εξωτερικό. Προχωρούμε τις δράσεις μέσω ΕΣΠΑ, ενισχύουμε τους συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας, τα λεγόμενα unovezions plasters, τα κέντρα ικανοτήτων, τα convert centres και τα γραφεία μεταφοράς τεχνολογίας, τα οποία είναι τόσο απαραίτητα για τα ερευνητικά κέντρα της χώρας και τα πανεπιστήμια».
Ο κ. Δήμας παρατήρησε πως μέχρι πρότινος η ελληνική Πολιτεία δεν γνώριζε πόσες νεοφυείς επιχειρήσεις υπάρχουν, σε ποιους τομείς δραστηριοποιούνται, πόσους ανθρώπους απασχολούν, τι κύκλο εργασιών πραγματοποιούν, δεν είχε καθόλου στοιχεία για το οικοσύστημα καινοτομίας, «γι' αυτό δημιουργήσαμε το μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων, το ELEVATE GREECE».
Επίσης, ο κ. Δήμας ανέφερε ότι για πρώτη φορά θεσπίσθηκαν τα βραβεία νεοφυούς επιχειρηματικότητας και ότι η ελληνική Πολιτεία νομοθέτησε κίνητρα για επενδυτικούς αγγέλους.
Οι πιο εμβληματικές δράσεις στο κομμάτι της έρευνας και της καινοτομίας, τόνισε ο υφυπουργός, είναι η δημιουργία ενός κυττάρου νεοφυών επιχειρήσεων στις παλιές εγκαταστάσεις της ΧΡΩΠΕΙ επί της οδού Πειραιώς, έργο το οποίο θα αγγίξει τα 100 εκατομμύρια ευρώ και θα βάλει για τα καλά την Ελλάδα στον χάρτη της καινοτομίας.
«Στη Θεσσαλονίκη, είπε ο Χρ. Δήμας, έχουμε το Πάρκο Τέταρτης Τεχνολογικής Γενιάς, όπου ιδρύθηκε μία μη κερδοσκοπική κοινωφελής εταιρεία, στην οποία συμμετέχουν και φορείς του Δημοσίου και ήδη έχουν ξεκινήσει να συλλέγουν χρηματικά ποσά για την υλοποίηση του συγκεκριμένου εγχειρήματος».
Ο εισηγητής της ΝΔ, Χρήστος Ταραντίλης, υπογράμμισε πως είναι πολύ σημαντικό βήμα η σύνδεση της έρευνας με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, παρατηρώντας ότι ένας από τους λόγους που δεν έχουμε δει αυτή τη σύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα είναι γιατί σε πολλές περιπτώσεις οι ερευνητικές ομάδες, για διαφόρους λόγους, αναγκάζονται να μην ασχοληθούν και να μη δίνουν όλη την ενέργειά τους σε ένα project μεγάλης καινοτομίας.
Σαρακιώτης (ΣΥΡΙΖΑ): Ελλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και στόχων για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Σαρακιώτης, επέκρινε την κυβέρνηση, λέγοντας ότι μετά από δύο χρόνια στην διακυβέρνηση της χώρας όφειλε να είχε ήδη προχωρήσει στην υλοποίηση ενός ολιστικού στρατηγικού σχεδίου για την έρευνα, αναπτύσσοντας παράλληλα τα κατάλληλα θεσμικά εργαλεία με τον συντονισμό των ερευνητικών κέντρων, την ενίσχυσή τους σε ανθρώπινο δυναμικό και χρηματοδοτικούς πόρους και εν τέλει στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος καινοτομίας εναρμονισμένο με τις δεσμεύσεις μας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ανέφερε, παρά τις δημοσιονομικές δυσκολίες και την ασφυκτική εποπτεία, κατάφερε και παρέδωσε ποσοστό 1,27% το 2019, από το 0,84% που ήταν το 2014, διοχετεύοντας σημαντικούς πόρους στο επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας.
Σίγουρα, είπε ο βουλευτής, απέχουμε ακόμη από τον τελικό στόχο, αλλά είναι πολύ βασικό να υπάρχει ένα όραμα και μία ανοδική τάση, βάσει σχεδιασμού. «Δυστυχώς», πρόσθεσε, «διαπιστώνουμε ότι στον τόσο καίριο τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, εντοπίζεται μια έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και στόχων, σχετικά, με την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης».
Πουλάς (ΚΙΝΑΛ): Δεν υπάρχει Εθνική Στρατηγική για τη διασύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας
Ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, Ανδρέας Πουλάς, διαφώνησε με τις μισθολογικές παρεκκλίσεις για τους ερευνητές από το μισθολόγιο του Δημοσίου. Παρατήρησε πως κατά καιρούς στη χώρα, «για την έρευνα και την καινοτομία ακούμε υποσχέσεις και σχέδια, που τελικά δεν έχουν φέρει το αποτέλεσμα που αναμένουμε. Δεν υπάρχει Εθνική Στρατηγική για τη διασύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με τα πανεπιστήμια και τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, του ανθρώπου και της αγοράς. Οι κυβερνήσεις λειτουργούν αποσπασματικά και εφήμερα, χωρίς σχεδιασμό, συντονισμό και αποτίμηση προηγούμενων ερευνητικών εμπειριών. Οι κυβερνήσεις πρέπει να τολμήσουν να προχωρήσουν σε μια γενναία αναμόρφωση του θεσμικού και οικονομικού πλαισίου».
Μανωλάκου (ΚΚΕ): Ενάντια στην επιχειρηματική λειτουργία και την εμπορευματοποίηση της ακαδημαϊκής έρευνας
Η βουλευτής του ΚΚΕ, Διαμάντω Μανωλάκου, ρώτησε εάν στο νομοσχέδιο για τη θέσπιση του πλαισίου των τεχνοβλαστών θα κατατεθεί μαζί και το νέο πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας εταιρειών, από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
Σχετικά με τις αξιολογήσεις των κέντρων, ανέφερε πως θα πρέπει να υπάρχουν και κριτήρια κοινωνικού οφέλους και όχι μόνο της εμπορευματοποίησης, ενώ τόνισε ότι οι προσλήψεις ερευνητών θα πρέπει να αφορούν θέσεις σταθερές και πλήρους απασχόλησης, για ερευνητικό, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό.
«Ζητάμε», είπε η βουλευτής, «σύγχρονα εργασιακά δικαιώματα, με συλλογικές συμβάσεις εργασίας, σταθερή δουλειά και πλήρη δικαιώματα για όλους τους ερευνητές, κατάργηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας σε κάθε βαθμίδα και κάλυψη όλων των αναγκών. Είμαστε ενάντια στην επιχειρηματική λειτουργία και την εμπορευματοποίηση της ακαδημαϊκής έρευνας και διεκδικούμε αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης. Επίσης, διαφωνούμε πλήρως με ερευνητικά προγράμματα που αναπτύσσονται στα πλαίσια του ΝΑΤΟ».